Lech Jaczynowski (ur. 1946, Kielce), profesor nauk o zarządzaniu i organizacji kultury fizycznej. Jego rodzice pochodzili z Warszawy, ale wskutek zniszczeń wojennych osiedli po jej zakończeniu w Kielcach. W 1963 r. Lech Jaczynowski ukończył Liceum Ogólnokształcące im. Jana Śniadeckiego w Kielcach. Po maturze rozpoczął studia na Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie, gdzie w 1967 r. ukończył Wydział Wychowania Fizycznego. W 1974 r. uzyskał doktorat w dziedzinie nauk humanistycznych w Zakładzie Prakseologii Polskiej Akademii Nauk. Tematem rozprawy była prakseologiczna analiza struktury organizacyjnej kultury fizycznej w Polsce. W 1980 r. na Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie uzyskał habilitację w dziedzinie nauk wychowania fizycznego w zakresie organizacji kultury fizycznej. W 2000 r. Prezydent RP Aleksander Kwaśniewski nadał mu tytuł profesora zwyczajnego nauk kultury fizycznej za pracę pt. „Organizacja i kierowanie w organizacjach społecznych”. Pracę na stanowisku asystenta w Zakładzie Organizacji Kultury Fizycznej podjął w 1967 r. Rok później został wcielony do wojska i raz w tygodniu, przez dwa lata, zakładając mundur, prowadził w Studium Wojskowym AWF zajęcia dla studentów płetwonurków. W 1972 r. był w ekipie Mieczysława Kwapisiewicza podczas najgłębszego nurkowania w Polsce (Czarna Hańcza – 108 m.). W latach 1980-1984, będąc na bezpłatnym urlopie w AWF, wyjechał prywatnie z żoną do Bułgarii (żona musiała odpracować swoje studia w tym kraju). Pracował tam jako bułgarski pracownik w Ośrodku Informacji i Kultury Polskiej w Sofii (otrzymał za to złotą odznakę Zasłużony dla Kultury Polskiej). W latach 1990-1991 był akredytowany w Bułgarii jako korespondent prasowy i dotarł wówczas do wielu informacji związanych z działalnością Polaków na tamtych terenach (m.in. Bolesława Bieruta, ps. „Bejrut”) w czasie II wojny światowej. Żona Emilia z domu Serafimova vel Vitanova, syn Paweł (ur. 1972).
more...
less
[00:00:10] Absolwent warszawskiej Akademii Wychowania Fizycznego, studia w latach 1963-67, całe życie zawodowe związane ze szkolnictwem wyższym: prodziekan, prorektor ds. studenckich AWF, dziekan w pierwszej prywatnej uczelni biznesowej prof. Koźluka, Uniwersytet Rzeszowski, Uniwersytet Wincentego Pola w Lublinie, zajęcia z organizacji kultury fizycznej w Łodzi, Mielcu, Białymstoku. W czasie studiów z rehabilitacji stypendium naukowe, asystentura w Zakładzie Organizacji Kultury Fizycznej u doc. Edmunda Kosmana, doktorat w Zakładzie Prakseologii PAN, promotor doktoratu prof. Stanisław Kowalewski.
[00:03:53] Czasochłonne zajęcia w studium wojskowym z nurkowania swobodnego. Płk Kardaś, układy w wojsku, fortel umożliwiający zwolnienie z wojska, habilitacja na AWF. [+]
[00:08:10] Tytuł pracy magisterskiej „Reakcje układu krążenia panczenistek reprezentantek Polski podczas zawodów wysokiej rangi”, pomoc kolegi łyżwiarza Józefa Iskrzyckiego. Wyniki badań zawodników, recenzentka Maria Szwarc [+], promotor Malarecki. Uznanie odkrycia boh. przez recenzentkę. Habilitacja z organizacji sportu, planowaniu sieciowym w organizacji procesów dydaktycznych.
[00:12:40] Badanie skuteczności metody w sportach wodnych i uczeniu matematyki. Praca profesorska z organizacji społecznych rządzących się zasadami demokratycznymi, tytuł profesora wręczany przez prezydenta Kwaśniewskiego. Obywatelstwo polskie dla żony. [+]
[00:16:32] Dziadkowie mieszkali w Warszawie, po powstaniu warszawskim wywiezieni do obozów pracy, zburzony dom przy pl. Zawiszy. Decyzja o osiedleniu się w Kielcach w mieszkaniu z kwaterunku. Rodzice nauczyciele. Edukacja: 1 klasa w szkole nazaretanek, przemoc rówieśnicza – oblewanie atramentem z kałamarza.
