Alina Biegańska z d. Przybecka (ur. 1936, Wieluń k. Żuromina) opowiada wojenną i powojenną historię swojej rodziny. W okresie okupacji w rodzinnym gospodarstwie pani Aliny mieszkało dwóch żołnierzy niemieckich, a jednocześnie w stodole, w specjalnie przygotowanym pomieszczeniu, ukrywał się ojciec pani Aliny wraz ze swoją siostrą i kuzynem matki. Po wojnie jeden z braci wstąpił do milicji, ale po niedługim czasie przeszedł na stronę partyzantki antykomunistycznej i zginął zastrzelony w walce z KBW i MO. Ojciec w tym czasie nadal ukrywał się przed UB w stodole. Starszy brat pani Aliny za pomoc partyzantom został skazany i więziony w Rawiczu. Młodszy brat pani Aliny oraz jej matka zostali poddani ciężkim przesłuchaniom, brata próbowano torturami zmusić do wydania kolegów. Pani Alina została sama w domu i pracowała na gospodarce. Mieszka w Ostródzie.
(UWAGA: czasy wg plików oryginalnych, a nie zmontowanej relacji!)
S1670004
[00:00:08] AUTOPREZENTACJA BOHATERKI, urodzona w Wieluniu.
[00:00:20] WSPOMNIENIA Z DZIECIŃSTWA, w domu rodzinnym boh. zamieszkiwali Niemcy. Zajęli jeden pokój, a 8 osobowa rodzina w pokoju obok. Wspomnienie ukochanego pieska, który został zastrzelony przez Niemca.
[00:01:00] RODZINA, rodzice posiadali gospodarstwo. Boh. miała ośmioro rodzeństwa.
[00:03:00] OKUPACJA, zajęcie pokoju przez Niemców. Stosunki z Niemcami - Niemcy byli różni, jeden był pomocny, płakał za czwórką swoich dzieci, drugi agresywny, nie można było się do niego odzywać.
[00:06:18] SZLACHTOWANIE ŚWIŃ, Niemcy zakazali zabijania świń. Mamy brat i bratowa poszli do więzienia za złamanie zakazu. Dobry Niemiec mówił rodzinie boh., kiedy mogą bezpiecznie szlachtować świnie. Przyszedł raz z menażką i dał rodzinie swój posiłek.
[00:11:04] KRYJÓWKA W STODOLE, w czasie okupacji w stodole ukrywał się ojciec boh. Razem z siostrą i kuzynem matki.
S1670005
[00:00:13] UKRYWANIE OJCA, brat boh. uciekł z wywózki [na roboty przymusowe]. Ojca ścigano, żeby przez niego odnaleźć syna. Ukrywała się też siostra ojca (której męża wywieźli i zabili) oraz kuzyn matki. Kiedy Niemcy wyjeżdżali, rodzina wychodziła ze stodoły.
[00:04:35] BRAT ALBIN, po wojnie w domu była bieda i brat poszedł do milicji, wtedy akowcy zabrali mu broń, za co groziło mu pół roku więzienia. Wstąpił do AK, ktoś na niego doniósł i brat został zabity przez MO.
[00:08:23] RODZINA W WIĘZIENIU, starszy brat trafił do więzienia za pomaganie AK (przynosił świeża bieliznę do lasu). Następnie do aresztu na 7 tygodni trafił kolejny brat, później matka. Dzieci zostały na gospodarstwie same.
[00:09:47] URZĄD BEZPIECZEŃSTWA, do gospodarstwa przyjechało z rewizją UB, wykopali jabłonkę szukając zakopanych ulotek, ukradli złoto matki.
[00:11:40] HISTORIA BRACI, brat Albin działał w AK, mówiono na niego Albin Groźny, został skazany na karę śmierci. Brat Piotr za noszenie bielizny do lasu trafił do ciężkiego więzienia w Rawiczu.
[00:14:40] UKRYWANIE SIĘ OJCA PO WOJNIE, po wojnie ojciec ukrywał się w stodole przed komuną.
[00:15:30] OKRES POWOJENNY, dla rodziny boh. okres po zakończeniu wojny był gorszy niż czasy okupacji. Rodzeństwo nie mogło chodzić do szkoły, na boh. wołano: „siostra bandyty”. Całą rodzinę po wojnie nękano, „ubecy byli gorsi niż Niemcy”.
[00:16:55] WKROCZENIE ROSJAN, Rosjanie palili domy, na których widniało niemieckie godło.
[00:20:39] REWIZJA UB, podczas rewizji dzieci były w lesie, a matka siedziała w więzieniu. Ubecy poniszczyli wszystko, poprzecinali pościel, wszędzie były fruwające pióra.
[00:21:46] BRAT ALBIN, wychodził z lasu i odwiedzał rodzinę. Kiedy przychodził do domu, młodsze rodzeństwo musiało wyjść do drugiego pokoju lub na dwór. Rodzice bali się, że najmłodsza siostra powie, że widziała brata. Późniejsza informacja o śmierci Albina była dla rodziny ogromnym wstrząsem.
[00:25:10] MATKA W WIĘZIENIU, była traktowana bardzo źle. Nie dawano jej jeść i pić, wyzywano ją i poniewierano.
[00:25:54] LOSY BOH., praca na gospodarce. Kilka lat po wojnie w domu panowała bieda. W 1958 boh. wyszła za mąż. Po śmierci pierwszego męża wyszła za mąż po raz drugi.
[00:30:50] DZIECIŃSTWO, podsumowanie smutnego dzieciństwa.
[00:31:35] MOMENT STRACHU, boh. bała się o brata, później martwiła się, żeby nikt nie trafił do więzienia.
S1670006
[00:00:10] BRAT PIOTR W WIĘZIENIU W RAWICZU, znęcanie się nad bratem w więzieniu w Rawiczu, plucie w oczy, bicie. Zmuszano go do wydawania kolegów.
[00:01:45] ZASTRZELENIE PSA , boh. miała kundelka, który od nazwiska sąsiada wabił się Antoszewski. Niemiec, który u nich mieszkał, zastrzelił jej psa.
[00:02:55] DOBRY NIEMIEC ALFRED, pod koniec wojny Niemiec zamieszkujący w gospodarstwie boh. zaprzyjaźnił się z rodziną. Zostawił im rower i płakał, kiedy nadchodził front.
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.