Ludwik Maryniak (ur. 1924, Piotrówka) został podczas wojny przymusowo wcielony do Wehrmachtu, służył w Norwegii i Francji. W 1944 roku zdezerterował i przedostał się do aliantów, gdzie wstąpił do I Dywizji Pancernej. Po wojnie pozostał w Wielkiej Brytanii.
[00:00:02] Autoprezentacja boh. Ojciec z wujem rozmawiali o wojnie, grając w karty. Autostrada z Niemiec do Prus Wschodnich. Wybuch wojny - główną trasą od Rychtala w kierunku Kępna przez cały dzień przejeżdżały samochody wojskowe i niemieckie pojazdy. Pierwszy opór polski w Kępnie. Ludzie pochowani bezpośrednio przy drodze.
[00:03:50] Starszy brat Alojzy przyjechał do domu z Katowic, założył zakład krawiecki, boh. mu pomagał. Pomocnik Franciszek Stasiowski. Niedostatki zaopatrzenia. Rodziny niemieckie, ewangelickie w Piotrówce: Karol Trąbka, rodzina Feja, w domach mówili po niemiecku.
[00:05:44] Gdy zaczęła się wojna, ojciec przekazał urząd sołtysa Karolowi Trąbce. Obowiązkowy język niemiecki. Ojciec był przeciwny podpisaniu folkslisty – podpisał sąsiad.
[00:09:14] Starszy brat wychodził na kilka dni, ojciec był przeciwny partyzantce. Trzech donosicieli w Piotrówce.
[01:10:43] W Święto Trzech Króli 1943 trzej bracia: Alojzy, Kazimierz i boh. dostali rozkaz stawienia się na dworcu w Kępnie, skąd wyjechali do Olsztyna (Allenstein). Wcielenie do Wehrmachtu, ćwiczenia rekrutów. Pod koniec szkolenia przyjechał ojciec, kolacja w hotelu – sałatka ziemniaczana.
[00:14:40] Po szkoleniu przerzuceni do Norwegii, służba nad morzem w punktach obserwacyjnych przez półtora roku. Lądowanie Amerykanów we Francji w czerwcu [1944 r.] – przypłynięcie okrętem do Zakurzewa koło Grudziądza. Zakwaterowanie w stodołach, przeszkolenie z piechoty do ciężkich moździerzy. Jeden moździerz obsługiwany razem ze Stefanem Grabickim. Uratowani od śmierci dzięki przerwie na obiad – moździerz rozerwany na kawałki. [+]
[00:17:26] Przejście do pierwszej linii walki z Amerykanami. Dezercja ze Stefanem Grabickim do armii amerykańskiej. Spotkanie z czarnoskórym żołnierzem, wyposażenie Amerykanów. Powtarzanie „Je suis Polonais” – pomoc od Polaka, porucznika Paska z amerykańskiej armii pochodzącego z Wielkopolski.
[00:22:22] Odwiezienie do obozowiska Polaków w błękitnych mundurach we Francji. W niemieckim wojsku boh. otrzymał stopień starszego strzelca, był dowódcą drużyny. [+]
[00:24:55] Pobyt w wojsku polskim w Szkocji, brat Alojzy służył u gen. Andersa we Włoszech, przejechał do obozu w Reading. Z obawy przed odkryciem przez Niemców, że zdezerterował z Wehrmachtu, zmienił nazwisko na „Stefan Musiał”.
[00:26:50] W Olsztynie intensywne szkolenie rekruckie, służba wojskowa w Norwegii, „potworne uczucie w armii niemieckiej”, 15-minutowa gimnastyka poranna. Wolne w niedziele. W Wehrmachcie służyło wielu Polaków, zakaz mówienia po polsku.
[00:31:25] Piosenka śpiewana przez żołnierzy niemieckich: Denn heute [gehört zu] uns Deutschland/Und morgen die ganze Welt. Przebieg służby wojskowej. Przepłynięcie okrętem z Norwegii do Zakrau\Zakurzewa koło Grudziądza. Lądowanie Amerykanów we Francji (Cherbourg). Trudy walki frontowej, pomysł dezercji do Amerykanów. Porucznik Pasek z Ostrowa Wielkopolskiego.
[00:36:45] Rola ciężkiego moździerza na linii frontu – wymagał ciągnika na szerokiej gasiennicy. Odwiezienie do „obozu polskich uciekinierów” we Francji. Droga łodzią do Dover w nocy. Powitanie porzez kobiety w mundurach, przejazd pociągiem do Szkocji.
[00:39:56] Patriotyczna przemowa oficera. Zakwaterowanie w obozie, wyrzucenie niemieckiegio munduru, kąpiel, czysta biała bielizna, przydział: I dywizja pancerna.
[00:43:54] Wykład polskiego majora, odśpiewanie hymnu Polski. Początek nowego myślenia, spokój, nadzieja. Szkolenie wojskowe w Szkocji. I dywizja pancerna gen. Maczka.
[00:46:50] Pobyt do końca wojny w Szkocji, starszy brat w Reading koło Londynu. Korespondencja z ojcem, spotkanie z bratem Alojzym w Londynie, darmowy bilet kolejowy. „Stefan Musiał”.
[00:50:41] Lądowanie Amerykanów między Cherbourg a Le Havre (Hawr), głośno śpiewali i krzyczeli. Po przeszkoleniu koło Grudziądza przejazd na front we Francji. Rana na nodze od odłamka, przykryte ciała poległych, widać było tylko buty. Trudne wspomnienia frontowe.
[00:56:14] Po demobilizacji kolega Stefan Grabicki wyjechał do rodziny we Francji. Decyzja o pozostaniu w Wielkiej Brytanii, bo w Polsce „rządzi Rosja”. Radość po wylądowaniu aliantów w Normandii. Pogłoski o wybuchu powstania warszawskiego. Zakończenie wojny – wielka radość. Niepewność dalszych losów – jeden z żołnierzy zdecydował się wyjechać do Polski. Liczna emigracja żołnierzy do Kanady.
[01:02:38] Decyzja o pozostaniu w Wielkiej Brytanii, dobre traktowanie przez Anglików. Decyzja władz o zakazie prześladowania cudzoziemców za używanie rodzimego języka. Defilada zwycięstwa bez Polaków. Niezrozumiały moment w czasie powołania do Wehrmachtu – koszary Fryderyka Wielkiego w Olsztynie. Bezradność wobec przymusu mobilizacji.
[01:06:48] W leśniczówce koło Piotrówki leśniczy Karol Pocha z żoną przechowywali partyzantów, nalot gestapo, zabranie małżeństwa Pochów – ślad po nich zaginął. Kapliczka-pomnik żołnierzy podziemia przy Łęce Opatowskiej. Spotkanie z córką Konrada Kalisza.
[01:11:30] Zabawy na polanie przy leśniczówce „Wesoła”.
[01:14:00] Kolega z jednostki rekruckiej Edward Napierała. Po szkoleniu – przejazd na front do Francji. Przebieg walk na froncie. Granat przeciwczołgowy. [+]
[01:17:45] Dezercja do Amerykanów.
[01:19:17] Po wyjeździe synów do Wehrmachtu mama modliła się i płakała. Rodzice przeżyli wojnę na wsi. Po wojnie ostrzeżenia, że Polską rzadzą Rosjanie. Spotkanie z rodzicami i starszym bratem Alojzym w Anglii, mama nie chciała wyjeżdżać na stałe z Polski. Po śmierci mamy pobyty ojca w Anglii, zgubienie w metrze. Sklep braci w dzielnicy Bayswater w Londynie, zagubienie się ojca w drodze do Ealing.
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.