Krystyna Weigl-Albert (ur. 1947, Zabrze), wnuczka prof. Rudolfa Weigla, twórcy pierwszej skutecznej szczepionki przeciwko tyfusowi. Jej ojciec, Wiktor Weigl, był lekarzem i pracował w przychodni, matka, Janina Weiglowa, była higienistką w Technikum Górniczym. Po ukończeniu liceum w Zabrzu Krystyna Weigl studiowała psychologię na Uniwersytecie Jagiellońskim, potem pracowała na Uniwersytecie we Wrocławiu. Po ślubie mieszkała z mężem, lekarzem, w Węgorzewie oraz koło Częstochowy. Jest psychologiem, mieszka w Zabrzu.
00:00:07 Autoprezentacja boh. urodzonej w Zabrzu w 1947 r.
00:00:14 Rodzina, repatriowana ze Lwowa w 1945 r., zamieszkała w Zabrzu. Dziadek, Rudolf Weigl, zamieszkał w Krakowie. Powojenne trudności w przemieszczaniu się. Ojciec boh. był lekarzem, matka również pracowała w służbie zdrowia. Charakter ojca i jego wpływ na kontakty z rodziną. Warunki mieszkaniowe rodziny po przyjeździe do Zabrza. [+]
00:03:40 Boh. chodziła do szkoły z dziećmi autochtonów. Zachowanie mamy, którą drażnił język niemiecki. Stosunek boh. do Ślązaków. [+]
00:05:34 Boh. studiowała psychologię na Uniwersytecie Jagiellońskim. Stosunek środowiska krakowskich profesorów do dziadka. Korzyści płynące z nazwiska Weigl podczas studiów.
[koniec samodzielnej narracji, początek wywiadu – świadek odpowiada na pytania]
00:08:04 Boh. studiowała w latach 60., brała udział w strajkach studenckich.
00:09:30 Boh. miała 10 lat, gdy dziadek zmarł. Relacje macochy z rodziną. Życie rodziny w latach powojennych koncentrowało się na sprawach codziennych, a nie rozpamiętywaniu przeszłości. Spacery z dziadkiem – opowieści o lwowskiej Pohulance, jego wiedza przyrodnicza i stosunek do natury.
00:14:25 Boh. po studiach nie została w Krakowie, stosunek studentów z Krakowa do kolegów z akademika. Warunki bytowe rodziny w Zabrzu. Boh. zaproponowano pracę na Uniwersytecie Wrocławskim – mechanizmy karier uniwersyteckich. Po ślubie wyjechała z mężem, lekarzem, do Węgorzewa. Potem mieszkała na wsi koło Częstochowy.
00:18:33 Siostra za namową rodziny studiowała biologię, potem pracowała jako laborantka medyczna.
00:19:35 Protesty studenckie w 1968 r. – koleżanka, która pracowała w Nowej Hucie opowiadała o wiecach robotników, którzy popierali politykę Gomułki.
00:21:55 Rudolf Weigl urodził się w rodzinie austriackiej na Morawach, jego ojciec miał fabrykę powozów. Po śmierci męża prababka wyszła drugi raz za mąż i przyjechała z rodziną do Jasła – patriotyczne wychowanie przez ojczyma, Józefa Trojnara. Rudolf Weigl chodził do gimnazjum w Jaśle, w którym kultywowano tradycje niepodległościowe, rozbudzenie „polskości”. Podczas studiów przyrodniczych we Lwowie brał udział w wiecach poparcia dla teorii Darwina, studiował pod kierunkiem prof. Nusbauma-Hilarowicza. [+]
00:28:09 Podczas I wojny światowej dziadek był parazytologiem w armii austriackiej, prowadził badania nad tyfusem w obozach jenieckich – badania wszy. Praca w Pracowni do Badań nad Tyfusem Plamistym w Przemyślu, potem w instytucie we Lwowie. Specyfika pracy badawczej, hodowla wszy – specjalny sprzęt. Szczepionka powstała z bakterii uzyskanych z preparowanych jelit wszy. Dziadek zaszczepił się jako jedna z pierwszych osób i ciężko zachorował na tyfus. Pozytywne wyniki dalszych testów – międzynarodowa sława, nominacja do Nagrody Nobla. Poprawa warunków materialnych – rodzina zmieniła mieszkanie. Opatentowanie szczepionki. [+]
