Panek-Kolasińska Barbara
Barbara Panek-Kolasińska z d. Grajewska (ur. 1931, Białaszewo) jest najstarszą z piątki rodzeństwa, jej matka była krawcową. W wieku 17 lat rozpoczęła naukę w wieczorowej szkole handlowej w Lublinie. Dwa lata później wyszła za mąż za Jana Kolasińskiego, a w 1951 roku para przeprowadziła się do Zielonej Góry. W 1978 roku pani Barbara podjęła pracę w Telekomunikacji Polskiej. Rok później rozwiodła się z mężem. W 1985 roku przeszła na rentę. Miała dwoje dzieci: Ewę (ur. 1951, zm. 1996) i Adama (ur. 1953, zm. 2021). Od 2021 roku mieszka w Domu Pomocy Społecznej w Zielonej Górze.
more...
less
[00:00:10] Ur. 24 stycznia 1931 r. w Białaszewie k. Grajewa. Dziadek kupił dom po zakończeniu służby wojskowej. W wieku 17 lat wyjazd boh. do Lublina. Szczęśliwe dzieciństwo, wycieczka z mamą do Gdyni w wieku 5 lat. Mama Anna Grajewska dd. Bałdyga była krawcową, ojciec Aleksander Grajewski.
[00:03:32] Miejscowość Białaszewo: dwie szkoły, posterunek policji, sklepy, dwór, „się żyło”.
[00:04:30] 1 września 1939 r: przyjazd wojska niemieckiego podczas trwania mszy rozpoczynającej rok szkolny. Zabranie ojca i wuja, „koniec dzieciństwa”, „szybko dorosłam”. Dwukrotny pożar domu.
[00:06:00] 17 września [1939], przemarsz żołnierzy radzieckich przez wsie, zajęcie domów, budowa ziemianek. Pierwsza wywózka na Syberię 10 lutego 1940 r.: sąsiedzi i stryj z rodziną. Strach wśród mieszkańców. Czterej żołnierze radzieccy zakwaterowani w domu boh. mieli legowisko na słomie w pokoju.
[00:08:40] Otwarcie szkoły, pobyt Rosjan do 22 czerwca 1941 r. – dzień urodzin siostry. W czasie ataku Niemców ucieczka rodziny „w knieje”, poród siostry odbywał się w stodole. „Katulać niemowlę”. Ucieczka boh. z niemowlęciem do lasu.
[00:10:32] Strach przed Niemcami, nocne nachodzenie w domu, rewizje. Trauma wojenna. Egzekucja sąsiada na oczach mieszkańców wsi za samowolny ubój świni. Częste powołania ojca do kopania okopów.
[00:13:40] „Wojna była, a dzieci się rodziły”: brat Ireneusz urodzony w maju 1939, siostra Danuta w czasie bombardowania w 1941 r., w 1944 r. brat Ewaryst urodzony podczas ucieczki, u dalszej rodziny. „Ja ich wszystkich wychowywałam”, „przez to jestem zaniedbana”. W 1948 r. urodziny brata Mariana.
[00:16:40] Ucieczka rodziny podczas ataku Niemców w 1941 r. Spalona wieś w 1944 r., zamieszkanie u rodziny w Szczuczynie.
[00:18:35] Okupacja niemiecka: represje z powodu nielegalnego uboju świń, rewizje, zabieranie ojca na roboty, „baliśmy się cały czas”. „Zabranie” sąsiada przez Niemców za karę za ukrywanie dwóch Żydówek.
[00:20:30] Wuj boh. z Warszawy, oficer, zginął w Katyniu. Niewielu Żydów w Białaszewie przed wojną, pogromy Żydów w Jedwabnem i Radziłowie dokonane przez „Polaków zmuszanych przez Niemców”. Liczni żydowscy sklepikarze w Grajewie, gdzie mieszkała siostra babci, wywożenie Żydów z Grajewa.
[00:23:15] Zniszczone zdrowie ojca podczas robót przymusowych (astma). Praca boh. w gospodarstwie rodziców, opieka nad rodzeństwem. Kopanie torfu, używanego do palenia w piecu. Dwukrotny pożar domu, m.in. w 1944 r. Mama zarobkowała szyciem ubrań w domu.
[00:26:55] Partyzantka w okolicy: „przychodzili w nocy do ojca” [+].
[00:29:30] Wyjazdy do Grajewa furmanką. W domu z mieszkali dziadkowie Aleksandra i Adam Bałdyga. Duża rodzina ojca. Życie rodziny podczas okupacji.
[00:32:10] Latem w 1944 r. ostrzeżenie rodziny przed nadchodzącym frontem, znalezienie schronienia u siostry babci, a po powrocie ojca zamieszkanie w Szczuczynie. Wieś „zrównana z ziemią”, rozebrany kościół. Odbudowa domu w 1946 r.
[00:34:12] Wyjazd boh. w 1957 r. do ciotki Jadwigi Ulicznej do Lublina. Jej syn Stanisław Uliczny „ukochał sobie morze”, był członkiem zaginionej załogi ORP Orzeł. Kontakt boh. z autorem książki „Dzieje Orła” (Jerzy Pertek). [++]
[00:37:01] W 1945 radość z zakończenia wojny. Traumatyczny moment: w 1944 r. zbiórka mieszkańców na rynku pod obstawą niemieckich żołnierzy – rozkaz, by wskazać kryjówkę partyzantów pod groźbą wystrzelania „wszystkich”.
