Dziewulski Janusz

Świadkowie Epoki

IP/DF/SE/0532

2 kwietnia 2019, Ostrowiec Świętokrzyski

0:50

Janusz Dziewulski (ur. 1948, Ostrowiec Świętokrzyski) jest synem doktora Eugeniusza Dziewulskiego, który w czasie okupacji niemieckiej jako lekarz ostrowieckiego szpitala ratował rannych partyzantów. W 1956 roku wraz z żoną Heleną zainicjowali w Ostrowcu Świętokrzyskim akcję oddawania krwi dla Węgrów walczących w powstaniu węgierskim.

[00:00:06] Autoprezentacja bohatera, przedstawienie rodziców i rodzeństwa.
[00:01:17] Ojciec bohatera urodził się w Ługańsku w 1913 roku. W 1923 roku w ramach repatriacji rodzina wróciła do Polski, zamieszkali w Ostrowcu. W Poznaniu rozpoczął studia medyczne w 1934 roku.
[00:02:38] Podczas wybuchu wojny ojciec miał uszkodzony kręgosłup wskutek skoku ze spadochronem. Dostał papiery pozwalające wykonywać zawód lekarza, został przyjęty do szpitala w Ostrowcu
[00:05:06] Ojciec po wypadku parę miesięcy przebywał na rehabilitacji, dopiero później zdecydował się pracować w szpitalu z profesorem Drewsem.
[00:09:30] Do szpitala przywieźli rannego partyzanta, ubytek krwi był zbyt duży, ojciec oddał ponad litr krwi.
[00:10:06] Na dyżur ojca przywieźli skatowanego przez gestapo partyzanta Henryka Murzyna ps. „Szwarc”. Na jednym z dyżurów w nocy partyzanci odbili kolegę. Po tym incydencie ojciec musiał wyprowadzić się z Ostrowca i ukrywać się. Do końca wojny pracował jako lekarz i pomagał partyzantom w Bazowie oraz Zawichoście.
[00:12:21] Po wojnie rodzice zamieszkali w Kunowie, gdzie Eugeniusz Dziewulski był kierownikiem szpitala. Za jego namową powstał Komitet Rozbudowy Kunowa. Był inicjatorem wybudowania wodociągu z Góry Bukowskiej. Będąc radnym w Kunowie, Opatowie i Kielcach, przez kontakty z ministrem zdrowia załatwił wszystkie formalności, już po roku wodociąg powstał, choć przewidywano 20-25 lat budowy.
[00:16:07] W 1960 r. rodzina przeprowadziła się do Ostrowca. Działalność ojca w Kunowie: elektryfikacja ulic, budowa chodników i dróg, zakup drzew owocowych i sprzętu sportowego dla szkół.
[00:19:39] Ojciec pracował w przychodni, propagował honorowe oddawanie krwi. W roku 1956 roku podczas powstania na Węgrzech wraz z żoną zorganizował zbiórkę krwi w szpitalu dla walczących. 11 lat po tym zdarzeniu rodzice zostali odznaczeni przez rząd węgierski. Jako pierwszy lekarz w Polsce dostał złotą odznakę Honorowego Krwiodawcy.
[00:23:41] W 1963 roku ojciec wrócił do Ostrowca i propagował honorowe oddawanie krwi. Klub przy Hucie Ostrowiec nazwali na jego cześć. W 1999 imieniem Eugeniusza Dziewulskiego nazwano ulicę na osiedlu Ogrody w Ostrowcu. W 2009 roku, z okazji 90-lecia Czerwonego Krzyża, Zarząd Główny Polskiego Czerwonego Krzyża postanowił uhonorować dwóch lekarzy, m.in. Eugeniusza Dziewulskiego. Został posadzony dąb na jego cześć.
[00:31:05] W 1955 roku ojciec zadzwonił do znajomego archeologa, Edmunda Masalskiego, po wstępnym wywiadzie przyjechali archeolodzy Janusz Kuczyński i Mieczysław Radwan z Krakowa i odkryto kilka pieców-dymarek. To było wielkie odkrycie archeologiczne.
[00:37:52] Po wojnie rodzice byli założycielami oddziału PTTK w Ostrowcu. Promocja krzemienia pasiastego jako wizytówki Polski.
[00:40:01] W 1956 Eugeniusz Dziewulski był jedynym delegatem Ostrowca na kongres kultury polskiej i tam przedstawił plan udostępnienia tuneli z krzemieniem pasiastym do zwiedzania.
[00:44:14] Po wojnie ojciec nie zajmował się już chirurgią, był lekarzem „od wszystkiego”. Przyjmował porody, uratował dziecko z drzazgą wbitą w oko. Boh. nie przypomina sobie, by po wojnie ojciec udzielał pomocy partyzantom.
więcej...
mniej

Kosierkiewicz Dorota

Pęczalski Krzysztof

Instytut Pileckiego

Film