Maria Kobylińska z d. Jankowska (ur. 1931, Warszawa) – jej ojciec we wrześniu 1939 służył na wartowni w Wojskowych Zakładach na Jagiellońskiej. W czasie okupacji pani Maria mieszkała na Ratuszowej, Kruczej i Górczewskiej. W 1941 roku przeniosła się do rodziny do Szwelic pod Pułtuskiem, po roku wróciła do Warszawy. Wybuch powstania warszawskiego zastał ją wraz z matką w drodze do Grodziska Mazowieckiego, skąd wracały na Wolę przez kilka dni piechotą. Po wypędzeniu z Warszawy, 7 października 1944 trafiły do Jaktorowa i Czarnego Lasu. Po wojnie pani Maria wróciła do Warszawy. Ukończyła technikum ekonomiczne, pracowała w Warszawskiej Usługowej Spółdzielni Pracy jako specjalistka od spraw ekonomicznych.
[00:00:26] Miłość powstańcza Mietka i Kazi. Siedziba oddziału w podwórku boh. Przechodzenie powstańców ze Starówki kanałami – wyjście u zbiegu Nowego Światu i placu Trzech Krzyży. Zwierzęta domowe: koń, pies, kot w powstaniu. Ranny granatnikiem mąż Kazi zmarł w drodze do szpitala polowego przy ul. Brackiej, niesiony przez ojca boh. Ślub Mietka Boczkowskiego i Kazi po wojnie, zamieszkanie u sąsiadów.
[00:04:17] Wysiedlanie lokatorów w czasie wojny, mieszkanie dla rodziców przy ul. Górczewskiej, sąsiedzi Boczkowscy, córki Krysia i Basia.
[00:06:10] Ostatnie dni powstania, wyjście z Warszawy 7 października, dobytek w plecakach. Punkt zborny przy Politechnice Warszawskiej, oddawanie broni przez powstańców. Dojrzałe pomidory w pobliskich ogródkach działkowych. Droga kolejką podmiejską, zaprzyjaźniony dom koło Pruszkowa. Postój w nieznanym majątku.
[00:10:29] Kolega ojca Barański, sołtys w Jaktorowie. Walka z wszami. Znalezienie lokum w Czarnym Lesie u pp. Rozińskich, budowa prycz przez ojca.
[00:13:36] Pomoc RGO: kołdry. Trudne warunki sanitarne, wytwarzanie mydła, pokonanie wszy. Mąka otrzymana od młynarza, pierwszy chleb upieczony przez mamę, zające upolowane przez ojca. [+]
[00:16:50] Wyzwolenie: „do pewnego stopnia radość”. Widok uciekających Niemców, wyniszczeni Rosjanie maszerujący przez Czarny Las – przekonanie o końcu wojny.
[00:19:50] Powrót z ojcem do spalonego mieszkania w Warszawie, spalona klatka schodowa, skrzypce i klarnet schowane w stropie łazienki. Widok wypalonej kamienicy, poszukiwanie rzeczy wśród zgliszcz. Rosyjskie napisy na bramach „brak min”. Zajęcie przez ojca mieszkania na parterze, splądrowane piwnice, „szaber na całego”.
[00:24:10] Wizyta u znajomych na Pradze – przejście przez Wisłę po krze, powrót reszty rodziny do Warszawy pociągiem z powracającymi Rosjanami. Samotne przejście z dworca Zachodniego nad Wisłę, przeprowadzenie po krze przez żołnierza rosyjskiego, mieszkanie kuzynostwa na ul. Wileńskiej. [+]
[00:29:10] Zbudowanie schodów w kamienicy, powrót do rodzinnego mieszkania. Szewczykowscy. Pianino, kredens, łóżka ocalone z pożaru. Lekcje muzyki, nauczycielka Jadwiga Szmurło. Farmaceutka Maria, kosztowności ukryte w pianinie, zabranie mebli przez dawną właścicielkę. [+]
[00:34:15] Powrót wuja krawca z obozu Mauthausen Gusen, wspólne mieszkanie przez dwa lata. Sąsiadka Żydówka Krysia ukrywana w Łowiczu, zaprzyjaźniona z ciotką, wyjechała „do Paryża”.
[00:38:47] Oderwanie się boh. od rodziny w drodze powrotnej do Warszawy. Moment kapitulacji powstania, rozbrajanie żołnierzy, stos karabinów. Komunikat o ewakuacji, trasa przemarszu z ul. Nowogrodzkiej 7 października [1944], widok miasta. Losy kamienicy rodziny. Nocleg w zaprzyjaźnionym domu na Okęciu, uniknięcie obozu w Pruszkowie.
[00:47:47] Luki w pamięci z początku powstania warszawskiego, trauma. Obrazy z pierwszego dnia walk: powstańcy u zbiegu Al. Jerozolimskich i Towarowej, dworzec kolejowy (Warszawa Główna), zatrzymanie mamy i boh. przez Niemców. Przejście przez barykadę, pomoc powstańców. [+] Ostrzeżenie przed oddziałami ukraińskimi na Woli. Trwoga, ciągłe modlitwy. Obserwowanie zrzutów, msza u Braci Jabłkowskich, kuchnia polowa.
