Stanisław Domański (ur. 1944, Warszawa), muzyk i nauczyciel, absolwent Akademii Muzycznej w Warszawie. Ojciec Jan Domański pracował po wojnie w Wytwórni Filmów Dokumentalnych i Fabularnych w Warszawie, w czasie wojny działał w Armii Krajowej. Mama Lucyna pochodziła spod Łowicza, zmarła w 1968 r. Stanisław Domański ukończył Liceum Ogólnokształcące nr 51 w Warszawie, po maturze studiował w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie (obecnie Uniwersytet Muzyczny im. Fryderyka Chopina), ukończył także dwuletnie Studium Nauczycielskie. Studia muzyczne ukończył w 1974 r. na kierunku dyrygent chórów i orkiestr. Przebywał w USA na stypendium naukowym, pracował w Staromiejskim Domu Kultury na Rynku Starego Miasta w Warszawie, prowadził m.in. chór „Lutnia”. W 1975 r. ożenił się z Marią Serafińską i po roku przeprowadzili się do Nowego Wiśnicza, gdzie zajęli się remontem willi „Koryznówka” i pracami nad utworzeniem Muzeum Pamiątek po Janie Matejce (powstało w 1981 r.). Stanisław Domański ponadto pracował jako pedagog w szkołach w Nowym Wiśniczu i Olchawie, prowadził także chór przy kościele parafialnym pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Nowym Wiśniczu. Obecnie jest na emeryturze.
more...
less
[00:00:10] Boh. urodził się w lipcu 1944 r. Podczas powstania warszawskiego matka boh. z okna domu w Rembertowie obserwowała płonącą lewobrzeżną Warszawę. Do powstania poszła część jej rodziny, m.in. brat jej ojca, którego nigdy nie odnaleziono. Na przełomie lat 40. i 50., boh. razem z dziećmi bawili się w wojnę, zbierali odłamki. Podczas zabaw licznymi niewypałami dochodziło do wypadków. Jednemu koledze urwało nogi i nie mógł chodzić do szkoły. [+]
[00:02:30] Podczas wypraw na drugą stronę Wisły boh. widział gruzy Warszawy i wyburzonych pod budowę Pałacu Kultury kamienic ocalałych z wojny. Ojciec boh. należał podczas okupacji do Straży Pożarnej, która była przykrywką działalności podziemnej. Jeden z kolegów dał mu pracę w Wytwórni Filmów Dokumentalnych i Fabularnych [WFDiF] na ul. Chełmskiej 20. Boh. odwiedzał ojca w pracy, dzięki czemu trafił m.in. na plan filmu „Kanał”. Tam zobaczył zaplecze produkcji filmowej i ówczesne „bożyszcze” - Zbyszka Cybulskiego.
[00:05:25] Boh. uczył się w Rembertowie w szkole podstawowej, a następnie w liceum ogólnokształcącym nr 51 im. T. Kościuszki. Matka, Lucyna z d. Piątkowska, pochodziła spod Łowicza i pracowała w rembertowskiej elektrowni jako magazynierka.
[00:06:20] Ojciec Jan urodził się w Warszawie na Pradze. Działał w AK, miał wypadek samochodowy, który sprawił, że zaczął tracić wzrok i zbiegiem lat stracił go zupełnie. W WFDiF zajmował się bezpieczeństwem pożarowym. Taśma filmowa była łatwopalna i dochodziło do wielu pożarów, również w kinach. Podczas kręcenia filmów, szczególnie na hali, zawsze byli obecni strażacy. [+]
[00:07:40] Boh. ukończył Państwową Wyższą Szkołę Muzyczną na ul. Okólnik. Po wojnie nie było telewizji i wolny czas spędzano na graniu muzyki i śpiewaniu. Rodzice nie grali na instrumentach, ale dużo śpiewali. Poznali się na ognisku w przedwojennym harcerstwie. Ojciec znał wiele piosenek z wojska, których nauczył się służąc przed wojną w 1 Pułku Lotniczym, śpiewał m.in. „Hymn lotników”.
[00:10:00] Matka boh. chciała, żeby syn grał. Chorowała i zmarła w 1968 r. Po jej śmierci boh. zaczął dużo ćwiczyć na instrumencie i dostał się do Akademii Muzycznej. Wcześniej uczył się dwa lata w studium nauczycielskim. W Akademii był na Wydziale Pedagogicznym, przygotowującym dyrygentów chórów i orkiestr. Jego nauczyciel, Maciej Małecki, to kompozytor, który po powrocie ze stypendium kościuszkowskiego w USA zaczął uczyć w Akademii. Podczas koncertów w sali koncertowej AM wykonywał partie fortepianowe do muzyki m.in. Gershwina. Pisał piosenki dla STS.
[00:13:00] Boh. ukończył studia ok. 1974 r. W czasie studiów pracował m.in. w Piwnicy Twórczej „Largactil” Staromiejskiego Domu Kultury, gdzie komponował i wykonywał muzykę dla lokalnego kabaretu. Uczył również w chórze chłopięcym „Lutnia” prowadzonym przez Edwarda Jozajtisa. Stopnie edukacji chłopców-chórzystów. Tourne chóru po Europie i USA.
