Bogusława Korczyk (ur. 1929) była jedną z pięciorga rodzeństwa, jej ojciec pracował przed wojną jako kierownik kopalni gliny w Adamowie. Podczas okupacji niemieckiej rodzina przeniosła się do odziedziczonego po dziadku majątku w Michałowie. Stojący na uboczu wsi dom umożliwiał pomoc partyzantom i Żydom. Pani Bogusława opowiada o pomocy udzielanej Żydom przez rodziców. Przytacza też historię wydania Niemcom Żyda przez jednego z mieszkańców wsi. Wspomina rozstrzelanie ludności żydowskiej podczas likwidacji getta w Skarżysku Kamiennej oraz obławę na Żydów ukrywających się w lesie Pleśniówka nieopodal domu bohaterki.
00:00:10 Dane urodzenia bohaterki, informacja o rodzicach. Przed wojną boh. z rodzicami mieszkała w Adamowie k. Starachowic. Ojciec był kierownikiem lokalnej kopalni gliny do momentu wyeksploatowania złoża.
00:03:20 Potem ojciec zatrudnił się w zakładzie w Starachowicach. Matka zajmowała się dziećmi, których było pięcioro: Krysia, Jasia, Bogusia i Ola (najmłodsza) oraz brat Zdzisław.
00:06:30 Przed wojną boh. i rodzeństwo chodziło do szkoły w Stykowie. Mieszkali w Dziurowie, do szkoły chodzili na piechotę. Żydzi często sprzedawali biżuterię. Dom stał na uboczu, obok był sklep.
00:08:30 Dzieci krzyczały za Żydem, że ukrzyżował Pana Jezusa. Żydów nie traktowano przyjaźnie. Ojciec pracujący w Starachowicach miał kontakt z Żydami. Gdy pracował w Skarżysku, boh. nosiła mleko do domów żydowskich.
00:10:00 Utworzenie getta. Ojciec był strażnikiem w zakładach, które sąsiadowały z gettem. Spotykał Żydów, czasem dawał im jedzenie. Żydowski krawiec z wojskowego płaszcza uszył boh. stylowe palto.
00:12:30 Rodzice boh. pomagali Żydom, matka boh. piekła chleb i dzieliła się nim z Żydami w getcie.
00:13:20 Wybuch wojny był w domu komentowany. Zachowywano ostrożność w stosunku do Niemców. Gdy Polak przyszedł wypełnić niemiecki rozkaz i w ramach kontyngentu zabrać rodzinie krowę, Niemiec zlitował się i nakazał ją zostawić.
00:16:50 Po wybuchu wojny rodzina zamieszkała w Michałowie (rodzinnej miejscowości matki) w majątku zapisanym jej przez dziadka. Ojciec pochodził z Wierzbnika.
00:18:00 Ojciec pomagał Żydom w Skarżysku-Kamiennej. Mięso, które ojciec dostawał w zakładzie, boh. sprzedawała po skarżyskich domach. Raz weszła do domu, w którym mieszkali Niemcy. Rozmowa boh. z Niemcami.
00:20:45 Niemcy wzięli Żydów z getta do lasu do pracy przy wycince drzew. Jeden z Żydów wymknął się do wioski i przyszedł do domu rodziców. Matka poczęstowała go obiadem, a ojciec dał mu chleb. Żyd uklęknął przed ojcem i rozpłakał się. Potem odszedł. [++]
00:22:00 Trzy dni potem przyszła żydowska dziewczyna z kopaczką [narzędzie do kopania ziemniaków]. Matka nakarmiła ją. Żydzi ukrywali się w Pleśniówce w lesie okrążającym dom boh. Żydówka tam odeszła. Rodzice współczuli Żydom i pomagali im.
00:23:15 Żyd, który sprzedawał biżuterię na wioskach, został zaatakowany przez Polaka [mieszkańca Michałowa?], który „walił w niego sztachetą” i pobił go do krwi. Potem przekazał go Niemcom. [++]
00:24:30 Ludzie kradli, choć mieli swoje pola i mogli sobie zasadzić to, co kradli. Lokalizacja oddalonego od reszty zabudowań domu boh., do którego przypadkowi ludzie przychodzili po pomoc.
