Soroko Ryszard cz. 2

Świadkowie Epoki

IP/DF/SE/2077

17 września 2024, Koszalin

1:18

Ryszard Soroko (ur. 1942, Suzuń) urodził się na Syberii, gdzie jego rodzina została deportowana 10 lutego 1940. Na zesłaniu zmarły z głodu jego dwie starsze siostry. Rodzina wróciła w 1946 do Polski i osiedliła się w Wartkowie w powiecie kołobrzeskim. Starszy brat, Czesław Soroko (1922-2022) zaangażował się w działalność organizacji antykomunistycznej Bojowy Oddział Armii – skazany na 14 lat, więziony do 1953 roku we Wronkach. Ryszard Soroko ukończył studia na Wydziale Geodezji w Szczecinie. Pracował jako szef wydziału geodezji w Urzędzie Wojewódzkim w Koszalinie. Od 1980 roku działał w Klubie Inteligencji Katolickiej w Koszalinie. Był wieloletnim prezesem Stowarzyszenia Geodetów Polskich w Koszalinie. Działa w Związku Sybiraków oraz pełni funkcję szafarza w Kościele pw. Ducha Świętego w Koszalinie.

[00:00:16] Przekazy z dzieciństwa na Syberii od rodziców i rodzeństwa – mieszkanie w ziemiance w tajdze, pożar zimą, „hartowanie” na śniegu. Ciężka choroba boh. uleczona dzięki wierze w boską opiekę i „posypaniu boh. popiołem ze spalonego obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej”.
[00:02:07] Udział ojca w obronie Wilna (1939 r.), na początku roku 1943 r. wyjście ojca „na kolejną wojnę”, trudne pożegnanie. Uratowanie boh. przez sąsiadkę Rosjankę znad brzegu Obu. W wieku 3,5 roku podczas podróży do Polski: zapamiętany smak mrożonego mleka.
[00:05:30] Obwinianie ojca przez mamę za aresztowanie starszego syna. Moment aresztowania brata przez funkcjonariuszy UB.
[00:06:45] Skąpe wspomnienia brata z Wronek: współwięzień Potocki aresztowany za próbę wywiezienia na Zachód obrazów, kary za wyglądanie przez okno w więzieniu. Ponad roczny pobyt brata w pojedynczej celi.
[00:09:40] Rozprawa sądowa w Szczecinie o odszkodowanie dla brata, opowieści więźniów o ekstremalnie ciężkich warunkach w celach. Choroba brata jako wynik pobytu we Wronkach: zapalenie płuc, gruźlica, dziury w płucach. Długotrwałe leczenie zabiegami medycyny ludowej – tłuszcz z psa i borsuka, otrzymana z Anglii streptomycyna.
[00:13:40] Służba wojskowa boh., zajęcia w czasie studiów, obóz wojskowy w Morągu. Po podjęciu pracy wyjazdy na manewry, kurs przeszkolenia oficerów rezerwy w Toruniu (artyleria). Wyjście z jednostki bez zgody dowódcy, karny tydzień w areszcie garnizonowym za „dezercję”: „nic takiego strasznego”. [+]
[00:20:05] 20 grudnia 1980 r. utworzenie Klubu Inteligencji Katolickiej w Koszalinie z inicjatywy Ireny Werner, prezes lekarz Andrzej Wiszniewski. 14 grudnia 1981 r. zawieszenie działalności klubu przez wojewodę, internowanie Gabrieli Cwojdzińskiej i Romana Tabisza z KIK. Po wznowieniu działalności przystąpienie boh. do KIK, pozycja członka zarządu, nowy prezes Roman Tabisz, potem Jan Czajkowski.
[00:25:00] Wizyta papieża w Koszalinie, organizacja spływu kajakowego Drawą w 1990 r. Ustawienie z inicjatywy klubu kamiennego pomnika Matki Boskiej Żeglarzy w Drahimiu, autorstwa Zygmunta Wujka.
[00:27:50] Utworzenie szlaku kajakowego kardynała [Wojtyły]. Spływ kajakowy z jezior Żerdno-Drawsko, rzeką Drawą, jez. Lubie – opis trasy i wydarzeń, wspólna msza plenerowa z uczestnikami spływu salezjanów.
[00:33:45] Przygody podczas spływu: przenoski, ulewa, biwaki. Sąsiedztwo poligonu w Drawsku Pomorskim po drodze, pałac wykorzystywany przez wojsko [w Karwicach]. Rozmoknięcie kajaków z dykty.
[00:40:50] Spływy Drawą w kolejnych latach, opracowanie przewodnika z mapą. Rzeźba autorstwa Wujka poświęcona przez biskupa Tadeusza Werno.
[00:43:55] Ufundowanie przez Edmunda i Irenę Wernerów różańca do kościoła w Drahimiu (następnie w Czaplinku). Kolejne spływy kajakowe organizowane we współpracy z Wyższą Szkołą Oficerską, dowódca płk Stanisław Czepielik.
[00:46:11] Niedzielne wyjazdy małżonków do rodziców. W czasie powrotu z pomiarów geodezyjnych w Bolkowie poznanie proboszcza Pawła Domańskiego, franciszkanina. Zaangażowanie wiernych w budowę kościoła, dorośli ministranci.
[00:51:10] W 1989 r. przeprowadzka do Koszalina, nowa parafia, proboszcz Kazimierz Bednarski. Praca we własnej firmie geodezyjnej. Początki działalności boh. w Klubie Inteligencji Katolickiej, objęcie funkcji przewodniczącego zarządu.
[00:54:55] Strajki sierpniowe [1980], boh. został prezesem sekcji geodetów z obszaru Koszalina i Słupska. Udział w zjeździe „Solidarności” polskich geodetów, spotkanie z Lechem Wałęsą.
[00:57:37] Wprowadzenie stanu wojennego, „to nie było radosne”. Przejazd pojazdów opancerzonych, internowanie Gabrieli Cwojdzińskiej i Romana Tabisza. Organizowanie pomocy we współpracy z biskupem ordynariuszem Ignacym Jeżem (leki, dary z Norwegii - małżeństwo Zarzyckich).
[01:01:32] Zawieszenie działalności KIK na półtora roku stanu wojennego – spotkania z okazji mszy w kościele.
[01:02:46] Śmierć księdza Jerzego Popiełuszki, miejsce pamięci przy tamie we Włocławku.
[01:05:40] Udział boh. w manifestacji przy katedrze w Koszalinie w 1982 r., aresztowanie koleżanki z pracy Zofii Pietkiewicz, kordon milicji przed katedrą.
[01:09:25] Zaangażowanie boh. w wybory 1989 r., start w wyborach samorządowych, spotkanie na Politechnice Koszalińskiej, objęcie funkcji radnego. Wojewoda Stanisław Socha, objęcie funkcji dyrektora Wydziału Geodezji, Kartografii i Gospodarki Gruntami UW, a po reformie administracyjnej – zastępcy dyrektora w Szczecinie.
[01:13:03] Negatywna ocena utworzenia województwa zachodniopomorskiego (woj. koszalińskie powstało w 1950 r.). Działalność boh. w Stowarzyszeniu Geodetów Polskich, przywiązanie do nazwy rejonu „środkowopomorskiego”.
[01:17:54] Pozytywna ocena członków koszalińskiego Klubu Inteligencji Katolickiej, „ludzie z wyższej półki”, m.in. senator Gabriela Cwojdzińska (pokonała Aleksandra Kwaśniewskiego w wyborach parlamentarnych), Franciszek Sak.
more...
less

Suchanowski Łukasz

Latusek Adam

Instytut Pileckiego

Film