[00:16:25] Pod koniec studiów boh. poznał swoją żonę [Marię Serafińską, córkę Tomasza Serafińskiego, na którego dane osobowe W. Pileckiemu wystawiono konspiracyjne dokumenty i w którego domu schronił się po ucieczce z Auschwitz. P. Maria prowadzi w „Koryznówce” muzeum Jana Matejki w Nowym Wiśniczu. Serafińscy to rodzina żony malarza.]
[00:16:45] Podczas pierwszej wizyty w domu w Wiśniczu boh. odkrył bibliotekę przyszłego teścia pełną książek. Znalazł w niej zapis wykładów literatur słowiańskich A. Mickiewicza, które wygłaszał on w Paryżu w College de France. Zostały przywiezione Leonardowi Serafińskiemu przez emisariusza z Paryża. Pierwszy raz boh. usłyszał o nich w liceum podczas lekcji prof. Leśniewskiej.
[00:19:40] Dom rodzinny żony w Wiśniczu był w złym stanie technicznym, dach był uszkodzony przez pocisk. Boh. zrezygnował z pracy w szkole w Warszawie i razem z żoną zamieszkali w jej domu w Starym Wiśniczu. Boh. dostał pracę nauczyciela muzyki m.in. w Muchówce i Wiśniczu. Prowadził również zespoły oraz chór szkoły muzycznej oraz liceum ogólnokształcącego w Bochni, chór szkoły podstawowej w Wiśniczu oraz tamtejszego liceum plastycznego, gdzie uczył również muzyki. Na emeryturze prowadził w chór parafialny w Wiśniczu.
[00:22:00] Boh. zaczął rozmawiać ze swoją teściową o Witoldzie Pileckim dopiero po ukazaniu się w Kurierze Polskim małej notki o jego działalności. Teściowa opowiadała o okolicznościach ukrywania się w Wiśniczu Witolda Pileckiego oraz Jana Redzeja i Edwarda Ciesielskiego, dla których kryjówki organizował Tomasz Serafiński. Trójka ukrywających się dołączyła do lokalnej działalności ruchu oporu i brała udział w akcjach. W ciągu dnia przebywali pod dachem stodoły, w nocy schodzili do domu.
[00:26:00] Dom stał na uboczu. W czasie wojny nieopodal stacjonowali Niemcy, funkcjonował obóz i więzienie. Aby dojść na „Koryznówkę”, przechodziło się przez straże i szlaban. Według pamiętników naczelnika poczty, Jacentego Chodura, kiedy nowi akowcy przychodzili na „Koryznówkę” składać przysięgę, dostawali wskazówki, co mają mówić strażnikom. Akowcy przysięgali na krzyż z czasów powstania styczniowego, który stoi na komodzie domu boh.
[00:27:45] Więzienie w Wiśniczu funkcjonuje od czasów przedrozbiorowych. Boh. poznał jednego ze strażników, który pracował tam jeszcze przed wojną. Historia strażnika, który pomagał więźniom.
[00:29:30] Boh. jako dziecko mieszkał w Warszawie i przysłuchiwał się rozmowom starszych, rozmawiających o przeżyciach wojennych. Po wojennej zawierusze ludzie próbowali odszukiwać bliskich, PCK utworzyło tzw. skrzynkę poszukiwania rodzin, w radio nadawano komunikaty szukających się. Rolę, jaką odegrał Pilecki i Serafiński boh. zrozumiał dopiero później.
[00:31:00] „Kurier Polski” była gazetą Stronnictwa Demokratycznego, a mimo tego notatka o Pileckim stanowiła akt odwagi i wzbudziła silne reakcje. Po jej ukazaniu się do redakcji napłynęły liczne listy od czytelników i gazeta zaczęła pisać więcej na temat Pileckiego. Pamiątki związane z pobytem Pileckiego w domu Serafińskich – stół, krzyż, książki, rysunki, zdjęcia. Część pamiątek została przekazana [instytucjom].
[00:33:30] Boh. podkreśla spotkanie i podobieństwo dziejowe dwóch wielkich postaci - Tomasza Serafińskiego i Witolda Pileckiego. Obydwaj byli oficerami i walczyli w 1920 r., a w czasie pokoju zajmowali się rolnictwem. Interesowali się sztuką - Pilecki był uzdolniony plastycznie, a Serafiński żył w domu, w którym panował kult Jana Matejki. W czasie okupacji byli w ruchu oporu. Po ucieczce Pileckiego z kolegami z Auschwitz, kierownictwo państwa podziemnego nie uwierzyło Serafińskiemu, który je o tym poinformował. Uznało informację o ucieczce za prowokację i kazał całą trójkę przekazać do Rady Głównej Opiekuńczej.
[00:36:45] Boh. docenia fakt, że kilkadziesiąt lat życia, które z żoną spędzili w domu Wiśniczu, zaowocowało powstaniem coraz bardziej znanego muzeum. Mimo trudnych okresów budynek muzeum przetrwał i przyjmuje liczne wycieczki, zatrudnia przewodników-pasjonatów. „Tomasz Serafiński by się cieszył, że tak to jest”.
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.