Ryszard Sławomir Mróz (ur. 1951, Pruszków) opisuje środowisko sąsiedzkie i rolę inteligentów, potem swoją drogę aktorską oraz działania duszpasterstwa środowisk twórczych w stanie wojennym.
[00:00:10] Ur. w szpitalu na Wrzesinie w Pruszkowie. Dzieciństwo w Komorowie, gdzie mieszkała Maria Dąbrowska, dom rodzinny Wojciecha Młynarskiego. Oboje rodzice wywiezieni na Syberię, ojciec za Ural, dziadek Stefan Mróz aresztowany i spalony żywcem 22 czerwca 1941 r. na Brygidkach we Lwowie. Rodzina mamy: babcia i prababcia wywiezione z dziećmi do republiki Komi, w okolice Syktywkaru. [+]
[00:03:53] Babcia ze strony mamy Zofia Tymińska dd. Kitlińska ze zubożałej szlachty. Dziadek Franciszek Tymiński h. Nałęcz. Ksiądz pallotyn Kitliński h. Odrowąż, kapelan AK i Szarych Szeregów.
[00:07:10] Zakaz edukacji dla ojca po powrocie z ZSRR, został spawaczem. Siostra Danuta. Propozycja pracy jako tłumacza w Ministerstwie Bezpieczeństwa Publicznego, odmowa ojca. Szkoła podstawowa w Komorowie – baraki „zbudowane przez uczniów”. Nauczyciele idealiści, byli członkowie AK i Szarych Szeregów, wycieczki krajoznawcze, pieśni patriotyczne. Dyrektor Henryk Kotoński.
[00:11:00] Pogrzeb dyr. Kotońskiego w Komorowie. Ukochana nauczycielka matematyki Albina Stępkowska, Otylia i Stanisława Laski.
[00:13:45] Śpiewanie w audycjach muzycznych dla dzieci „Z piosenką jest nam wesoło” prowadzonych w radiu przez Marię Kaczurbinę, ciotkę Wojciecha Młynarskiego. Występy u boku „cioci Jadzi” na porankach w filharmonii. Siostra Kaczurbiny Magdalena Zdziechowska, mama Młynarskiego, diety za śpiewanie. Kontakty z twórcami muzyki. Realizatorka dźwięku Anna Gaszyńska, mama Marka Gaszyńskiego, autora piosenki „Sen o Warszawie”.
[00:16:51] Liceum im. T. Kościuszki w Pruszkowie, boh. jako jedyny nie należał do ZMS, ofiara nękania przez kolegów i nauczycieli. Odwiedzanie Marii Dąbrowskiej z okazji jej imienin, pies Dyl. Wizyty Elżbiety Barszczewskiej i Julka Wyrzykowskiego (odtwórca roli Króla Maciusia I).
[00:19:45] Matura w 1969 r., studia w szkole teatralnej w Warszawie, potem łódzka Filmówka. Trudne relacje z kolegami w liceum, klasa eksperymentalna, matematyczka Rempalska, studentka prof. Sierpińskiego, autorska metoda nauczania.
[00:23:00] Dzieciństwo: wygrana w konkursie recytatorskim, koledzy z klasy, znalezienie pocisku w lesie. Cementujące społeczność Komorowa lekcje religii w kościele, lokalne stosunki społeczne.
[00:27:05] Anonimowość w bloku w mieście. Dojazdy do Warszawy kolejką WKD (EKD). [+] Miejscowości podwarszawskie, status Komorowa (miasto-ogród), Dziedzic Markowicz, poseł przed wojną, parcelacja majątku (właścicielka m.in. Loda Halama).
[00:30:48] Komorów lat 60. „tonął w błocie i ciemnościach” ukarany za działalność podziemną mieszkańców w czasie wojny. Bar piwny „Zakątek”. Enklityka Władysława Gomułki.
[00:33:06] Marzec 1968. Początek protestów: boh. w kinie z Izą, koleżanką pół-Włoszką, film „10 małych Indian” w kinie Moskwa. Tłumy studentów i ormowcy pod uniwersytetem. Początki: Dejmek inscenizował „Dziady” dla uczczenia 50 rocznicy rewolucji październikowej. Rodzice Izy: żołnierz Andersa i Włoszka z Rawenny.
[00:37:10] Nasłuch RWE i BBC, 16-metrowy pokój, „uczyliśmy się historii w domu”. Nauczyciel rosyjskiego [Józef] Zdralewicz, [fragment wiersza Puszkina „Zimowy wieczór”].
[00:39:18] Dziadek był legionistą, piłsudczykiem, żywcem spalony w więzieniu na Brygidkach przez Rosjan w 1941 r. Ojciec pochodził z Sieniawy k. Leżajska, wywieziony na wschód.
[00:40:30] Losy stryja: w 1944 r. wcielony do Armii Czerwonej, doszedł do Berlina, potem do Wiednia, w końcu przetrzymywany w ZSRR. Do Polski przyjechał turystycznie w 1957 r. i pozostał. Spotkanie stryja z ojcem [+]. Niemożność pozbycia się radzieckiego paszportu przez dziesięciolecia. Pracował jako stolarz.
