Kling Kazimierz cz. 2

Świadkowie Epoki

IP/DF/SE/1929

7 czerwca 2023, Warszawa

1:38

Kazimierz Kling (ur. 1940, Wólka Kotowska) – jego ojciec był przed wojną kierownikiem szkoły w Wólce Kotowskiej. W 1943 roku, w obliczu zagrożenia ukraińskimi atakami, rodzinie udało się przedostać z Wołynia do Dębicy, a następnie Opatowca, gdzie doczekali wyzwolenia. W pierwszych latach powojennych rodzina zamieszkiwała we wsiach Pełczyska, Kalonka, Besiekiery i Dobra, w których rodzice pracowali jako nauczyciele. W 1953 roku sprowadzono się do Żyrardowa, gdzie Kazimierz Kling uczęszczał do liceum ogólnokształcącego. W 1957 roku rozpoczął studia na wydziale elektrycznym Politechniki Warszawskiej, które ukończył w 1963 roku. Podjął pracę w Instytucie Łączności w Miedzeszynie, skąd po dwóch latach przeniósł się do Biura Konstrukcyjnego Przemysłu Motoryzacyjnego (późniejszy Przemysłowy Instytut Motoryzacji – PIMOT). W latach 1979-1981 był zatrudniony w wydawnictwie naukowo-technicznym SIGMA jako redaktor naczelny pisma poświęconego hydraulice siłowej. W czerwcu 1981 roku w ramach kontraktu przedsiębiorstwa handlu zagranicznego Polservice podjął pracę w amerykańskiej firmie MTS, w jej oddziale w Berlinie Zachodnim. W 1986 roku wrócił do Polski i założył firmę ELHYS Sp. z o.o., działającą do dzisiaj. W 1964 roku poślubił Eugenię Mackiewicz. Mają dwie córki: Monikę (ur. 1971) i Joannę (ur. 1977).
mehr...
weniger