[00:19:05] Apel szkolny z okazji śmierci Stalina, spazmy wychowawczyni Stankiewicz. Liceum im. Jędrzeja Śniadeckiego. Praca o paszy Mehmedzie Sadyku, czyli Michale Czajkowskim z Ukrainy, powiązania polsko-turecko-bułgarskie. [+]
[00:24:16] Późne rodzicielstwo rodziców (ojciec 53 lata, mama 35), losy pierwszej rodziny ojca: żona Apolonia Jaczynowska, córka Zofia Jaczynowska (Lilka). Zagubiona szkatułka z ziemią z pola bitwy pod Warną w 1444 r. Akcja sypania kopca Piłsudskiego – pocztówka przedstawiająca pierwszą żonę ojca pchającą taczki z ziemią. [+]
[00:27:12] Rozwód rodziców, przedwojenny narzeczony matki inż. Jerzy Tyszkiewicz, drugie małżeństwo matki. Samodzielne wychowanie boh. Przeprowadzka mamy do Warszawy, zakwaterowanie boh. w akademiku. Niemożność zameldowania w Warszawie i otrzymania zatrudnienia, długa, zwycięska walka z biurokracją.
[00:30:28] Casus Maryli Rodowicz i jej dwóch gitarzystów (Grzegorz Pietrzyk, Tomasz Myśków) – zakaz zameldowania w Warszawie [+]. Metody postępowania z „władzą”.
[00:31:46] Dziadek Adam Jaczynowski z miejscowości Wieksznia na Żmudzi (sąsiedzi rodzina prof. Wandy Czarnockiej Karpińskiej), po przeniesieniu do Warszawy dyrektor liceum im. św. Stanisława Kostki, walka o polskość szkoły. Podpis dziadka na świadectwie maturalnym Witolda Gombrowicza. Inni absolwenci szkoły: m.in. Władysław Bartoszewski, Jerzy Iwanow Szajnowicz, agent aliancki w Salonikach.
[00:35:50] Siostry dziadka. Koligacje rodzinne Mieczysław Michałowicz, Jerzy Michałowicz, prof. Stanisław Słoński (slawista, gramatyka starosłowiańska), pianistka Katarzyna Jaczynowska (portret w Uniwersytecie Muzycznym).
[00:39:31] Ojciec Tadeusz Jaczynowski. Losy rodziny od pokoleń związane z edukacją szkolna i akademicką. Stryj Jan Jaczynowski dyrektor liceum w Iławie, obozy doszkalające z AWF w Iławie. Irena Jaczynowska sanitariuszka w powstaniu warszawskim. Prof. historii starożytnej Maria Jaczynowska z uniwersytetu w Toruniu.
[00:42:00] Stryj Stanisław Jaczynowski „Stalek”, inżynier Hydrobudowy, walka o zatrudnienie żony inżynier hydrologii, interwencje w pałacu Mostowskich, szykany urzędniczki [++]. Anna Kopeć dd. Jaczynowska związana z teatrem.
[00:46:03] Kolejne szykany finansowe ambasady Bułgarii wobec żony w 1980 r. – zwrot opłaty za studia, brak wsparcia władz polskich. Wyjazd boh. z żoną do Bułgarii, pomoc szwagra. Przyjęcie boh. do pracy dzięki wsparciu Ludmiły Żiwkowej, córki I sekretarza Bułgarskiej Partii Komunistycznej Todora Żiwkowa.
[00:49:40] Adam Kaczmarek, Eugeniusz Mielcarek, byli działacze studenccy z ZSP, odmowa boh. przystąpienia do PZPR. Bujne kontakty kulturalne w Sofii po wybuchu stanu wojennego, wizyty gwiazd (Englert, Tyszkiewicz, Wilhelmi). Spotkanie [Romana] Wilhelmiego z polskimi budowniczymi w Borowcu, prohibicja z powodu śmierci [Jurija] Andropowa. [+]
[00:55:15] Wyjazd do Jugosławii, rozmowa z pogranicznikiem. Wezwanie do bułgarskiego MSW, otrzymanie karty stałego pobytu w Bułgarii napisanej cyrylicą. Praca jako korespondent PAP w Bułgarii, redaktor sportowy PAP Źróbik W 1984 r. powrót do Polski bez żony, odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”. [+]
[00:59:45] Postać prof. Zygmunta Gilewicza, rektora AWF. Poznanie w końcu lat 50. w Iławie. Organizowanie obozów szkoleniowych z WF dla nauczycieli innych przedmiotów [+]. Mama, przed wojną zatrudniona na AWF, nauczała na obozach pływania, tańców ludowych. Koleżanka mamy z akademika Walasiewiczówna.