00:26:09 Partyzanci przychodzili późnym wieczorem, zaznajomili się z rodziną i powiadamiali ich o planowanych w miejscowości akcjach Niemców. Rodzina ukryła jałówkę przed Niemcami, ale oni szybko ją odkryli i zabrali.
00:28:38 Siostra Krysia stanowiła łącznik między rodziną a partyzantami, którzy przekazywali informacje.
00:30:15 Żydów w Skarżysku rozstrzelano, a getto zlikwidowano. Żydów stawiano na moście nad rzeką i ciała zastrzelonych wpadały do rzeki. Wykopano też dół, w którym zakopywano, czasem jeszcze żywe, ofiary. Przysypywano ich ziemią, która się potem ruszała. [++]
00:31:20 Podczas likwidacji getta ojciec boh. był w pracy, ale wiedział, że akcja miała miejsce. W Skarżysku była strzelnica i boh. mijała ją, gdy szła paść krowy. Raz Niemcy mieli ćwiczenia i zaczął się ostrzał, musiała się ukryć.
00:33:55 Po nadejściu frontu Rosjanie przyszli do domu i zostali ugoszczeni. Dzięki Rosjanom Niemcy zostali wygonieni z Polski i nie mogli więcej krzywdzić ludzi.
00:35:15 Boh. bała się błąkających kul, które leciały ze strzelnicy. Pewna kobieta z Michałowa została nimi postrzelona i umarła.
00:36:35 Żydzi, którym pomagali rodzice. Żydówka z kopaczką była młodą dziewczyną. Poszła ukryć się do lasu w Pleśniówce.
00:38:30 Młode dziewczyny musiały ukrywać się przed zabraniem na roboty do Niemiec. Siostra boh. poszła do rodziny w innej wsi. Sołtys [Hudzyn] „z chęcią by ją oddał Niemcom”. Ludzie zazdrościli rodzinie boh., byli zadowoleni, jak się komuś działo źle. [+]
00:39:55 Boh. chodziła z mięsem po domach w Skarżysku. Weszła raz do mieszkania, gdzie było dużo żydowskich mężczyzn i kobiet. Dwie Żydówki chciały jej zabrać towar bez płacenia, ale udało się jej uciec.
00:41:25 Refleksje o dobrych i złych ludziach. [+]
00:42:20 Rodzina boh. należała do parafii w Wąchocku, oddalonym o 6 km. Chodzono tam tylko w większe święta, częściej uczęszczano do kościoła w Parszowie.
00:43:30 Getto znajdowało się w Skarżysku-Kamiennej. Ojciec boh. stróżował w tym mieście w prywatnym zakładzie p. Witwickiego. W zakładzie produkowano garnki żeliwne. Potem w zatrudniła się w nim również siostra boh.
00:44:05 Wyzwolenie, ucieczka Niemców i wejście Rosjan - pożywili się i przespali w domu boh.
00:46:20 Podejrzenia Niemców dot. współpracy mieszkańców Michałowa z partyzantką. Świadomość boh. w momencie wybuchu II wojny i w okresie okupacji.
00:47:40 Okres komunizmu. Komuniści budzili postrach, nie zależało im na człowieku, ale na własnej korzyści. Kontakt z komunistami nie wróżył nic dobrego. Rodzina boh. była bardzo ostrożna z nową władzą.
00:51:20 Niemieckie łapanki podczas okupacji, życie codzienne na wsi, brak pracy.
00:52:35 Pewnego dnia ojciec pomógł matce kopać ziemniaki. Zobaczyli to Niemcy i zabrali go. Matka zaniosła im gęś i bardzo płakała. Niemcy wzięli gęś i oddali matce męża. [+]
00:54:25 Przeżycia wojenne boh. i innych. Rodzice boh. byli bardzo dobrzy i dobrze wychowali dzieci.
00:55:40 Boh. nie widziała Żyda, któremu pomogli rodzice, była w innym pomieszczeniu, historię opowiedział jej ojciec. Widziała Żydówkę, która dzięki pomocy rodziny boh. poczuła się bezpiecznie i odeszła ukrywać się z innymi Żydami w lesie Pleśniówka. Potem słyszeli, jak ci Żydzi zostali wystrzelani przez Niemców. [++]
01:00:40 Refleksje nt. wojny.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..