00:36:45 Belgijski misjonarz pojawił się w Iłemni i poprosił Rudofla Weigla o pomoc w walce z tyfusem Chinach – dziadek dał mu partię szczepionek, które pomogły misjonarzom. Ordery i odznaczenia. W 1939 r. dziadek pojechał na szczepienia do Abisynii, ale wrócił do Lwowa na wiadomość o wybuchu wojny. [+]
00:39:50 Podczas okupacji sowieckiej dziadek był namawiany przez władze, by przenieść instytut do Moskwy. Wywózki na Syberię, działalność konfidentów. [+]
00:41:36 Podczas okupacji niemieckiej dziadek przeżył wstrząs na wiadomość o zamordowaniu lwowskich profesorów. Dziadek zatrudniał w instytucie lwowską inteligencję, studentów. Karmicielami wszy byli profesorowie, m.in. Stefan Banach i Bronisław Knaster. Naciski Niemców, by dziadek podpisał volkslistę – jego postawa wobec okupantów. Z ramienia Wehrmachtu instytutem kierował Hermann Eyer, który przymykał oko na działalność dziadka. [+]
00:45:58 Ostrzeżenia przed zagrożeniem ze strony Gestapo. Pracownicy instytutu nie byli zatrzymywani przez Niemców, którzy bali się chorób zakaźnych. Działalność konspiracyjna w instytucie, lojalność pracowników. Przemycanie szczepionki do getta i dla partyzantów. Pod koniec wojna sprzęt instytutu ewakuowano do Berlina. [+]
00:49:07 Po zakończeniu wojny większość pracowników repatriowała się do Polski, wielu zamieszkało we Wrocławiu, Gliwicach. Podczas niemieckiej okupacji w instytucie znaleźli zatrudnienie żydowscy naukowcy, w tym prof. Meisel z żoną, prof. Hirszfeld. W 2003 r. Rudolf Weigl został odznaczony medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”. [+]
00:52:12 Dwaj lwowscy profesorowie, którzy po wojnie zamieszkali w Krakowie, zarzucili dziadkowi współpracę z Niemcami. Narastająca niechęć środowiska z powodu pomówień, zmowa milczenia. Redaktor Ryszard Wójcik rozmawiał ze współpracownikami dziadka – różne oceny jego pracy podczas wojny. [+]
00:55:36 Hermann Eyer był niemieckim mikrobiologiem, podczas okupacji kierownikiem instytutu we Lwowie i Krakowie. Po wojnie został aresztowany przez aliantów – pomoc ze strony znajomych Polaków.
00:58:39 Dziadek po wojnie nie utrzymywał kontaktu z Eyerem. Sytuacja dziadka – szykany ze strony władzy ludowej. W 1948 r. dziadek został zaproszony na zjazd intelektualistów do Wrocławia – powody, dla których nie wystąpił na zjeździe.
01:01:36 Zainteresowanie sylwetką dziadka – kontakt z red. Wójcikiem, który zebrał dużo materiałów na jego temat i red. Szymurą, która nakręciła film o dziadku. Rozmowy z prof. Jerzym Chmielowskim, który w młodości pracował w instytucie.
01:07:00 Boh. była we Lwowie na konferencji naukowej, odwiedziła instytut. Walka z władzami ukraińskimi o tablicę upamiętniającą prof. Weigla.
01:09:08 Hermann Eyer pojawia się we wspomnieniach wielu pracowników instytutu. Arthur Allen [autor książki „Fantastyczne laboratorium doktora Weigla”] rozmawiał z jego synem Peterem Eyerem.
01:11:11 Dziadek mieszkał po wojnie w Krakowie i miał w domu mały instytut badawczy. Na Uniwersytecie Lwowskim jest indeks dziadka – jego szerokie zainteresowania. Pacyfizm Rudolfa Weigla, jego stan psychiczny po wojnie, atmosfera nagonki, ograniczenie pracy naukowej. [+]
01:17:05 Dziadek nie podpisał volkslisty. Ojciec boh. także pracował w instytucie, dziadek nie był zadowolony ze ślubu, który wziął podczas wojny. Zabawy pracowników instytutu. Ojciec boh. dźwigał ciężar nazwiska, stosunki w rodzinie, wpływ matki – Zofii Weiglowej. Czas spędzany z ojcem.
