Marian Rozempolski (ur. 1940, Ornatowice) – jego ojciec zginął w czasie walk z Niemcami 24 lipca 1944 r. Po wojnie jego rodzina wspomagała podziemie antykomunistyczne, w ich domu ukrywał się Mieczysław Wróblewski „Szum”. Pan Marian opowiada o okolicznościach aresztowania w 1951 roku Jana Kiełbińskiego „Szpilki” oraz Ludwika Greniuka „Żurawia” z II Zamojskiego Inspektoratu AK. Wspomina też okres stanu wojennego, gdy był aresztowany za druk ulotek podziemnej Solidarności.
00:00:01 Autoprezentacja boh. urodzonego w 1940 r. w Ornatowicach.
00:00:14 Po śmierci ojcica 24 lipca 1944 r. matka wróciła z synem do rodziców do Hołużnego. Po ślubie boh. wrócił do Ornatowic.
00:01:03 Boh. miał 11 lat, gdy poznał Mieczysława Wróblewskiego ps. „Szum”. 8 grudnia 1951 r. w okolicy miały miejsce masowe aresztowania. Wcześniej aresztowano Greniuka i Kiełbińskiego, którzy prawdopodobnie zostali zdradzeni. Boh. idąc do szkoły w Tuczępach widział żołnierzy z bronią maszynową, którzy otoczyli wieś – żołnierz kazał mu wracać do domu. Kiełbińskiego aresztowano w domu szwagra Konstantego Jabłońskiego, kryjówka w stodole. [+]
00:04:32 Aresztowania Greniuka i Kiełbińskiego dokonano 16 października 1951 r. 8 grudnia aresztowano chłopów z Hołużnego i Ornatowic, którzy im pomagali. Uzbrojenie Greniuka i Kiełbińskiego. Mieczysław Wróblewski „Szum” chodził z pepeszą i pistoletem. Partyzanci przychodzili do domu boh. na posiłki, a on sam kilka razy nosił jedzenie do lasu. „Szum” grywał z nim w karty. Boh. dostał od niego gwizdek i miał go zawsze stojąc na warcie. Po aresztowaniu miejscowych gospodarzy „Szum” nie pojawiał się w okolicy – pożegnanie z boh. [+]
00:09:14 Edward Michalczuk zawiadamiał matkę, że na nocleg przyjdą partyzanci. Boh. chodził do szkoły w Tuczępach i nosił wiadomości do Jana Greniuka mieszkającego w Czechówce. [+]
00:11:00 Boh. słyszał w domu nazwisko Pilarskiego, którego wspominał Mieczysław Wróblewski. Przed aresztowaniem żołnierzy podziemia sołtys powiedział matce, że musi przyjąć na kwaterę kominiarzy – ich zachowanie podczas pobytu we wsi. Opinie na wsi o żołnierzach podziemia. [+]
00:13:40 W 1985 r. boh. został aresztowany. Wspomnienie członków rodziny – stryj był poszukiwany do 1947 r. Zbrodnia popełniona na rodzinie matki – 8 grudnia 1944 r. grupa ludzi „Ciąga”, która podjęła współpracę z UB, zabiła dziadka, babkę i ciotkę. W latach 80. boh. zajmował się kolportażem podziemnej prasy. 23 września (1985) było poświęcenie kamienia węgielnego pod budowę kaplicy i w domu znalazło się dużo podziemnych materiałów. Aresztowanie boh., który dwa miesiące siedział w areszcie.
00:17:00 Dziadka, babkę i ciotkę zamordowali ludzie „Ciąga”, którzy wstąpili do UB. W latach 80. „Ciąg” przyjeżdżał do stryja, ale nie chciał powiedzieć, kto zamordował rodzinę matki. Zawiadomienie matki o zabiciu jej rodziny.
00:19:48 Obława 8 grudnia 1951 r. – aresztowanie chłopów, którzy pomagali Greniukowi i Kiełbińskiemu. Aresztowanie ojczyma, którego skazano na 18 miesięcy więzienia, Edwarda Michalczuka skazano na 7 lat. Boh. idąc do szkoły spotkał żołnierzy biorących udział w obławie.
00:23:00 Wspomnienie Mieczysława Wróblewskiego, Ludwika Greniuka, który przed wojną był kowalem. Wszyscy Michalczukowie należeli do AK. Nastawienie mieszkańców wsi do podziemia niepodległościowego. Ostatnie spotkanie z „Szumem” w 1952 r.
więcej...
mniej
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Warszawie
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Pon. - Pt. 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Wt. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji
W Archiwum Instytutu Pileckiego gromadzimy i udostępniamy dokumenty w wersji cyfrowej. Zapisane są w nich losy obywateli polskich, którzy w XX wieku doświadczyli dwóch totalitaryzmów: niemieckiego i sowieckiego. Pozyskujemy kopie cyfrowe dokumentów, których oryginały znajdują się w zbiorach wielu instytucji polskich i zagranicznych, m.in.: Bundesarchiv, United Nations Archives, brytyjskich National Archives i polskich archiwów państwowych. Budujemy w ten sposób centrum wiedzy i ośrodek kompleksowych badań nad II wojną światową i podwójną okupacją w Polsce. Dla naukowców, dziennikarzy, ludzi kultury, rodzin ofiar i świadków zbrodni oraz wszystkich innych zainteresowanych historią.
Portal internetowy archiwum.instytutpileckiego.pl prezentuje pełny katalog naszych zbiorów. Pozwala się po nich poruszać z wykorzystaniem funkcji pełnotekstowego przeszukiwania dokumentów. Zawiera także opisy poszczególnych obiektów. Z treścią dokumentów zapoznać się można tylko w czytelniach Biblioteki Instytutu Pileckiego w Warszawie i w Berlinie, w których nasi pracownicy służą pomocą w przypadku pytań dotyczących zbiorów, pomagają użytkownikom w korzystaniu z naszych katalogów internetowych, umożliwiają wgląd do materiałów objętych ograniczeniami dostępności.
Niektóre dokumenty, np. te pochodzące z kolekcji Bundesarchiv czy Ośrodka Karta, są jednak objęte ograniczeniami dostępności, które wynikają z umów między Instytutem a tymi instytucjami. Po przybyciu do Biblioteki należy wówczas dopełnić formalności, podpisując stosowne oświadczenia, aby uzyskać dostęp do treści dokumentów na miejscu. Informacje dotyczące ograniczeń dostępu są zawarte w regulaminie Biblioteki. Przed wizytą zachęcamy do zapoznania się z zakresem i strukturą naszych zasobów archiwalnych, bibliotecznych i audiowizualnych, a także z regulaminem[hiperłącze] pobytu i korzystania ze zbiorów.
Wszystkich zainteresowanych skorzystaniem z naszych zbiorów zapraszamy do siedziby Instytutu Pileckiego przy ul. Stawki 2 w Warszawie. Biblioteka jest otwarta od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00–15.00. Przed wizytą należy się umówić. Można to zrobić, wysyłając e-mail na adres czytelnia@instytutpileckiego.pl lub dzwoniąc pod numer (+48) 22 182 24 75.
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie znajduje się przy Pariser Platz 4a. Jest otwarta od wtorku do piątku w godzinach 10.30–17.30. Wizytę można odbyć po wcześniejszym umówieniu się, wysyłając e-mail na adres bibliothek@pileckiinstitut.de lub dzwoniąc pod numer (+49) 30 275 78 955.
Prosimy zapoznać się z polityką prywatności. Korzystanie z serwisu internetowego oznacza akceptację jego warunków.