Małgorzata Cichor (ur. 1965, Augustów) – jej dziadek ze strony ojca Mieczysław Cichor (1898-1945) oraz brat babci ze strony mamy Jerzy Stefan Kolenicz (1919-1945) zginęli w Obławie Augustowskiej. Ojciec Jan Wiesław Cichor (syn zamordowanego w Obławie Mieczysława) rozwieszał w Augustowie okolicznościowe ulotki z okazji śmierci „kata Augustowa” Jana Szostaka w listopadzie 1986 r. Mieczysław Władysław Cichor urodził się 4 lutego 1898 r. w Przełaju w powiecie jędrzejowskim (s. Jana i Katarzyny z domu Łysko). Mieszkał w Augustowie, pracował jako robotnik. Żonaty, miał czworo dzieci – jednym z nich był Jan Wiesław, ojciec Małgorzaty Cichor. Mieczysław Władysław Cichor brał udział w wojnie polsko-sowieckiej w 1920 r. Pracował w tartaku na Lipowcu. W czasie II WŚ i tuż po niej żołnierz AK i AKO – pełnił funkcję inspektora broni maszynowej. Po wejściu Sowietów odrzucił propozycję służby w UB, którą składał mu Jan Szostak. Po próbie aresztowania ukrywał się w okolicach Balinki (gm. Sztabin pow. Augustów). Zatrzymany przez Sowietów podczas Obławy Augustowskiej w nocy z 16 na 17 lipca 1945 r. na skutek donosu sąsiadek. Zaginął bez wieści. Źródła: ListaWyklętych.pl (http://listawykletych.pl/katalog/cichor-mieczyslaw-wladyslaw/ – dostęp: 04.05.2023), wywiad własny.
więcej...
mniej
[00:00:10] Ur. 13 czerwca 1965 r. w Augustowie. Ojciec Jan Wiesław Cichor, dziadek Mieczysław zaginął w obławie augustowskiej. Mama Maria Cichor dd. Małachowska, jej wuj Jerzy Stefan Kolenicz zginął w wieku 20 lat.
[00:01:20] Dziadek Mieczysław Cichor pochodził z okolic Jędrzejowa na Kielecczyźnie, walczył w wojnie polsko-bolszewickiej i II wojnie światowej w I Pułku Ułanów Krechowieckich, od 1944 r. w AK. Przyjaciel Szostak z AK zatrudnił się UB. Nagonka na akowców. Kryjówka dziadka za podwójną ścianą piwnicy. Moment zatrzymania dziadka przez Szostaka, grypsy od dziadka.
[00:04:24] Żal ojca do babci o naiwność i narażenie dziadka na niebezpieczeństwo, wrogość wobec sąsiadów za wydanie dziadka. Szkoła Podstawowa nr 4 w Augustowie, wycieczki do pracowni artystycznej Szostaka, odkrywanie prawdy o nim: „zły człowiek”. Pamiątkowa mogiła w Gibach, poszukiwanie przez rodzinę grobu dziadka. Wieloletnie ukrywanie informacji na forum publicznym, zakaz rodziców rozmawiania o Szostaku.
[00:07:00] Wysoka pozycja Szostaka po wojnie, uznanie w lokalnej społeczności: „świetny artysta rzeźbiarz”. Długie poszukiwania rodziny dziadka Mieczysława, połączenie rodzin w Internecie. [+] Wyjazd rodziców dziadka Mieczysława w latach 30. do Francji, wrócili do Polski w latach 60., korespondencja nie dochodziła.
[00:10:15] Brat Mieczysława Ignacy wyjechał z rodzicami do Francji. Aresztowanie Mieczysława w rodzinnym domu przy ul. Bystrej. Szantar – sąsiad, który wprowadził babcię w błąd. Ojciec urodzony w 1937 r.
[00:12:17] Przy aresztowaniu dziadka obecna cała rodzina: babcia i dzieci (m.in. syn Stanisław). Nienawiść ojca do Szostaka.
[00:14:20] Pracownia Szostaka, zagroda ze zwierzętami, wycieczki szkolne. Potańcówki dla młodzieży z winem. Pamięć o dziadku pielęgnowana cały czas w rodzinie, „zdradzony przez kolegę”.
[00:16:20] Stopniowe odkrywanie przed boh. przez ojca prawdy o śmierci dziadka. Symboliczny znicz na grobie nieznanego żołnierza.
[00:18:00] Oficjalna połowiczna narracja rodziny: „dziadek był ułanem”. Przekonanie ojca o straceniu dziadka na terenie ZSRR. Stopniowa utrata nadziei na powrót straconych w obławie augustowskiej. Babcia Kolenicz – „talerzyk dla Jurka” na Wigilię.