[01:02:28] Przyjazd na obóz rektora Gilewicza, boh. przemycony na seans filmu „Piątka z ulicy Barskiej” pod generalskim szynelem Gilewicza [+]. Fotografie Gilewicza z wyprawy na Bałkany. Informacja o działalności CIWF/AWF – pierwsze obrony prac magisterskich w 1948 r., „rocznik III B”, przewodniczący komisji prof. Misiuro. Pierwszych ośmiu absolwentów AWF po wojnie, m.in. Tadeusz Górny.
[01:07:07] Bułgar Petko Szterew (Szterev), absolwent AWF z 1948 r. Wyjazd studentów AWF do Bułgarii w 1966 r., prof. Roman Trześniowski, dr Barbara Krawczyk. Organizowanie wyjazdu przez boh: załatwianie paszportów, biletów. Paszport do Anglii dla Krystyny Fuks z teatrzyku „Gag” działającego przy klubie studenckim AWF Relaks. System paszportów PRL. Wysyłanie telegramu do Londynu z poczty przy ul. Żeromskiego. [+]
[01:10:04] Pobyt na obozie w bazie wodnej w Bułgarii. Przyjazd motorem kolegów Ryszard Trześniowskiego i Marka Magdziaka. Poznanie żony Emilii (dd. Serafimowa/Witamowa) podczas kopania rowów za karę za kradzież arbuzów z pola. Uratowanie tonącej przyszłej żony, znajomość korespondencyjna po rosyjsku. Anegdota o herbie miasta Kielce.
[01:14:02] Masowe zmienianie nazwisk w Bułgarii po II wojnie światowej, zamiana nazwiska ojca na nazwisko dziadka. Żona Emilia Serafimowa/Witamowa [+]. Wyjazd do Neseberu, kucharz nadworny cesarza Borysa III. Poznawanie obyczajowości i kultury Bułgarów, dowcip idiomatyczny.
[01:20:25] Rodzina mamy: dziadek Rap pochodził z Saksonii, spolszczone nazwisko Rapiński, uznawał się za Polaka. Mama dd. Rapińska, primo voto Jaczyńska, secundo voto Tyszkiewicz. Edukacja akademicka mamy, studia w CIWF (Centralny Instytut Wychowania Fizycznego), potem praca jako instruktorka (asystent). Koleżanki Wiktoria Nawrocka (modelka pomnika „Dziewczynka ze skakanką”), Bogłajewski, Maria Wiro-Kiro. Kolega mamy Kamiński.
[01:24:16] Ksiądz Ruran, kapelan AWF. Koleżanka z pokoju Walasiewiczówna. Letnie obozy sportowe CIWF w Bracławiu – męski i kobiecy. Wizytacja uczelni sportowej w Mińsku na Białorusi, ośrodek sportów zimowych w Raubiczach. Spotkanie przyjaznej Białorusinki, współpraca z Białorusinami [+]. Elma Głowacz – Polka o zruszczonym nazwisku Halawach. Przemówienie cara Mikołaja pod Warną – przekazanie 12 armat na odlanie pomnika polskiego króla.
[01:32:50] Poszukiwanie armat, losy pomnika ks. Józefa Poniatowskiego autorstwa Thorvaldsena, odnalezienie pomnika na dziedzińcu pałacu Paskiewicza wraz z armatami. Tureckie armaty zabrane przez Niemców.
[01:35:50] Syn ur. w 1970 r. w Warszawie, edukacja w bułgarskiej podstawówce i polskiej szkole. Technikum elektroniczne przy ul. Zajączka, trudności adaptacyjne, różnice programowe. Wyprawa do grobu Popiełuszki, zatrzymanie przez tajniaków, spoliczkowanie za przynależność do komsomołu (DKMS, Dymitrowski komunistyczny związek młodzieży) [++]. Różnice kulturowe Bułgarii i Polski, skrępowanie żony w Polsce.
