Czaputowicz-Głowacka Maria

Świadkowie Epoki

IP/DF/SE/1828

8 grudnia 2022, Warszawa

2:15

Maria Czaputowicz-Głowacka (ur. 1990, Warszawa) – historyczka, córka Jacka Czaputowicza, wnuczka szefowej Grupy Liceum Barbary Sadowskiej.

[00:00:08] Obecność postaci babci Basi – Barbary Sadowskiej – w opowieściach rodzinnych, wspomnienia sióstr boh.
[00:02:28] Przeświadczenie matki boh. o skrywanej tajemnicy rodzinnej, doświadczenie ojca, który był przez 4 lata w łagrze w Archangielsku, ale nigdy o tym nie opowiedział, zmarł w 1978 r.
[00:04:35] Opowieść mamy o odwiedzeniu z dziadkami izby pamięci przy al. Szucha, koszmary senne mamy. Babcia zdecydowała się ujawnić swoje wspomnienia po transformacji ustrojowej. Trauma przekazywana na kolejne pokolenia, podjęcie próby zbadania prawdy o działalności babci dopiero w ostatnich latach z inspiracji ojca [Jacka Czaputowicza].
[00:08:20] Trudność mówienia o rodzinnych historiach. W młodości uświadomienie sobie wagi czynów Barbary Sadowskiej, pogłębione rozmowy z mamą.
[00:12:40] Trauma transgeneracyjna podczas lektury wielu dokumentów dotyczących babci i „Liceum” z IPN po śmierci mamy (więzienie stalinowskie).
[00:16:05] Specyfika sporządzania dokumentów przez MBP: protokoły z przesłuchań nieuwzględniające przemocy psychicznej i tortur. Maria Hattowska „ciocia Marysia”.
[00:18:30] Przypuszczenia boh. na temat postawy ówczesnych władz wobec Sadowskiej. Opowieści koleżanek z celi na temat głodówek, wspomnienie Haliny Waszczuk-Bazylewskiej o przyjaciółce.
[00:21:40] Listy do dziadka z więzienia stalinowskiego jako źródło informacji o babci: „podtrzymywała na duchu dziadka” – odpowiedzialność babci za towarzyszy z „Liceum”. Odrzucenie propozycji współpracy z UB przez babcię kosztem wydłużenia odsiadywania wyroku.
[00:24:15] Wuj [Henryk Żuk] przekazywał historię babci rodzinie pod koniec życia, wspomnienie spisane w książce. Bezkompromisowość Żuka, szykany ze strony władz, „życie naznaczone decyzjami z młodości”.
[00:28:34] Anegdota o babci, która wiele lat po wyjściu z więzienia wpadła w kinie na Józefa Różańskiego. Śmierć babci wskutek wylewu po udzieleniu wywiadu radiowego na temat doświadczeń stalinizmu. [++]
[00:33:40] Otrzymanie dokumentów na temat babci z IPN i emocjonalny wysiłek czytania akt. [++]
[00:38:43] Skromność babci: nie zabiegała o uznanie społeczne, kombatanckie stosunki, „o swoje miejsce w historii”. [+]
[00:42:57] Boh. nie widzi u siebie objawów traumy transgeneracyjnej dzięki postawie mamy, która „przepracowała” historię babci.
[00:48:26] Historia relacji z babci z Henrykiem Żukiem, późniejszym mężem ciotki boh. Aresztowanie dziadka [Michała Sadowskiego] przez NKWD wkrótce po ślubie z babcią, poszukiwanie go przez babcię po więzieniach. Babcia została zastępcą Żuka w „Pralni 2” – bliska relacja. Powrót dziadka z więzienia, „do końca życia byli szczęśliwą, kochającą się parą”. Przyjęcie na świat mamy boh. trzy lata po wyjściu babci z więzienia. Wuj Andrzej [Żuk] i ciocia Teresa.
more...
less

Śmiłowicz Piotr

Saramonowicz Wojciech

Instytut Pileckiego

Film