Forysiak Marta

Świadkowie Epoki

IP/DF/SE/1966

22 listopada 2023, Podlesie k. Niemczy

2:08

Marta Forysiak z d. Susłowska (ur. 1947, Wrocław) pochodzi z rodziny inteligenckiej, w 1945 roku przybyłej ze Lwowa do Wrocławia. Jej matka ukończyła przed wojną studia wyższe (fizyka), a ojciec był urzędnikiem. W 1965 roku ukończyła liceum ogólnokształcące, a następnie dwuletnią szkołę fizykoterapii. W 1975 roku uzyskała magisterium na wydziale biologii Uniwersytetu Wrocławskiego. Pracowała przy eksperymentalnej produkcji nasiennej kukurydzy w Stacji Hodowli Roślin w Kobierzycach. W styczniu 1976 r. poślubiła Zygmunta Forysiaka. Jesienią 1978 wraz z mężem, ojcem, bratem i bratową zakupiła gospodarstwo rolne w Doboszowicach k. Kamieńca Ząbkowickiego, w którym rozpoczęto hodowlę owiec. Po dwóch latach wraz z mężem kupili 15-hektarowe gospodarstwo w Podlesiu k. Niemczy, w którym samodzielnie kontynuowali hodowlę owiec, od 1990 roku hodowali kozy. W 1993 roku zakończyli trwającą siedem lat budowę domu. W 1989 roku Marta Forysiak zachorowała na chorobę nowotworową, wyleczoną operacyjnie i chemioterapią. Obecnie na emeryturze, gospodarstwo przekazała synowi, który rozwija działalność hodowlaną i serowarską. Ma dwoje rodzeństwa, czworo dzieci, dziesięcioro wnucząt i prawnuczkę.
mehr...
weniger

