Stefan Żywotko (ur. 1920, Zniesienie-Lwów) – piłkarz i trener piłkarski, weteran II wojny światowej. Przed wybuchem II wojny światowej grał w drużynie LKS Zniesieńczanka. Po zdaniu matury w 1938 roku podjął pracę w fabryce konserw Ruckera we Lwowie, gdzie pracował przez cały okres wojny. W 1944 roku został zmobilizowany do 2. Armii Wojska Polskiego. Służył do końca II wojny światowej jako podoficer w 4. Zapasowym Pułku Kawalerii w Hrubieszowie. Po zakończeniu działań wojennych osiedlił się początkowo w Koszalinie, a następnie w Szczecinie, gdzie grał do 1950 roku jako piłkarz w Arkonii Szczecin, następnie był trenerem Pogoni Szczecin. W 1977 roku otrzymał atrakcyjną propozycję pracy jako szkoleniowiec w algierskim klubie JS Kabylie, z którym siedmiokrotnie zdobył Mistrzostwo Algierii oraz dwukrotnie Afrykańską Ligę Mistrzów.
00:00:10 Autoprezentacja boh. urodzonego w 1920 r. we Lwowie.
00:00:31 Boh. chodził przed wojną do szkoły.
00:01:18 Ojciec pracował w kopalni na Śląsku, skąd powołano go służby w armii austriackiej. W okresie międzywojennym matka zajmowała się domem. Życie w przedwojennym Lwowie. Matka przed ślubem pracowała w fabryce wódek Baczewskiego. Wygląd miasta po śmierci Marszałka Piłsudskiego. Wspomnienie audycji Radia Lwów.
00:06:28 Boh. mając 14 lat zaczął grać w piłkę nożną, rozgrywki między drużynami ulic i kamienic. Działalność klubów piłkarskich, w polskich klubach grali zawodnicy żydowscy i ukraińscy. Boh. grał w drużynie Zniesieńczanki. Klub Czarni Lwów miał własny stadion i drużynę młodzików. [+]
00:10:30 Napływ uciekinierów do miasta na początku wojny. Niemieckie naloty na Lwów. Boh. pracował w fabryce konserw Zygmunta Ruckera, prezesa klubu Czarni Lwów. Nie mógł przed wojną studiować z powodów finansowych. Warunki pracy w fabryce.
00:13:15 Przedwojenna matura, boh. uprawiał sporty – grał w piłkę i pływał, treningi pływackie w stawie koło młyna. Udział w zawodach pływackich. Nastroje przed wojną.
00:16:18 Udział ludności cywilnej w obronie Lwowa we wrześniu 1939 r. Podczas walk o miasto matka nie wypuściła z domu boh., który był jedynakiem. Ojciec był ekspedytorem w fabryce Ruckera, z której przed wybuchem wojny wysyłano transporty mięsa i konserw do Anglii i USA. [+]
00:19:04 Boh. poznał Kazimierza Górskiego przed wojną, wspólne sparingi.
00:21:56 Wkroczenie Armii Czerwonej do Lwowa – zapach unoszący się nad sowieckim wojskiem. Deportacje mieszkańców miasta. Rozgrywki piłkarskie podczas okupacji, wykorzystywanie boisk za stadionem Pogoni. W drużynach byli uciekinierzy z Krakowa, także Żydzi. Komunikacja miejska w przeludnionym mieście – długa droga z domu do pracy.
00:26:32 Podczas okupacji sowieckiej działały kluby piłkarskie, Rosjanie także grali w piłkę. Tworzenie nazw klubów piłkarskich od nazw miejscowości. Działalność Wacława Kuchara – w klubie nie chcieli grać Polacy.
00:30:32 Zajęcie miasta przez wojska niemieckie, wsparcie ataku przez Luftwaffe. Trudności w zaopatrzeniu w żywność podczas niemieckiej okupacji. Boh. pracował w fabryce Ruckera i nie należał do konspiracji.
00:34:25 Okupacja niemiecka – mecze piłkarskie w dawnej ujeżdżalni pułku ułanów. [+]
00:36:07 Boh. słyszał w czasie okupacji o rzeziach na Wołyniu oraz o atakach na Polaków we Lwowie.