01:24:10 Ojciec był dyslektykiem i gimnazjum ukończył ucząc się w domu, czasem wspominał życie we Lwowie. Postać teściowej, lwowianki i Sybiraczki – jej stosunek do Lwowa.
01:26:26 Mama, z domu Koziołkowska, także pochodziła ze Lwowa, rodzice poznali się w instytucie i wzięli ślub w 1944 r.
01:27:51 Teściowa pochodziła z zamożnej lwowskiej rodziny i popełniła mezalians wychodząc za swojego korepetytora. Rodzina mieszkała w Warszawie, po wybuchu wojny Albertowie wyjechali do Lwowa i zostali deportowani do Kazachstanu, ich córka zmarła na zesłaniu. Teść pracował przy wyrębie lasu. Rodzina opuściła Związek Radziecki z Armią Andersa, w Palestynie urodził się mąż boh. – w 1968 r. poniósł konsekwencje miejsca urodzenia. Rodzina po wojnie wróciła do Polski. Brat teścia był świadkiem mordu lwowskich profesorów. Boh. poznała przyszłego męża w Zabrzu.
01:36:30 Spuścizna dziadka – część rzeczy znajduje się w Przemyślu i Lwowie.
więcej...
mniej
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Warszawie
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Pon. - Pt. 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Wt. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji
W Archiwum Instytutu Pileckiego gromadzimy i udostępniamy dokumenty w wersji cyfrowej. Zapisane są w nich losy obywateli polskich, którzy w XX wieku doświadczyli dwóch totalitaryzmów: niemieckiego i sowieckiego. Pozyskujemy kopie cyfrowe dokumentów, których oryginały znajdują się w zbiorach wielu instytucji polskich i zagranicznych, m.in.: Bundesarchiv, United Nations Archives, brytyjskich National Archives i polskich archiwów państwowych. Budujemy w ten sposób centrum wiedzy i ośrodek kompleksowych badań nad II wojną światową i podwójną okupacją w Polsce. Dla naukowców, dziennikarzy, ludzi kultury, rodzin ofiar i świadków zbrodni oraz wszystkich innych zainteresowanych historią.
Portal internetowy archiwum.instytutpileckiego.pl prezentuje pełny katalog naszych zbiorów. Pozwala się po nich poruszać z wykorzystaniem funkcji pełnotekstowego przeszukiwania dokumentów. Zawiera także opisy poszczególnych obiektów. Z treścią dokumentów zapoznać się można tylko w czytelniach Biblioteki Instytutu Pileckiego w Warszawie i w Berlinie, w których nasi pracownicy służą pomocą w przypadku pytań dotyczących zbiorów, pomagają użytkownikom w korzystaniu z naszych katalogów internetowych, umożliwiają wgląd do materiałów objętych ograniczeniami dostępności.
Niektóre dokumenty, np. te pochodzące z kolekcji Bundesarchiv czy Ośrodka Karta, są jednak objęte ograniczeniami dostępności, które wynikają z umów między Instytutem a tymi instytucjami. Po przybyciu do Biblioteki należy wówczas dopełnić formalności, podpisując stosowne oświadczenia, aby uzyskać dostęp do treści dokumentów na miejscu. Informacje dotyczące ograniczeń dostępu są zawarte w regulaminie Biblioteki. Przed wizytą zachęcamy do zapoznania się z zakresem i strukturą naszych zasobów archiwalnych, bibliotecznych i audiowizualnych, a także z regulaminem[hiperłącze] pobytu i korzystania ze zbiorów.
Wszystkich zainteresowanych skorzystaniem z naszych zbiorów zapraszamy do siedziby Instytutu Pileckiego przy ul. Stawki 2 w Warszawie. Biblioteka jest otwarta od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00–15.00. Przed wizytą należy się umówić. Można to zrobić, wysyłając e-mail na adres czytelnia@instytutpileckiego.pl lub dzwoniąc pod numer (+48) 22 182 24 75.
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie znajduje się przy Pariser Platz 4a. Jest otwarta od wtorku do piątku w godzinach 10.30–17.30. Wizytę można odbyć po wcześniejszym umówieniu się, wysyłając e-mail na adres bibliothek@pileckiinstitut.de lub dzwoniąc pod numer (+49) 30 275 78 955.
Prosimy zapoznać się z polityką prywatności. Korzystanie z serwisu internetowego oznacza akceptację jego warunków.