[00:00:10] Ur. w 1947 r. we Wrocławiu, dokąd rodzice przyjechali po wojnie ze Lwowa, młodsze rodzeństwo: siostra i brat. Ojciec był urzędnikiem, ekonomistą, mama nauczycielką fizyki po studiach. „Zwyczajne” dzieciństwo – radość z wakacji, kolonie z zakładów pracy rodziców. Przynależność do harcerstwa od 5 klasy. Matura w 1965 r., dwuletnia szkoła fizykoterapii, praca w przychodni i szpitalu. Marzenie o studiach wyższych.
[00:02:50] Studia na Wydziale Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego zakończone w 1975 r. Poznanie męża na spływie kajakowym Hańczą. Ślub po pół roku. Praca jako specjalistka hodowli kukurydzy w Zakładzie Produkcji Roślinnej Kobierzyce, mąż, ekonomista – pracował jako kierownik w zakładach drobiarskich.
[00:05:08] Operatywna teściowa, nowe mieszkanie w dzielnicy Wrocław Popowice, urodzenie pierwszego syna Bartka. Pomysł ojca, by założyć rodzinne gospodarstwo rolne. Pomimo nieznajomości życia wiejskiego zakupienie gospodarstwa, rozpoczęcie chowu owiec, „jak to możliwe?”.
[00:07:43] Warunki lokalowe: stary dom bez wody, kanalizacji, ogrzewania, trudne początki z bratem, bratową i ojcem. Sprzeciw mamy. „Było bardzo trudno”, ogrom pracy, kłopoty finansowe. [+]
[00:09:50] Zakup pierwszego stada owiec, poznawanie środowiska owczarzy. Rozwijanie gospodarstwa w Doboszowicach k. Kamieńca Ząbkowickiego. Wspólna praca i uczenie się podstaw chowu zwierząt gospodarskich: dojenie krowy do spółki z bratową, „pół wsi przychodziło patrzeć” [+], uprawa ogródka. Uprawa 20 ha ziemi, podział zajęć w gospodarstwie.
[00:11:40] Decyzja boh. i męża o rozpoczęciu samodzielnej działalności, pomoc Stanisława Helskiego, działacza Solidarności Chłopskiej, który zaatakował kamieniem gen. Jaruzelskiego. Zakup gospodarstwa w Podlesiu („moje miejsce na ziemi”). Kolejne trudne początki, prymitywne warunki bytowe. Drugi syn urodzony w Doboszowicach. Zaangażowanie i dobre podejście męża do owiec. „Bardzo trudne, ale szczęśliwe lata”.
[00:15:30] Gospodarstwo położone na uboczu, brak telefonu. Rozpoczęcie pracy jako nauczycielka biologii w szkole w Niemczy, nawiązanie kontaktów z ludźmi.
[00:17:45] Pobyt u rodziców po urodzeniu trzeciego syna. Niewielki dochód z hodowli owiec, rozpoczęcie chowu świń karmionych paszą wysokiej jakości – koniczyną perską. [+]
[00:19:43] Choroba nowotworowa zdiagnozowana u boh. w 1989 r. Urodziny córki w 1986 r. Przekonanie o działaniu szczęścia w życiu boh., nieustępliwość pielęgniarki, która uratowała jej życie.
[00:21:50] Przemiany gospodarcze, „owczarstwo całkowicie padło”. Reakcja teścia: „ja myślałem, że ty ministrem będziesz, a ty barany pasiesz”. Rozpoczęcie budowy domu. Różne pomysły inwestycyjne (ślimaki), decyzja o hodowli kóz, założenie stada ok. 1990 r., każda koza miała imię. [+]
[00:25:03] Trudne początki, brak możliwości sprzedaży mleka koziego i produktów. Poszukiwanie rynku zbytu. Rozrost stada do 100 sztuk, rozpoczęcie współpracy z mleczarnią w Turku. Opis dnia pracy boh. i męża. „Wierzyłam w naszą przyszłość”. [+]
[00:28:50] Rozpoczęcie budowy domu w 1986 r., przeprowadzka do 7 latach. Pasja informatyczna najstarszego syna, nauka w technikum informatycznym, studia elektroniczne, dziś własna firma we Wrocławiu. Młodszy syn Michał uczył się w technikum hotelarskim w Jeleniej Górze. „Musieli sobie radzić sami”. Zaradność najstarszego syna. Możliwość sprzedaży mleka i sera koziego wśród klientów we Wrocławiu.
[00:33:45] Losy syna Michała: studia na akademii ekonomicznej, praca w hotelu we Wrocławiu. Postawa rodziców wobec niezaplanowanej ciąży młodszej synowej [+]. Stopniowe usamodzielnianie się dzieci, kariera zawodowa Michała.
[00:38:35] Współpraca braci przy tworzeniu programów komputerowych do obsługi hotelarstwa. [+]
[00:39:50] Przejście na emeryturę strukturalną, przekazanie gospodarstwa trzeciemu synowi Maćkowi, rolnikowi, mimo protestów synowej. Działalność serowarska, jarmark ekologiczny we Wrocławiu.
[00:43:12] Córka jest farmaceutką. Dziesięcioro wnucząt, prawnuczka. Przez lata boh. pasała kozy. Nowe życie na emeryturze, klub seniora. [+]
[00:46:30] Syn Michał uniknął śmierci, bo nie pojechał do pracy w hotelu we Francji, na który spadł concorde [++]. Zadowolenie ze szczęśliwego życia. Silne więzi rodzinne, wspólne majówki, mecze siatkówki, ogniska. „Jestem szczęśliwa”.
[00:52:00] Rodzice Edward, Anna dd. Potocka, przyjechali ze Lwowa w ramach powojennej repatriacji. Ojciec był harcerzem, działał w AK, brak wspomnień rodzinnych z czasu wojny. Poznanie się rodziców przy kopaniu torfu.
[00:53:45] We Wrocławiu ojciec pracował w monopolu spirytusowym, mieszkanie w robotniczych blokach na Sępolnie. Dyscyplina i surowość ojca. Walka mamy z ojcem o możliwość pracy zarobkowej – postawiła na swoim i nauczała matematyki w szkole podstawowej do emerytury. [++]