00:38:00 Powołanie do wojska – boh. trafił do kawalerii w Hrubieszowie. Szkolenie na drewnianych kozłach. Boh. znał rosyjski i został pisarzem. Refleksje o wojnie we Lwowie.
00:43:34 Umundurowanie kawalerii: bryczesy i kierzowe buty. Czerwonoarmista chciał się z boh. zamienić na zegarek. Handel we Lwowie.
00:46:02 Boh. służył w pułku rezerwowym i nie walczył na pierwszej linii frontu. Sport w wojsku – piłka ręczna, koszykówka, treningi pod okiem instruktorów z AWF. Udział w zajęciach politycznych.
00:51:08 Konna defilada pułku po zakończeniu wojny – reakcja dowódcy pułku, Rosjanina. [+]
00:52:28 Przyjazd pułku do koszar w Hrubieszowie, kontakty z mieszkańcami miasta. Wigilia w wojsku – „ozdoby” choinkowe na drzewku przyniesionym w lasu. [+]
00:55:05 Boh. spotkał dyrektora z fabryki Ruckera, który pracował w Sopocie. Inżynier Turzański napisał do komendanta jednostki, boh. został zwolniony z wojska i skierowany do Szczecina. Walki wojska z partyzantką na Lubelszczyźnie – rozmowy z partyzantami.
01:00:32 Boh. przyjechał do Koszalina i zamieszkał w prywatnej kwaterze. Radzieccy żołnierze w Koszalinie. Wyjazd Niemców z miasta. W Szczecinie była dzielnica niemiecka.
01:02:23 Boh. zgłosił się do jednostki w Koszalinie – pierwsze zadanie. Boh. znał język rosyjski – kontakty z dowódcą szwadronu, Rosjaninem.
01:05:50 Działalność Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie, szkolenia w jednostkach wojskowych – wymiana kadry. Po przyjeździe do miasta boh. zamieszkał przy ul. Jagiellońskiej. Praca w przetwórni mięsa – kolejki do sklepu przy zakładzie. Wielu pijaków w mieście.
01:10:20 Boh. miał kolegów w klubie Pogoń Szczecin. Po sprowadzeniu rodziców ze Lwowa przestał grać w piłkę. Warunki w mieszkaniu przy ul. Jagiellońskiej, zmiana mieszkania. Refleksje na temat początków życia w Szczecinie.
01:13:20 Powojenne zmiany granic – wyjazdy Polaków ze Lwowa. Do Szczecina przyjechało wiele osób z poznańskiego.
01:14:35 Boh. był zawodnikiem, potem trenerem Arkonii Szczecin – wygrane i przegrane mecze. Podejście do piłki nożnej i piłkarzy prezentowane przez urzędników. Metody treningów – podejście do zawodników. Wyjazdy piłkarzy do zagranicznych klubów – jeden z podopiecznych boh. wyjechał do Stanów, spotkanie po latach.
01:21:46 Boh. wyjechał do pracy jako szkoleniowiec w Algierii – nauka języka angielskiego i francuskiego, pomoc szefa sprzątaczek. Boh. do dziś ma kontakt z algierskimi zawodnikami.
01:23:57 Zarobki piłkarzy wczasach PRL. Naciski ze strony władz, by boh. zmienił metody pracy, kontakty z płk milicji. Specyfika szkolenia piłkarskiego.
01:28:17 Boh. otrzymał przydział do pracy w Algierii – początki pracy z zawodnikami. Boh. był w Algierii bez rodziny, żona z dziećmi została w Polsce – przyjazdy rodziny do Algierii, wyjazdy boh. do Szczecina.
01:33:27 Specyfika pracy trenerskiej w algierskim klubie. Drużyna prowadzona przez boh. zdobyła kilka razy mistrzostwo kraju, dwa razy Puchar Algierii i Puchar Afryki – radość i duma z zawodników, ich lojalność wobec trenera pomimo intryg. Kibicem drużyny był syn prezydenta Algierii. Zawodnikami klubu byli Kabylowie.
01:40:04 W latach 80. boh. otrzymywał wiadomości o sytuacji w kraju. Po 14 latach pracy za granicą boh. wrócił do kraju z powodów rodzinnych – pożegnanie z Algierczykami na lotnisku.
01:44:40 Boh. nie znał działaczy Pogoni Szczecin – przebieg klubowych zebrań.
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.