[00:39:30] Bunt boh. przed wykorzystywaniem do opieki nad rodzeństwem. Poród w czasie wojny z pomocą „bab” akuszerek.
[00:41:50] Pomoc cioci w prowadzeniu kiosku w Lublinie, zawodowa handlowa szkoła wieczorowa. Braki w nauce, zaniedbanie rodziców.
[00:43:17] Poznanie męża Jana Kolasińskiego, ślub w 1950 r., „koleżeńskie małżeństwo”. Przeprowadzka w 1951 r. do Zielonej Góry, otrzymanie mieszkania, „praca czekała na nas”.
[00:45:38] Nieukończona szkoła handlowa, zdobywanie wiedzy z książek. Kiosk ciotki przy ul. 1 Maja. „Byłam zaniedbana przez własną matkę”.
[00:47:02] Mąż pracował w milicji w Zielonej Górze, dwoje dzieci. Możliwość szybkiego awansu męża w szkole milicyjnej w Szczytnie. Marzenie boh. o edukacji, brak zrozumienia ze strony męża, rozwód, samodzielne wychowanie dzieci przez boh. „Jakaż ja byłam głupia”.
[00:51:38] Rozpoczęcie pracy jako kasjerka w barze mlecznym w Zielonej Górze, przerwanie pracy po urodzeniu córki Ewy w 1951 r., syna Adama w 1953 r. pomoc teściowej. Poświęcenie się boh. rodzinie.
[00:53:40] Dom z ogrodem przy ul .Żeromskiego. Rozbudowa miasta, przeprowadzka do mieszkania przy ul. Powstańców Warszawy. Mąż został kapitanem, zajmował się przestępstwami gospodarczymi.
[00:55:50] Niewierność i nieuczciwość męża, „wyszło nie tak”, rozstanie po 25 latach małżeństwa.
[00:57:15] Choroba córki, śmierć w szpitalu zapalenia płuc z powodu niedopatrzenia lekarzy. Syn technik samochodowy. „Całe życie miałam pod górkę”. Miłość do książek. „Zmarnowane życie”.
[00:59:37] Losy rodzeństwa boh., sporadyczne kontakty z siostrą w Wałbrzychu. Trudne wspomnienie relacji z mamą, brak wsparcia od schorowanego ojca. Śmierć ojca w 1958 r.
[01:02:00] Mama zamieszkała z siostrą, zmarła w Wałbrzychu w 1985 r. Przebieg wywózki 10 lutego 1940 r. – przewożenie deportowanych sańmi na dworzec. Korespondencja wywiezionych z rodzinami. Nazwisko rodziny boh. na liście osób przeznaczonych do kolejnej deportacji w listopadzie [1941]. [+]
[01:04:32] „Piękny” dom leśniczego Kretkowskiego wywiezionego w głąb ZSRR, bliska koleżanka Marysia Kretkowska nie wróciła po wojnie.
[01:06:13] Dziedziczka Świderska z dworu w Białaszewie powróciła z wywózki. Losy ciotki (Zofia Bałdyga).
[01:08:40] Śmierć Stalina, „dzieciom w szkołach kazali płakać”.
[01:10:20] Po rozwodzie boh. mieszkała razem z byłym mężem. Podjęcie pracy w telekomunikacji, dyżur w pracy podczas wprowadzenia stanu wojennego, „cisza była”. Wojsko przy centrali telefonicznej, przepustki dla pracowników, realizowanie tylko połączeń wojskowych. Renta inwalidzka z powodu nadwerężenia strun głosowych w pracy (chrypa) po 7 latach pracy.
[00:13:15] Opis pracy w telekomunikacji: wykonywanie połączeń międzymiastowych i międzynarodowych w ręcznej centralce, w czasie stanu wojennego realizowanie tylko niektórych połączeń. Sposób kontrolowania połączeń telefonicznych przez funkcjonariuszy. Przejście na rentę w 1985 r. „Mąż mi nie dawał pracować”, „byłam kura domowa”. [+]
[01:17:00] Wyjazdy na wczasy z mężem w Sudety, ośrodek wczasowy nad jeziorem w Niesulicach, „taniocha”. Boh. jeździła jako opiekunka na obozy harcerskie. Z powodu uporu męża córka została księgową, pomimo wybitnych zdolności plastycznych. Bliskie kontakty boh. z córką. [+]
[01:22:03] Trudna decyzja o rozstaniu z mężem. Po rozwodzie podjęcie pracy w telekomunikacji, samodzielność, „przyszedł spokój”. Podjęcie się funkcji ławnika, refleksja boh. na temat postaw kobiet ofiar przemocy domowej, bezradność wymiaru sprawiedliwości wobec postaw agresorów. [+]
[01:25:40] Sprawy w sądzie o przyznawanie rekompensat za utratę ziem na Kresach Wschodnich, „nic po nas nie zostanie”.
[01:27:40] Praktykowanie wiary katolickiej, boh. wierząca, mąż nie praktykował. „Piękny ślub w Lublinie”, „Bóg jest miłością”.
[01:29:16] Po przejściu na rentę zajęcie się robótkami ręcznymi (szycie, dzierganie), uprawą działki i przygotowywaniem przetworów.
[01:30:30] Brak kontaktu z wnuczętami i prawnuczętami. Przybycie do domu opieki w 2021 r. „sama zarządziłam”. „Tak bym chciała, żeby się ludzie kochali”.
more...
less