[00:21:22] Historia Jurka – ciotecznego dziadka – w lipcu 1945 r. wyszedł z domu na zbiórkę harcerską i nie wrócił. Poszukiwanie informacji o losach dziadka przez ojca po 1989 r., badania DNA. Wystąpienie o akt zgonu dziadka, śmierć babci w 1975 r.
[00:24:35] Klepsydra po śmierci Szostaka w latach 80. przygotowana w konspiracji przez ojca: „zmarł największy kat” [+]. Zawód ojca: tokarz-ślusarz.
[00:27:29] Znajomość prawdy o Szostaku wśród mieszkańców, „tajemnica poliszynela”, nieświadoma młodzież. Wykopanie ciała Szostaka z grobu w zemście. Życie Szostaka w lęku, oficjalna ochrona. [+] Bezczelność Szostaka. Przekazanie prawdy historycznej dzieciom i wnukom. Wnuczek Ignacy.
[00:30:58] Pogrzeb „pierwszych szczątków” odnalezionej ofiary obławy. Intensywne poszukiwania śladów po dziadku przez rodzinę. Opowieść kobiety – świadka egzekucji w lesie. Życie z rodzinną traumą. [+]
[00:35:45] Wyobrażenia boh. o dziadku. Współpraca ojca z Muzeum Ziemi Augustowskiej.
więcej...
mniej
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Warszawie
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Pon. - Pt. 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Wt. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji
W Archiwum Instytutu Pileckiego gromadzimy i udostępniamy dokumenty w wersji cyfrowej. Zapisane są w nich losy obywateli polskich, którzy w XX wieku doświadczyli dwóch totalitaryzmów: niemieckiego i sowieckiego. Pozyskujemy kopie cyfrowe dokumentów, których oryginały znajdują się w zbiorach wielu instytucji polskich i zagranicznych, m.in.: Bundesarchiv, United Nations Archives, brytyjskich National Archives i polskich archiwów państwowych. Budujemy w ten sposób centrum wiedzy i ośrodek kompleksowych badań nad II wojną światową i podwójną okupacją w Polsce. Dla naukowców, dziennikarzy, ludzi kultury, rodzin ofiar i świadków zbrodni oraz wszystkich innych zainteresowanych historią.
Portal internetowy archiwum.instytutpileckiego.pl prezentuje pełny katalog naszych zbiorów. Pozwala się po nich poruszać z wykorzystaniem funkcji pełnotekstowego przeszukiwania dokumentów. Zawiera także opisy poszczególnych obiektów. Z treścią dokumentów zapoznać się można tylko w czytelniach Biblioteki Instytutu Pileckiego w Warszawie i w Berlinie, w których nasi pracownicy służą pomocą w przypadku pytań dotyczących zbiorów, pomagają użytkownikom w korzystaniu z naszych katalogów internetowych, umożliwiają wgląd do materiałów objętych ograniczeniami dostępności.
Niektóre dokumenty, np. te pochodzące z kolekcji Bundesarchiv czy Ośrodka Karta, są jednak objęte ograniczeniami dostępności, które wynikają z umów między Instytutem a tymi instytucjami. Po przybyciu do Biblioteki należy wówczas dopełnić formalności, podpisując stosowne oświadczenia, aby uzyskać dostęp do treści dokumentów na miejscu. Informacje dotyczące ograniczeń dostępu są zawarte w regulaminie Biblioteki. Przed wizytą zachęcamy do zapoznania się z zakresem i strukturą naszych zasobów archiwalnych, bibliotecznych i audiowizualnych, a także z regulaminem[hiperłącze] pobytu i korzystania ze zbiorów.
Wszystkich zainteresowanych skorzystaniem z naszych zbiorów zapraszamy do siedziby Instytutu Pileckiego przy ul. Stawki 2 w Warszawie. Biblioteka jest otwarta od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00–15.00. Przed wizytą należy się umówić. Można to zrobić, wysyłając e-mail na adres czytelnia@instytutpileckiego.pl lub dzwoniąc pod numer (+48) 22 182 24 75.
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie znajduje się przy Pariser Platz 4a. Jest otwarta od wtorku do piątku w godzinach 10.30–17.30. Wizytę można odbyć po wcześniejszym umówieniu się, wysyłając e-mail na adres bibliothek@pileckiinstitut.de lub dzwoniąc pod numer (+49) 30 275 78 955.
Prosimy zapoznać się z polityką prywatności. Korzystanie z serwisu internetowego oznacza akceptację jego warunków.