[00:00:10] Przemysłowy Instytut Motoryzacji miał siedzibę przy ul. Stalingradzkiej (obecnie ul. Modlińska). Zadania pracowników działu prób drogowych, działu silników samochodowych. Badania samochodów produkcji krajowej: Nysy, Żuka – konieczne zmiany konstrukcyjne. Instytut sprowadzał w celach badawczych auta z Zachodu, np. ciężarówkę z Francji – reakcja na wyposażenie kabiny kierowcy.
[00:03:00] Gdy dyrektorem został Jaszczyński, prorektor Politechniki Warszawskiej d.s. dyscyplinarnych, mający ambicje polityczne, zorganizowano pokaz najnowszych polskich konstrukcji samochodowych. Odpowiednio przygotowane projekty oglądał Edward Gierek – kłamstwa dyrektora zakładu [+]. PIMOT współpracował z moskiewskim Nauczno-Awtomobilnym Instytutem – wyjazdy do ZSRR, refleksje na temat pijaństwa Rosjan i zmuszania do picia.
[00:05:46] Kupowano licencje i tłumaczono dokumenty, dostarczano aparaturę do pomiaru pierwszych Fiatów – powód wyboru Fiata. Powody badań Syrenek. Przygotowywanie stanowisk do badania Fiata. Boh. nie jeździł do Włoch w sprawach dotyczących auta.
[00:08:32] Boh. podjął pracę w Biurze Konstrukcyjnym Przemysłu Samochodowego – zmiana nazwy na Przemysłowy Instytut Motoryzacji i podniesienie rangi zakładu. Boh. nie chciał robić kariery naukowej.
[00:09:23] Jeżdżąc do fabryk boh. miał kontakty z robotnikami – szacunek dla starszych, jeszcze przedwojennych robotników. W fabryce w Krośnie pracowało wielu chłoporobotników. Boh. przyjechał do krośnieńskiej fabryki przed 6 rano i widział przyjeżdżające samochody z pracownikami. W PIMOT projektowano stanowiska badawcze – współpraca inżynierów z robotnikami z warsztatu – ich porady.
[00:12:15] Pijaństwo w zakładzie – zaskoczenie pijanych pracowników przez dyrektora. Pijaństwo wśród pracowników Politechniki. Narzekanie na ustrój i partię, stosunek do donosicieli. Rozmowa kolegi ze sprzedawczynią z budki z piwem.
[00:15:05] Sprawy bhp w zakładzie. Wyjazdy na wycieczki autokarowe, PIMOT nie miał swoich domów wczasowych. Boh. w 1965 r. kupił Syrenkę 104, na którą czekał dwa lata. Miał ją, gdy wyjeżdżał do pracy za granicę. Potem jeździł maluchem i Fordem Escortem.
[00:17:45] Wypadki przy pracy w PIMOT. Opinia na temat kierowców testowych – wykorzystywanie magnetofonów podczas testów. Jeden z inżynierów, który zabił kobietę na drodze, ale nie poniósł kary, uważał, że kierowcy testowi jeżdżą zbyt wolno – wynik wyścigu.
[00:20:55] Pewnego dnia dostarczono do badań półwyścigowe Alfa Romeo. Do dyrektora zgłosił się syn premiera Jaroszewicza, kierowca rajdowy, który wypożyczył wóz – stan auta zwróconego do zakładu. Samochodami rajdowymi zajmował się ośrodek w Falenicy. [+]
[00:23:12] Amerykanie dostarczyli stanowisko do badania samochodów – specyfika badań. W tamtym czasie symulatory robiły tylko dwie firmy na świecie: firma niemiecka i amerykański MTS – stosunek do Niemców, także tych z NRD. Wpływ II wojny światowej, wspomnienia jednego z kolegów, który był na robotach w Niemczech.
[00:28:10] Przyjazd Amerykanów – pierwsze wrażenia, wiedza techniczna gości. Po dostarczeniu stanowiska zaczęto konstruować mniejsze wzorowane na amerykańskim – kwestia wytrzymałości stanowiska do badania aut. Proces instalacji amerykańskiego stanowiska trwał 2,5 roku, pierwszym testowanym autem był jeden z modeli Stara. W polskim zespole było osiem osób, w tym boh., jednym z głównych kryteriów była znajomość języka angielskiego. Szefem zespołu był Wojciech Szamotulski, gokarcista, który występował w telewizyjnych programach motoryzacyjnych. By robić karierę, zapisał się do partii – reakcja otoczenia. Po wprowadzeniu stanu wojennego Szamotulski oddał legitymację partyjną.
[00:33:33] Pracownicy, którzy nie brali udziału w pochodzie pierwszomajowym nie dostawali premii. Boh. chodził na pochody z córką, której się podobało.
[00:34:20] Uruchomienie amerykańskiego stanowiska – nocne dyżury. W czasie współpracy boh. zaproponowano pracę w oddziale europejskim MTS, który mieścił się w Berlinie Zachodnim. Dyrektor PIMOT nie zgodził się na jego wyjazd, więc boh. odszedł z pracy – propozycja pracy w wydawnictwie naukowo-technicznym SIGMA. Boh. pracował dwa lata jako redaktor naczelny pisma poświęconego hydraulice siłowej. Artykuły pisali m.in. profesorowie Politechniki – pomoc sekretarz redakcji. Środowisko redaktorów nie było przychylne władzom PRL-u. Władze wydawnictwa zgodziły się na wyjazd do pracy za granicę. Dyrektor PIMOT uważał, że boh. chce uciec z Polski.
[00:38:27] Boh. wyjechał z Polski w czerwcu 1981 r. na kontrakcie przedsiębiorstwa handlu zagranicznego Polservice, któremu oddawał 1/3 zarobków. W grudniu [1981] wprowadzono stan wojenny, a boh. przyjechał na święta do domu. Pracując w Berlinie Zachodnim wpłacał pieniądze w Misji Wojskowej i tam wydano mu przepustkę gwarantującą powrót – miesięczne oczekiwanie na oddanie paszportu.