[00:56:35] Mieszkanie z mężem na Popowicach we Wrocławiu, dom rodzinny (57 metrów kwratowych) mieścił się na Sępolnie przy ul. Sowińskiego.
[00:58:18] Siostra boh. Barbara (1949 r.), brat Tomasz (1951 r.). „Cieplarniane życie” mamy we Lwowie. Siostra mamy ukończyła geografię, mama fizykę we Lwowie. Po przyjeździe do Wrocławia dziadkowie (Stanisław, Franciszka Potoccy) prowadzili bibliotekę w szpitalu. Dziadek Józef Susłowski był kolejarzem, babcia Franciszka pochodziła ze wsi, nigdy nie pracowała zarobkowo. [+]
[01:01:28] Kolonie letnie boh. w Jastrzębiej Górze – z zakładu pracy ojca. Dom wczasowy „Iwonka”. Mama dorabiała jako wychowawczyni na koloniach, boh. pracowała jako pomoc (Kaszuby, Karpacz, Szklarska Poręba).
[01:04:34] Wakacje z mamą i siostrą w Rumunii. Papryka – nowe warzywo w Polsce. Kajaki z ojcem w okolicach Augustowa.
[01:06:50] Poznanie męża na kajakach, zabłądzenie w lesie zakończone we wsi Zgon. Wycieczka studencka do Włoch. Nieporozumienia narzeczeńskie z powodu stereotypów płciowych. „Wszystko poszło dobrze”. [+]
[01:11:01] Wyraz uznania dla męża, zadowolenie z pożycia małżeńskiego. Wspólna pasja kajakowa. [+]
[01:13:20] Praca przez kilka miesięcy w Zakładzie Hodowli Roślin w Kobierzycach – poletka doświadczalne dla nowych odmian. Wszechstronne zainteresowania boh., koleżanka szkolna Ewa Dałkowska (aktorka). Dorabianie na studiach fizjoterapeutycznych jako masażystka w balecie Opery Wrocławskiej. [+]
[01:16:05] Decyzja (o zakupie gospodarstwa wspólnie z ojcem i szwagrem) podjęta w marcu 1977 r. przez męża. „Potraktowałam to jako przygodę”. „Nie żałuję”.
[01:19:15] Wspomnienia z wakacji siostrzeńców w domu boh. [+]
[01:22:00] Poszukiwanie gospodarstwa rolnego do kupienia w czasach bez Internetu, „żeby było ładnie”. Przejazdy motocyklem, nocowanie w lesie w namiocie. Dalsze losy rodzinnego gospodarstwa w Doboszowicach. Hodowla koni w Srebrnej Górze prowadzona przez brata i bratową. Pożar ekologicznego domu bratanka (z gliny i słomy), pomoc internautów. Ekologiczne życie bratanka. [+]
[01:27:20] Układy rodzinne, decyzja męża o prowadzeniu własnego gospodarstwa, apodyktyczność ojca.
[01:30:50] Stary dom boh. w Podlesiu był poniemieckim młynem. Znalezienie „skarbu” zakopanego w ziemi: bańki na mleko z osobistymi pamiątkami byłych właścicieli (łyżeczki z alpaki, fotografie, monety, szkło) – dwukrotne odwiedziny byłych mieszkańców: rozpoznanie siebie na fotografii. [+]
[01:32:55] Rozszabrowany po wojnie młyn. Rzeka Ślęza przepływa przez środek gospodarstwa boh., opis powodzi, częste zalewy.
[01:35:10] „Nieskomplikowana” hodowla owiec, budowa klatek dla rodzących owiec, dokarmianie jagniąt mlekiem w proszku z butelki. Aukcje owiec, sprzedaż tryków i wełny – jedyne legalne źródła dochodu. Ograniczone przepisami możliwości pozyskiwania baraniny i jagnięciny we własnym zakresie. Sprzedaż skór z jagniąt, „kożucha nie miałam”. Stopniowy spadek cen wełny owczej w końcu lat 80., sprzedaż stada ok. 1990 r.
[01:40:23] Stan wojenny spędzony w nowym domu w Podlesiu. Kłopotliwe zakupy z powodu godziny milicyjnej – droga na piechotę do sklepu, zakupy „co było”.
[01:42:17] Informacja o wprowadzeniu stanu wojennego z radia/telewizora. Podejrzenia służb wobec rodziny boh. o nielegalną działalność drukarską, wezwania męża do prokuratury. Życie z dala od miasta, brak kontaktów towarzyskich, brak telefonu, zdobywanie pozwolenia na telefon. Po latach zakup samochodu wartburg.
[01:45:07] Utrzymywanie kontaktów listownych z koleżankami ze studiów, opis warunków życia: „jest tak źle, że może już być tylko lepiej”. Zdiagnozowanie raka piersi w 1989 r., przeczucia teściowej, szpital we Wrocławiu. Optymistyczne podejście do życia boh., ufność we własne siły. Opis chemioterapii, troskliwość ojca.
[01:51:15] Przejście na rentę, II grupa inwalidzka. Rozmaite pomysły na rozwijanie dalszej działalności gospodarczej (konie, ślimaki), rozpoczęcie chowu kóz. Charakterystyka osobowości kóz.
[01:54:37] Wspomnienia wnuczki sielskich warunków w domu boh., piknik na pastwisku. 14 ha ziemi w gospodarstwie: grodzone pastwiska, łąka po drugiej stronie drogi.
[01:56:30] Para staruszków mieszkająca w domu boh. w Doboszowicach. Trudne początkowo relacje ze wścibskimi sąsiadami. Rozwój stada kóz, stopniowe osiąganie stabilizacji finansowej, starania o wysoką wydajność i jakość mleka odstawianego do Turku.
[02:01:07] Przejście męża na rentę strukturalną, przejęcie gospodarstwa przez syna. Obecnie możliwość legalnej sprzedaży certyfikowanego koziego mleka i produktów mlecznych na jarmarku we Wrocławiu.
[02:05:08] Wylanie Ślęzy przed wielką powodzią w 1997 r.
mehr...
weniger

Gleb Tomasz

Latusek Adam

Instytut Pileckiego

Film