[00:55:10] Zachorowanie mamy na krwawą dezynterię, poszukiwanie cebuli. Przynoszenie wody, chaos powojnia.
[00:59:35] Powojenna edukacja: nadrabianie zaległości, szkoła przy ul. Marszałkowskiej, liceum, drużyna harcerska. Losy „wuja bez ręki” po wojnie.
[01:02:29] Praca mamy: pomoc dentystyczna w gabinecie p. Chodakowskiej przy ul. Białobrzeskiej. Poszukiwanie mamy w studiu Polskiego Radia przy ul. Noakowskiego, wsypa w mieszkaniu dentystki [++] Wyprowadzka rodziny z ul. Kruczej w 1948 r. Przebieg aresztowania, relacja Janiny Moczulskiej.
[01:10:40] Spotkanie po wojnie znajomej, która zamieszkała w mieszkaniu po Chodakowskiej. Przetrzymywanie boh. „w kotle” u dentystki z mamą przez dwa tygodnie, „grzeczni ubecy”. Grzegorz Moczulski.
[01:16:21] Pogorszenie sytuacji rodziny po wojnie, utrata pracy i zły stan zdrowia ojca, utrata uprawnień inwalidzkich sprzed wojny. Słabe wykształcenie mamy.
[01:19:44] Akcje odbudowy Warszawy, podjęcie pracy, nauka wieczorowa. Obrazy zburzonej Warszawy [++]. Trudności z zaopatrzeniem, noszenie wody.
[01:22:40] Podjęcie pracy przez ojca w dyrekcji trolejbusów przy ul. Myśliwieckiej, normalizacja życia, prąd i woda w domu. Zarobkowanie: wykonywanie zabawek na choinkę z bibułki. Odradzanie się handlu, pojawienie się wózków z warzywami, przywożenie żywności ze wsi. Notoryczny brak ubrań, niedojadanie.
[01:25:03] Pierwsza praca w inspektoracie pracy. Poznawanie życia obyczajowego. Marzenia o nowym ubraniu, zarobkowe oddawanie krwi (pieniądze i czekolada).
więcej...
mniej
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Warszawie
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Pon. - Pt. 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Wt. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji
W Archiwum Instytutu Pileckiego gromadzimy i udostępniamy dokumenty w wersji cyfrowej. Zapisane są w nich losy obywateli polskich, którzy w XX wieku doświadczyli dwóch totalitaryzmów: niemieckiego i sowieckiego. Pozyskujemy kopie cyfrowe dokumentów, których oryginały znajdują się w zbiorach wielu instytucji polskich i zagranicznych, m.in.: Bundesarchiv, United Nations Archives, brytyjskich National Archives i polskich archiwów państwowych. Budujemy w ten sposób centrum wiedzy i ośrodek kompleksowych badań nad II wojną światową i podwójną okupacją w Polsce. Dla naukowców, dziennikarzy, ludzi kultury, rodzin ofiar i świadków zbrodni oraz wszystkich innych zainteresowanych historią.
Portal internetowy archiwum.instytutpileckiego.pl prezentuje pełny katalog naszych zbiorów. Pozwala się po nich poruszać z wykorzystaniem funkcji pełnotekstowego przeszukiwania dokumentów. Zawiera także opisy poszczególnych obiektów. Z treścią dokumentów zapoznać się można tylko w czytelniach Biblioteki Instytutu Pileckiego w Warszawie i w Berlinie, w których nasi pracownicy służą pomocą w przypadku pytań dotyczących zbiorów, pomagają użytkownikom w korzystaniu z naszych katalogów internetowych, umożliwiają wgląd do materiałów objętych ograniczeniami dostępności.
Niektóre dokumenty, np. te pochodzące z kolekcji Bundesarchiv czy Ośrodka Karta, są jednak objęte ograniczeniami dostępności, które wynikają z umów między Instytutem a tymi instytucjami. Po przybyciu do Biblioteki należy wówczas dopełnić formalności, podpisując stosowne oświadczenia, aby uzyskać dostęp do treści dokumentów na miejscu. Informacje dotyczące ograniczeń dostępu są zawarte w regulaminie Biblioteki. Przed wizytą zachęcamy do zapoznania się z zakresem i strukturą naszych zasobów archiwalnych, bibliotecznych i audiowizualnych, a także z regulaminem[hiperłącze] pobytu i korzystania ze zbiorów.
Wszystkich zainteresowanych skorzystaniem z naszych zbiorów zapraszamy do siedziby Instytutu Pileckiego przy ul. Stawki 2 w Warszawie. Biblioteka jest otwarta od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00–15.00. Przed wizytą należy się umówić. Można to zrobić, wysyłając e-mail na adres czytelnia@instytutpileckiego.pl lub dzwoniąc pod numer (+48) 22 182 24 75.
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie znajduje się przy Pariser Platz 4a. Jest otwarta od wtorku do piątku w godzinach 10.30–17.30. Wizytę można odbyć po wcześniejszym umówieniu się, wysyłając e-mail na adres bibliothek@pileckiinstitut.de lub dzwoniąc pod numer (+49) 30 275 78 955.
Prosimy zapoznać się z polityką prywatności. Korzystanie z serwisu internetowego oznacza akceptację jego warunków.