[00:41:46] O wprowadzeniu w Polsce stanu wojennego boh. dowiedział się z radia, które było pierwszym zakupem po przyjeździe. W pociągu razem z nim jechali polscy pracownicy z NRD pewni, że wrócą z powrotem. Wrażenia po przyjeździe do Berlina Zachodniego. Boh. zapraszał do siebie krewnych, jednym z gości był członek partii, główny księgowy w Zakładach im. Kasprzaka – jego reakcje na widok zaopatrzenia w sklepach oraz ulicznej demonstracji. Wycieczki do Muru Berlińskiego.
[00:45:46] Jako serwisant MTS boh. jeździł do różnych krajów europejskich – wspomnienie rewizji na granicy z NRD, przeloty samolotów nad jego terytorium. Boh. myślał, że NRD się nie rozpadnie. Boh. widział groby osób zastrzelonych podczas próby ucieczki przez Mur, w tym grób nastolatki.
[00:48:10] Przez jakiś czas razem z boh. pracował w MTS Remigiusz Łyszkowski. Boh. zajmował się instalowaniem, uruchamianiem i serwisem urządzeń, w tym maszyn wytrzymałościowych.
[00:50:45] Boh. mieszkał w dzielnicy Zehlendorf – warunki mieszkaniowe. MTS miało siedzibę w Minneapolis w USA, w przedstawicielstwie w Belinie Zachodnim pracowali Amerykanie i Niemcy, w tym uciekinierzy z NRD. Niemcy Zachodnie wykupowały więźniów z więzień na terenie NRD – taryfikator za wykupienie specjalisty oraz pospolitego przestępcy. Boh. spotykał innych Polaków, gdy przynosił pieniądze (do Misji Wojskowej), jednym z nich był trener jeździectwa. Niektórzy otworzyli swoje firmy. Współpraca z Polservice dawała możliwość powrotu do Polski.
[00:55:12] Zarobki na kontrakcie pozwoliły na wybudowanie domu w Polsce. Żona przyjeżdżała w odwiedziny po stanie wojennym, przyjeżdżały też córki. Boh. nie chciał zostać na zachodzie, nie nauczył się niemieckiego. Niemcy bardzo dobrze odnosili się do niego.
[00:59:50] Po sześciu latach pracy boh. miał dość rozłąki z rodziną i zaczął myśleć o założeniu własnej firmy. Dzięki poradzie prawników z Consultora założył spółkę z o.o. i dalej współpracował z MTS prowadząc przedstawicielstwo w Polsce – zakres działań. Budowę domu rozpoczęto, gdy boh. pracował w Niemczech.
[01:05:00] Mieszkając w Berlinie Zachodnim boh. wiedział, co się dzieje w Polsce, dzięki wiadomościom w niemieckiej telewizji. Nie miał kontaktu z emigrantami z Polski. Obserwacje na temat butów.
[01:07:20] Wspomnienie imprezy pożegnalnej przed powrotem do Polski. Boh. jako przedstawiciel MTS jeździł do różnych krajów europejskich, także do demoludów – szacowanie czasu podróży. Odwiedzał m.in. Instytut Patona w Kijowie, bywał w Moskwie. Centrum Kosmiczne im. Chruniczewa zakupiło w MTS 200 maszyn, które badały próbki dostarczane przez huty. Po załamaniu rosyjskiego programu kosmicznego instytut współpracował z Amerykanami, np. zajmując się dostawami na orbitę. Na dziedzińcu powiewały flagi: rosyjska i amerykańska.
[01:11:00] Refleksje na temat charakteru Niemców – przykład nieudanego uruchomienia w Polsce maszyny do produkcji nart. Wspomnienie dziennikarza [Stanisława] Albinowskiego i jego obserwacje po przyjeździe do Bonn. Szacunek Niemców dla osób prowadzących własną działalność. Pieniądze zarobione w Niemczech pozwoliły boh. na założenie firmy. Mieszkając w Berlinie boh. wypożyczał książki w Instytucie Polskim, czytał także paryską „Kulturę”, słuchał Wolnej Europy.
[01:16:53] Reakcja na wiadomość o katastrofie w Czarnobylu. Odwiedzając rodzinę boh. przywoził słodycze, żywność, buty. W stanie wojennym działały firmy, które dostarczały paczki do Polski – wysłanie konserw. Boh. przyjeżdżał do domu co dwa miesiące. Pracując w MTS wiele razy wyjeżdżał służbowo do Stanów Zjednoczonych.
[01:19:00] W Berlinie uruchomiono duże stanowisko do badania samolotów, które potem miało zostać przewiezione do klienta – kwestia zrobienia odpowiednich fotografii. Kwestia wniosków racjonalizatorskich. Stosunek Niemców do Amerykanów, amerykańscy żołnierze w Berlinie.
[01:23:00] Stosunek Niemców do Polaków. Wspomnienie rozmowy z inżynierem Anglikiem na temat ustroju w Polsce.
[01:24:43] Boh. pracując w Niemczech pomagał krewnym w Polsce. Zarabiał w markach, które wpływały na konto w banku, 1/3 dochodu przekazywał firmie Polservice. Przyjeżdżając do kraju boh. wymieniał marki na złotówki u cinkciarzy, którzy stali na Placu Bankowym. Gromadzone środki pochłonęła budowa domu.
[01:28:28] Reakcja na zmiany ustrojowe w 1989 r. Boh. chciał zarejestrować firmę w mieszkaniu przy ul. 1 Sierpnia, na co potrzebował zgody urzędu dzielnicowego – rozmowy z urzędnikami. Współpraca przy zakładaniu firmy z prawnikami z Consultora. Początki działalności – prace serwisowe, system rozliczeń. Obecna sytuacja firmy. Specyfika jej prowadzenia.
[01:35:24] Rozważania na temat starości i sytuacji politycznej w kraju. Poglądy gazdy na demokrację. Edukacja dzieci w Niemczech – zasady funkcjonowania kapitalizmu.
mehr...
weniger

Gleb Tomasz

Latusek Adam

Instytut Pileckiego

Film