Zofia Niewiadomska z d. Sawicka (ur. 1944, Warszawa) pochodzi z rodziny inteligenckiej o przekonaniach lewicowych. Jej ojciec należał przed wojną do Polskiej Partii Socjalistycznej, zginął w powstaniu warszawskim. Matka po wojnie pracowała m.in. w Ministerstwie Kultury i Sztuki, zmarła w 1954 roku, po jej śmierci 9-letnią Zofią zaopiekował się stryj. W 1967 roku Zofia Niewiadomska ukończyła studia na wydziale chemii (specjalizacja: jądrowa inżynieria chemiczna) i rozpoczęła pracę w Centralnym Biurze Naukowo-Badawczym i Produkcyjnym w Warszawie. W latach 1970-72 pracowała w Biurze Projektów „Pewa” (ZPP PEWA), a potem do 1989 roku w Fabryce Półprzewodników „Tewa”. Od 1989 roku przez czternaście lat prowadziła z pomocą męża przedsiębiorstwo uprawy sadzonek kwiatowych. Obecnie na emeryturze. W 1967 roku Zofia Niewiadomska wyszła za mąż za Jerzego Niewiadomskiego, małżeństwo przetrwało dziesięć lat. W 1997 roku poślubiła Janusza Żaka (zm. 2021). Ma syna Janusza (ur. 1982) i wnuka Jakuba (ur. 2003).
mehr...
weniger
[00:00:09] Ur. 28 września 1944 r. w Warszawie na Pradze, ojciec Julian Sawicki zginął w powstaniu warszawskim, grób odnaleziony przypadkiem w 1988 r., przed wojną pracował jako prawnik. Dziadek urzędnik pocztowy wywieziony w głąb Rosji podczas I wojny światowej [+]. Rodzina ojca. Edukacja ojca w Białymstoku, nauczycielka siostra Marii Dąbrowskiej, praca w Ministerstwie Przemysłu i Handlu, okolicznościowa karykatura. Działalność ojca w PPS.
[00:04:15] Matka dd. Kobylańska, dziadek kamienicznik z ul. Stalowej, zmarł w 1939 r. Życie rodziców podczas okupacji. Śmierć ojca w powstaniu warszawskim, walczył na Woli, Starówce, Czerniakowie, zginął przy ul. Okrąg w batalionie „Miotła”. Ekshumacja ojca, mogiła na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach [+]. Nieliczna rodzina boh.
[00:07:16] 4-pokojowe przedwojenne mieszkanie rodziny boh., lokatorzy: rodzina Aksentowiczów z gosposią, stryj z żoną, siostra ojca. Zatrudnienie matki w Ministerstwie Kultury i Sztuki. Zgodne życie rodziny. Śmierć matki w 1953 r. Przedszkola boh.: przy ul. 11 Listopada w byłej katowni, zakatowani więźniowie pochowani na placu zabaw [+], przedszkole przy ul. Targowej, wychowanie katolickie, zmuszanie dzieci do ciągłych modlitw, przerażająca nauczycielka dziwaczka.
[00:12:12] Nauka czytania, początek edukacji, szkoła TPD przy ul. Kowelskiej, bicie uczniów linijką po rękach. Codzienne apele szkolne, hymn „Naprzód, młodzieży świata”, nowa szkoła przy ul. Ratuszowej, osiedle Praga II. Niebezpieczne rewiry na Pradze, zabawy taneczne w niedziele. Po śmierci mamy opieka rodziny ojca. Starania przyjaciółki mamy, Krystyny Hochfeld, o opiekę nad boh. Renta sieroca dla boh. w wysokości 800 zł.
[00:17:25] Obozy harcerskie po 1956 r., koszt obozu 300 zł za miesiąc. Bieszczady, droga wagonem towarowym przez 36 godzin, spanie w namiotach wojskowych, noszenie zaprowiantowania, nabiał z UNRRA. Pionierka przed obozem, budowa pryczy, zdobywanie wody, szkoła przetrwania, przedwojenni instruktorzy.
[00:20:48] Studia chemiczne „nie wiem dlaczego”, marzenia o studiach humanistycznych. Stypendium studenckie, życie za 300 zł, kłopoty finansowe. Pierwsza praca: Centralne Biuro Naukowo-Badawcze i Produkcyjne przy ul. Stępińskiej. Ślub w 1967 r., wynajęcie mieszkania przy ul. Dickensa za cenę 1 pensji. Podwyżki cen żywności. Gomułkowski system bodźców przy awansie, pierwsza pensja boh: 1800 zł + 10 proc premii, brak podatków.