[01:41:25] Petko Szterew, córki Grażyna i Alina. Prezes Bułgarskiego Związku Piłki Ręcznej, wymiana sportowa, współpraca z klubami sportowymi demoludów. Boh. szefem sekcji gimnastyki akrobatycznej, skoczkowie na trampolinie Irena Nieratow, wicemistrz świata Jerzy Pol. Trener akrobatów rosyjskich szkolił kosmonautów, nieoficjalna wersja opowieści o śmierci Gagarina - lot samolotem z pustym bakiem. [+]
[01:47:35] Pobyt w NRD – piwo w stołówce studenckiej. Współpraca z uczelnią z Kolonii, rektor Tokarski, zmiany nazw uczelni. Rozważania nad kierunkiem rozwoju sportu i kultury fizycznej oraz nazewnictwa uczelni podczas obrad Okrągłego Stołu. Sylwetka twórcy pojęcia „kultura fizyczna” Bernarr Macfadden, [Andriej Duperone?], rosyjski działacz sportowy z Petersburga początku XX wieku. Zaginiona książka o teorii i praktyce kultury fizycznej. Prof. Ryszard Przewęda, anegdota o rozumieniu przez Francuzów terminu „kultura fizyczna”. [+]
[01:57:10] Decyzja o studiach na AWF dziełem przypadku. Dobre przygotowanie gimnastyczne i lekkoatletyczne, prof. Jopkiewicz, sztafeta 4x100 m, złoty medal. Uprawnienia instruktora pływania i ratownika, śmierć podchmielonego kajakarza. Pierwsza praca zarobkowa: ratownik na plaży przy kanałku Łacha Potocka przy ul. Podleśnej, rada od milicjanta.
[02:02:24] Zajęcia z nurkowania swobodnego na studium wojskowym, płk Kuraś. Uratowanie kolegi Jacka Zimy topiącego się na uczelnianym basenie. Spotkanie żony z Zimą przy batyskafie „Meduza” w Porcie Północnym. [+]
[02:05:45] Pływanie w Babich Dołach k. Gdyni, dobre odżywianie, przygotowanie do działań desantowych. Usterka w akwalungu boh. podczas nurkowania treningowego. Kombinezon nurkowy „Foka”.
[02:09:44] Studiowanie w latach 60., poczucie sensu działań. Wspomnienie Maryli Rodowicz. Piosenka „Czerwone maki na Monte Cassino” podczas konkursu tańców ludowych. Dowcip w 50. rocznicę rewolucji październikowej i 40-lecie radzieckiego cyrku. Rozmowa dyscyplinująca z rektorem. [+]
[02:15:37] Niuanse działalności na uczelni, wypożyczanie z ambasad zachodnich filmów dla uczelnianego klubu filmowego (zawodowy kurs operatora kina objazdowego). Pierwsza w Polsce projekcja filmu o locie człowieka na Księżyc.
[02:17:10] Przedwojenna kaplica na CIWF przerobiona na salę wykładową. Życzenia dla AWF: równowaga frakcji zdrowotnej i psychospołecznej w myśleniu o kulturze fizyczne. Jędrzej Śniadecki, praca z 1805 r. „O fizycznym wychowaniu dzieci”: „im się człowiek więcej cywilizuje, tem więcej wyradza we względzie fizycznym”. Sport jako działalność poprawiająca zdrowie i kondycję fizyczną oraz aktywność wypełniająca czas wolny.
[02:21:55] Planowane igrzyska sportowe w Warszawie, na igrzyskach w Berlinie w 1936 r. lekkoatletka Maria Jadwiga Kwaśniewska-Maleszewska w loży na stadionie z Hitlerem [+]. Delegacja sportowa do Berlina – głosowania nad lokalizacją igrzysk, entuzjastyczne przyjęcie Marii Kwaśniewskiej-Maleszewskiej przez Niemców. Wybuch samochodu pułapki pod Bramą Brandenburską.
[02:25:17] Edmund Kosman, przedwojenny wybitny gimnastyk sportowy w Europie – stracona szansa na medal. Publiczne gesty Niemców wobec Polaków: przeprosiny Kohla za II wojnę światową. Lokalne konflikty narodowościowe: Bułgaria z Macedonią Północną. Audycja w Radio Skopje. Historia stosunków bułgarsko-macedońskich z czasu II wojny światowej, „okupacja bułgarska” w Macedonii, pielęgnowanie dawnych krzywd. [+]
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.