Skalbmierska Halina

Świadkowie Epoki

IP/DF/SE/0553

7 kwietnia 2019, Sosnowiec

2:11

Halina Skalbmierska z d. Kasprzyk (ur. 1932, Sosnowiec) wspomina ojca i jego przedwojenną działalność w Polskiej Partii Socjalistycznej oraz działalność konspiracyjną podczas okupacji. Opowiada o aresztowaniu wraz z rodzicami w sierpniu 1943, śmierci rodziców i pobycie w kolejnych obozach koncentracyjnych.

[00:00:07] Autoprezentacja bohaterki.
[00:01:14] Pochodzenie boh. Ojciec był społecznikiem, organizował majówki. Życie kulturalne w Jęzorze przed wojną. W mieście mieszkało sporo Żydów. Wszyscy bawili się razem.
[00:04:32] Ojciec przed wojną pracował na kopalni, za udział w organizacji PPS siedział w więzieniu, był torturowany i całą winę wziął na siebie.
[00:06:37] Aresztowanie rodziny bohaterki, rozdzielenie rodzin. Cały zarząd PPS-u był aresztowany, a później został rozstrzelany.
[00:11:25] Wywózka kobiet i dzieci do obozu Pogrzebień koło Raciborza. Selekcja rasowa w obozie. Obóz dla rodzin.
[00:15:56] Dochodzi do aresztowania całej rodziny. Aresztowania Żydów.
[00:16:59] Postępowanie Niemców z osobami niepełnosprawnymi.
[00:20:25] Przed wyjazdem do obozu dzieci odebrano matkom. Wspomnienie Wieśka Szewczyka, którym boh. się opiekowała.
[00:26:55] Komisja gestapo w więzieniu. Po komisji wysłanie dzieci do Żor.
[00:28:52] Odwiedziny ciotki. Przeniesienie się na salę, sposób przekazywania paczki.
[00:32:22] Praca w obozie.
[00:33:30] Ucieczka Marysi Hacuś. Polak, który podczas wojny adoptował żydowską dziewczynkę. Żydowskie dzieci. Ubieganie się o rentę po wojnie.
[00:37:11] Warunki życia w obozie w Żorach.
[00:43:57] W 1944 roku wszystkie dzieci zwieziono do Bogumina. Po wojnie zostały znalezione listy dzieci z Pogrzebienia.
[00:47:40] W Pogrzebieniu było ponad 200 dzieci. Później je rozdzielono i wysłano do Żor.
[00:49:49] Historia Potulic.
[00:53:00] Pierwsze chwile w Potulicach. Łaźnia, lęk przed „kotłem” do gazowania, odwszawianie ubrań.
[00:56:30] Pluskwy w Boguminie.
[00:57:23] Dezynfekcja w Potulicach.
[00:57:53] Ukraińcy stacjonujący w obozie, służyli w armii niemieckiej.
[00:59:38] Praca w obozie: kopanie okopów.
[01:00:04] Zamknięcie obozu.
[01:02:37] Historia, która przytrafiła się towarzyszom niedoli. Obóz po zamknięciu.
[01:06:25] Boh. kopała okopy, pracowała w majątku. Po zamknięciu obozu przyjechał oficer SA i zabrał więźniów do pracy na wieś. Bohaterka pracowała jako niania.
[01:13:08] Pod zamkiem w Potulicach znajdował się bunkier, do którego wysyłano nieposłusznych więźniów, na przykład Świadków Jehowy odmawiających kopania okopów.
[01:14:28] Z Czeladzi przyjechali Panowie i zabrali swoich rodaków, reszta czekała na delegację ze swojej miejscowości. Nie doczekali się, obóz znowu został zamknięty, oni zostali w stolarni, gdzie było cieplej. Podchody Rosjan.
[01:17:07] Powrót boh. do domu. Wiadomość o śmierci matki i ojca w Oświęcimiu. Organizacje więźniów i kombatantów.
[01:23:34] Na cały transport ocalały tylko trzy matki.
[01:24:23] Dzieci, które nie przeżyły obozów.
[01:27:38] Obozowe numery dzieci, system przydzielania numerów. Numer boh.: 5990. Babcia boh. była w obozie Ravensbrück, po wojnie pomagała boh.
[01:30:18] Wspomnienie cioci – aresztowanie, pobyt w Oświęcimiu i ucieczka.
[01:40:55] Traktowanie dzieci w obozach przez Niemców. W Potulicach pośród Polaków były również rosyjskie dzieci z Witebska.
[01:48:47] Praca ojca boh. w PPS-ie przed wojną, miał broń, radio, był łącznikiem w krakowskim. Działalność w konspiracji.
[01:53:39] Aresztowanie boh. i matki w środku nocy, poszukiwanie przez policję broni i radia. Ojciec pracował wtedy w kopalni.
[01:59:03] Relacje polsko-żydowskie.
[02:06:44] Ojciec dołączył do aresztowanych matki i boh.
więcej...
mniej

Łapińska Iga

FREITAG Iga Łapińska

Instytut Pileckiego

Film