[00:24:45] Przeniesienie do biura projektów ZPP PEWA, folwarczne stosunki pracy, przeniesienie do TEWA, urodzenie syna, 3-letni urlop wychowawczy, rozwód w 1977 r. Poznanie drugiego męża.
[00:27:25] Problem mieszkania spółdzielczego w PRL po rozwodzie, wspólne mieszkanie z nowym mężem przy ul. Wery Kostrzewy w 1981 r. 2-miesieczny wyjazd do stanów Zjednoczonych, urodzenie drugiego syna w 1982 r., zobowiązania alimentacyjne.
[00:29:50] Przeprowadzka do nowego mieszkania, urodziny wnuka. Po 1989 r. zawalenie się przemysłu elektronicznego, słaba jakość i wydajność produkcji w latach 80., nadmierne zatrudnienie w zakładach.
[00:31:35] Doświadczenie wychowawczyni kolonijnej po przeszkoleniu, zarobki 800 zł. Ośrodek kolonijny w Suścu, dwoje dzieci z pustymi walizkami. Analfabeci. Wychowawcy studenci i nauczyciele. Zauważalny wzrost poziomu materialnego na koloniach letnich w latach 50. i 60. Wyjazdy wycieczkowe z zakładów pracy ciężarówkami. [+]
[00:36:39] Elektryfikacja: kolonie letnie w latach 60. w Zbludzy w Gorcach w niezelektryfikowanej szkole. Słabo wykształceni nauczyciele wiejscy [+]. Pozytywy polityki społecznej PRL: wyrównywanie poziomu życia, powszechność szkolnictwa. Niegramatyczna polszczyzna na wsi, system stypendialny, świetlice dla dzieci, dostępność badań lekarskich, dentysta w szkole. Słabe zarobki lekarzy, trudność ze znalezieniem pracy przez lekarzy w Warszawie.
[00:40:04] Rozpowszechnienie czytelnictwa prasy i książek, olbrzymie nakłady książek, „polowanie” na nowości wydawnicze. Tania i dostępna komunikacja publiczna, nieadekwatne ceny żywności (400 zł za kg kawy). Dostępne bilety teatralne, przedstawienia dla szkół. [+]
[00:42:19] Wczasy pracownicze w Zakopanem, dom wczasowy „Związkowiec”. Niewygodne podróże pociągami, system jazdy autobusem i pociągiem, tęsknota za trolejbusami. Dostępność studiów dzięki punktom za pochodzenie. Sfałszowane zaświadczenia kolegi o zarobkach w rodzinie.
[00:45:17] Po 1989 r. zapaść elektroniki, wyrzucenie boh. z pracy. Uprawa kwiatów (bratki, stokrotki, chryzantemy, cebulki kwiatowe) na dużą skalę na dzierżawionej działce, zatrudnianie pracowników na czarno. Praca fizyczna. Dostarczanie sadzonek do instytucji w Warszawie (Domy Centrum, Łazienki, sejm, administracje osiedli), niezłe zarobki przez 13 lat.
[00:48:07] Zmiana sytuacji rynkowej i postawy życiowej boh., zakup nowego mieszkania. Korzystna emerytura za pracę w szkodliwych warunkach. Opieka nad wnuczkiem, renta po mężu.
[00:51:07] Podróże zagraniczne z mężem: USA, Maroko, większość krajów Europy. Wyjazd do Jugosławii , „sprzedaż kryształu”, wyprawa do Włoch pod namiotem. Bujne życie towarzyskie, niezaradni finansowo znajomi, edukacja wyższa syna.
[00:54:34] „Milsza” propaganda w PRL niż obecnie. Willa „Ochabówka”, mniejsze niż obecnie dysproporcje w dochodach ludzi. Afera mięsna. Zawodowy dyrektor - ratował zakłady w słabej kondycji, sztuka „załatwiania”. Interwencja boh. w sprawie mieszkania brata babci [+], pomoc partii. Układy i korupcja, przywileje nomenklatury, przydziały na samochód.
[00:58:07] Dorabianie się: pierwsze mieszkanie spółdzielcze lokatorskie w 1971 r., pierwszy samochód w 1974 r. trabant kombi. Obecnie rezygnacja z samochodu. Wiejska chałupa we wsi Jerzyska. Kłopoty zdrowotne z nogą.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..