Małgorzata Cichor (ur. 1965, Augustów) – jej dziadek ze strony ojca Mieczysław Cichor (1898-1945) oraz brat babci ze strony mamy Jerzy Stefan Kolenicz (1919-1945) zginęli w Obławie Augustowskiej. Ojciec Jan Wiesław Cichor (syn zamordowanego w Obławie Mieczysława) rozwieszał w Augustowie okolicznościowe ulotki z okazji śmierci „kata Augustowa” Jana Szostaka w listopadzie 1986 r. Mieczysław Władysław Cichor urodził się 4 lutego 1898 r. w Przełaju w powiecie jędrzejowskim (s. Jana i Katarzyny z domu Łysko). Mieszkał w Augustowie, pracował jako robotnik. Żonaty, miał czworo dzieci – jednym z nich był Jan Wiesław, ojciec Małgorzaty Cichor. Mieczysław Władysław Cichor brał udział w wojnie polsko-sowieckiej w 1920 r. Pracował w tartaku na Lipowcu. W czasie II WŚ i tuż po niej żołnierz AK i AKO – pełnił funkcję inspektora broni maszynowej. Po wejściu Sowietów odrzucił propozycję służby w UB, którą składał mu Jan Szostak. Po próbie aresztowania ukrywał się w okolicach Balinki (gm. Sztabin pow. Augustów). Zatrzymany przez Sowietów podczas Obławy Augustowskiej w nocy z 16 na 17 lipca 1945 r. na skutek donosu sąsiadek. Zaginął bez wieści. Źródła: ListaWyklętych.pl (http://listawykletych.pl/katalog/cichor-mieczyslaw-wladyslaw/ – dostęp: 04.05.2023), wywiad własny.
more...
less
[00:00:10] Ur. 13 czerwca 1965 r. w Augustowie. Ojciec Jan Wiesław Cichor, dziadek Mieczysław zaginął w obławie augustowskiej. Mama Maria Cichor dd. Małachowska, jej wuj Jerzy Stefan Kolenicz zginął w wieku 20 lat.
[00:01:20] Dziadek Mieczysław Cichor pochodził z okolic Jędrzejowa na Kielecczyźnie, walczył w wojnie polsko-bolszewickiej i II wojnie światowej w I Pułku Ułanów Krechowieckich, od 1944 r. w AK. Przyjaciel Szostak z AK zatrudnił się UB. Nagonka na akowców. Kryjówka dziadka za podwójną ścianą piwnicy. Moment zatrzymania dziadka przez Szostaka, grypsy od dziadka.
[00:04:24] Żal ojca do babci o naiwność i narażenie dziadka na niebezpieczeństwo, wrogość wobec sąsiadów za wydanie dziadka. Szkoła Podstawowa nr 4 w Augustowie, wycieczki do pracowni artystycznej Szostaka, odkrywanie prawdy o nim: „zły człowiek”. Pamiątkowa mogiła w Gibach, poszukiwanie przez rodzinę grobu dziadka. Wieloletnie ukrywanie informacji na forum publicznym, zakaz rodziców rozmawiania o Szostaku.
[00:07:00] Wysoka pozycja Szostaka po wojnie, uznanie w lokalnej społeczności: „świetny artysta rzeźbiarz”. Długie poszukiwania rodziny dziadka Mieczysława, połączenie rodzin w Internecie. [+] Wyjazd rodziców dziadka Mieczysława w latach 30. do Francji, wrócili do Polski w latach 60., korespondencja nie dochodziła.
[00:10:15] Brat Mieczysława Ignacy wyjechał z rodzicami do Francji. Aresztowanie Mieczysława w rodzinnym domu przy ul. Bystrej. Szantar – sąsiad, który wprowadził babcię w błąd. Ojciec urodzony w 1937 r.
[00:12:17] Przy aresztowaniu dziadka obecna cała rodzina: babcia i dzieci (m.in. syn Stanisław). Nienawiść ojca do Szostaka.
[00:14:20] Pracownia Szostaka, zagroda ze zwierzętami, wycieczki szkolne. Potańcówki dla młodzieży z winem. Pamięć o dziadku pielęgnowana cały czas w rodzinie, „zdradzony przez kolegę”.
[00:16:20] Stopniowe odkrywanie przed boh. przez ojca prawdy o śmierci dziadka. Symboliczny znicz na grobie nieznanego żołnierza.
[00:18:00] Oficjalna połowiczna narracja rodziny: „dziadek był ułanem”. Przekonanie ojca o straceniu dziadka na terenie ZSRR. Stopniowa utrata nadziei na powrót straconych w obławie augustowskiej. Babcia Kolenicz – „talerzyk dla Jurka” na Wigilię.
[00:21:22] Historia Jurka – ciotecznego dziadka – w lipcu 1945 r. wyszedł z domu na zbiórkę harcerską i nie wrócił. Poszukiwanie informacji o losach dziadka przez ojca po 1989 r., badania DNA. Wystąpienie o akt zgonu dziadka, śmierć babci w 1975 r.
[00:24:35] Klepsydra po śmierci Szostaka w latach 80. przygotowana w konspiracji przez ojca: „zmarł największy kat” [+]. Zawód ojca: tokarz-ślusarz.
[00:27:29] Znajomość prawdy o Szostaku wśród mieszkańców, „tajemnica poliszynela”, nieświadoma młodzież. Wykopanie ciała Szostaka z grobu w zemście. Życie Szostaka w lęku, oficjalna ochrona. [+] Bezczelność Szostaka. Przekazanie prawdy historycznej dzieciom i wnukom. Wnuczek Ignacy.
[00:30:58] Pogrzeb „pierwszych szczątków” odnalezionej ofiary obławy. Intensywne poszukiwania śladów po dziadku przez rodzinę. Opowieść kobiety – świadka egzekucji w lesie. Życie z rodzinną traumą. [+]
[00:35:45] Wyobrażenia boh. o dziadku. Współpraca ojca z Muzeum Ziemi Augustowskiej.
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.