Kazimierz Bączek (ur. 1953, Głuchołazy) – współtwórca i działacz „Solidarności” w Agromecie i Brzegu, w latach 1981-1990 organizator i przewodniczący Samorządu Pracowniczego Załogi w Agromecie.
00:00:10 Bohater urodził się w 1953 r. w Głuchołazach na Opolszczyźnie. Matka pochodziła spod Lwowa, po wojnie osiedliła się w Konradowie k. Głuchołaz. Ojciec urodził się w Zwardoniu. Poznali się w Głuchołazach. Rodzice ojca mieszkali w Grabnie k. Brzeska.
00:01:20 Boh. z rodzicami przyjechał w 1957 r. do Brzegu, gdzie ojciec pracował w fabryce maszyn rolniczych (dawniej „Siewniki”). W 1968 r. boh. ukończył szkołę podstawową nr 6 w Brzegu i zaczął naukę w technikum mechaniczno-elektrycznym we Wrocławiu. W 1973 rozpoczął studia w Wyżej Szkole Inżynierskiej w Zielonej Górze.
00:03:00 Wrocław w tamtym czasie żył zamieszkami i śmiercią Pyjasa. Na pierwszym roku poznał przyszłą żonę, studentkę filologii słowiańskiej. Na ostatnim roku studiów szukał pracy.
00:04:30 Włodzimierz Nowicki, główny konstruktor w „Agromecie”, zachęcił go do pisania dyplomu o rozsiewie nasion. Po studiach [w 1977 r.] dostał pracę w „Agromecie” i kawalerkę. Ojciec boh. rozpoczął działalność gospodarczą i produkował piece CO i grzejniki.
00:06:20 Boh. odbył roczną służbę wojskową w szkole oficerów rezerwy w Pile, a następnie w jednostce saperów w Brzegu. Gdy w 1980 r. wybuchły strajki, boh. pracował w biurze konstrukcyjnym ze Zbyszkiem Oliwą, Albinem Jolie [Żoli] i Zbyszkiem Lisowcem.
00:07:45 Zbyszek Oliwa uczył boh. prawdziwej historii, dostał też materiały historyczne o zbrodni w Katyniu. Prowadząc później wypożyczalnię kaset video, wyświetlał filmy m.in. o zbrodni katyńskiej.
00:09:20 Protesty w „Agromecie” w 1980 r. i poparcie 16 sierpnia żądań robotników Wybrzeża. Porozumienia sierpniowe i postulaty socjalne w zakładzie boh. Powstanie komisji zakładowej, działalność Czesława Wilanta.
00:12:22 Organizowanie „S” w zakładzie boh. Powstanie MKK Ziemi Brzeskiej. „S” w Brzegu była związana z „S” Dolnego Śląska, skąd przyjeżdżały do Brzegu ulotki i druki.
00:14:00 Tworzenie samorządu załogi w „Agromecie” - uznano, że sam związek zawodowy nie ma kompetencji zarządzania przedsiębiorstwem. Zjazd Delegatów Samorządu Załogi Przedsiębiorstwa Państwowego Fabryka Maszyn Rolniczych „Agromet”.
00:16:20 Gremium wybrało Radę Pracowniczą, a boh. został jej przewodniczącym. Uczył się księgowości, by sprostać nowej funkcji. Powiązania dyrekcji z aparatem partyjnym i jej strach przed organizacją pracowniczą.
00:18:30 Paweł Łasica był wówczas dyrektorem w zakładzie. Boh. odkrył, że środki, którymi obracał zakład w ponad 80% opierały się na kredycie w PZPR-owskim Banku Zachodnim. Przygotowywanie się „towarzystwa” do uwłaszczenia.
00:20:00 Drogie remonty przy złej sytuacji finansowej zakładu. W 1989/90 r. Rada Pracownicza odwołała dyrektora. Kompetencje i 2-letnie kadencje Rady. Boh. działał w niej w latach 1981/83 oraz 1989/90.
00:22:00 Działalność Rady i sprawy, które załatwiała. Wprowadzenie karty świadczeń. Wprowadzenie sprawiedliwych zasad przydziału wczasów pracowniczych i pomocy socjalnej.
00:24:30 Po stanie wojennym Rada zajęła się rozliczaniem pieniędzy zebranych m.in. na sztandar, planowano je oddać na budowę kościoła.
00:27: 25 Działalność samorządowa boh. była czasochłonna, w stanie wojennym urodził się jego młodszy syn Paweł.
00:29:10 Działanie boh. w tajnej Międzyzakładowej Komisji Koordynacyjnej i współpraca ze Zbyszkiem Oliwą. Zabezpieczenie Komisji przed wpadką. Spotkania z Władysławem Frasyniukiem po jego wyjściu z więzienia. Działalność podziemna - ulotki, filmy itp.
00:31:00 Produkcja kartek świątecznych pod powiększalnikiem. Boh. z żoną zakupili w Berlinie zachodnim magnetowidy, w domu mieli wypożyczalnię kaset video. Projekcje o Katyniu odbywały się np. w salkach katechetycznych.
00:33:20 Historia wypożyczalni video boh., która była zarejestrowana na jego żonę. Opis działania wypożyczalni.
00:35:50 Udział boh. w działalności drugoobiegowej - rozwożenie materiałów z Renatą Jóźwicką.
00:37:45 Liczenie frekwencji podczas wyborów w 1984 r. Bojkot wyborów do Rad Narodowych i kontrola procesu wyborczego z mieszkania naprzeciwko lokalu wyborczego. Faktyczna frekwencja była niższa niż podano.
00:38:50 Kontakt działaczy w Brzegu z „Solidarnością Walczącą”. Postacie Mariusza Sokołowskiego i Zbyszka Hryciuka.
00:40:30 Tworzenie struktur „Solidarności” w 1989 r. na terenie Brzegu i Ziemi Brzeskiej. Przygotowanie do wyborów samorządowych w 1990 r.
00:42:00 Nastroje w „Agromecie”. Na wydziale konstrukcyjnym byli ludzie z PZPR, np. Zygmunt Sperling. Ludzie w Komitecie Organizacyjnym.
00:43:30 Analogie funkcji Rady Pracowniczej do „Solidarności” oraz organizacji studenckich - legalnie działającego samorządu studenckiego do zdelegalizowanego NZS-u. Wykorzystywanie organizacji legalnych przez zdelegalizowane.
00:45:00 Przełom 1989/90 w Brzegu - wycofanie się armii radzieckiej i przejmowanie mienia. Żona boh. została poproszona przez Henryka Mazurkiewicza o tłumaczenie rozmów z dowództwem wojsk radzieckich dot. ich wycofania się z tamtych terenów.
00:46:40 Demonstracje i manifestacje m.in. przed koszarami rosyjskimi.
00: 47:30 W 1989 r. boh. startował w listopadowych wyborach do samorządu powiatowego. Boh. rozpoczął kadencję starosty 1 stycznia 1999 r. [1990?]. Zmiany administracyjne i dostosowanie starostwa do nowego ustroju samorządowego.
00:49:30 Boh. został dyrektorem w „Agromecie”, uratowanie przedsiębiorstwa. Inicjatywy niszczące przedsiębiorstwa państwowe. Plan Balcerowicza był wojną z przedsiębiorstwami państwowymi.
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.