[00:44:15] Przyznanie polskiego obywatelstwa stryjowi w 1995 r. [+] Nieukończone studia boh. w warszawskiej PWST, praca w teatrze w Jeleniej Górze, studia w Filmówce. Pierwsza praca w Łodzi w Teatrze Powszechnym, dyr. Roman Kłosowski, sztuka Putramenta „Bołdyn”. Szwagier Kłosowskiego – sekretarz KC Jerzy Łukaszewicz. Usunięcie Kłosowskiego z funkcji dyrektora przez zespół w 1980 r.
[00:48:18] Przydział na mieszkanie na „Manhattanie” w Łodzi w nagrodę za rolę w sztuce „Lot nad kukułczym gniazdem”. Koledzy z teatru: Bronisław Wrocławski, Bogdan Wiśniewski, Włodzimierz Saar, Bogdan Sobiesiak, Tadeusz Sabara, Hanna Molenda, Małgorzata Rogacka. Max Ford, komunista brytyjski, autor dokumentu z 1980 r. o strajkach łódzkich tramwajarzy – prapremiera w domu boh. Deportacja Forda z Polski.
[00:51:48] Wyjazd na saksy do Toronto, powrót na kilka tygodni przed wprowadzeniem stanu wojennego. Pasażerowie wracający do Polski. Koncert Stefana Friedmanna w St.Catharines, spotkanie Polaków: Marek Grechuta, Janusz Gajos, Lidia Stanisławska, Irena Karel. Znaczny nadbagaż Polaków, walizka wyładowana konserwami i proszkiem do prania o wadze 80 kg. Piloci: „chyba się nie podniesiemy”.
[00:56:30] Obawy przed polityką siłową PZPR. Stan wojenny w Łodzi, ośrodek u jezuitów – o. Stefan Miecznikowski – koncerty ku pokrzepieniu serc. Nieformalne naciski SB na boh., organizowanie mszy za ojczyznę przez Annę Brzozowską w niedziele o godz. 10.
[00:59:57] Powstanie duszpasterstwa środowisk twórczych (m.in. Tomasz Filipczak). Spotkania u jezuitów co środę: ks. Twardowski, Bartoszewski, Tadeusz Mazowiecki. Koncert poświęcony Herbertowi, rozmowa z tajniakiem [+].
[01:03:06] 3 maja 1988 r. zablokowanie ulic przez milicję, pacyfikacja marszu, zomowcy pałujący dziecko, spałowanie boh., komenda MO Łódź Śródmieście przy ul. Piotrkowskiej 214. Jerzy Kropiwnicki – szkolenie dla aresztantów. Propozycja prokurator Urszuli Kinasiewicz: umorzenie warunkowe. [+]
[01:10:20] Proces przed sądem, sędzia Przybysz, uniewinnienie boh. Zeznanie świadka oskarżenia zomowca Jacka Wojciechowskiego przed sądem. [+]
[01:12:00] Żona pedagog specjalna. Wesele w warunkach domowych, „kartki na wszystko”. Pierwsze kartki, na cukier, od czerwca 1976 r., pozostałe przestały obowiązywać w lipcu 1989 r. Wesele w Spatifie w dniu premiery sztuki „Zakręt” w Teatrze Powszechnym, reż. Grzegorz Królikiewicz. Aktorzy: Aleksander Fogiel, Czesław Przybyła, Zygmunt Malanowicz, Michał Szewczyk.
[01:17:18] Zdobywanie prasy podziemnej, Anna Sierzpowska-Ketner z Saskiej Kępy w Warszawie, kolportaż. Podróż pociągiem 8 marca z Mirosławą Marcheluk, torba pełna bibuły, Jaruzelski na stacji Łódź Fabryczna, zachowanie ubeków. [++]
[01:22:10] Andrzej Potapczyk, Henryka Kasica z Politechniki Łódzkiej – świadkowie obrony na procesie boh., „świadectwo odwagi”. [+] Obrońca boh. pro bono Andrzej Kern, rodzina niszczona przez UB, 90 procesów sądowych w sprawie porwania Moniki Kern.
[01:25:40] Pierwsza publiczna rozmowa (Kerna) ze Stanem Tymińskim z Kanady, żona Graciela, córka wiceprezydenta Peru, mit biznesmena Tymińskiego – kandydat na prezydenta mający osłabić pozycję Tadeusza Mazowieckiego. [+] „Komuniści z Peru”.
[01:29:30] Roman Samsel, korespondent „Trybuny Ludu” w Hawanie i Limie, autor książek Tymińskiego, m.in. „Święte psy”. Teologia wyzwolenia „stuła i karabin”. Debata prezydencka z Wałęsą, ośmieszanie Stana Tymińskiego. 25 proc. poparcia dla Tymińskiego w 1 turze wyborów prezydenckich, eliminacja Mazowieckiego. Zmasowany atak na Kerna, niszczenie jego rodziny. [+]
[01:35:14] Kolega Kerna, reżyser Marek Piwowski, film „Uprowadzenie Agaty” „na zlecenie SB”. Morderstwo Jerzego Popiełuszki, reakcja kolegów aktorów na oświadczenie Episkopatu,. Ostrzeżenia od Wirgiliusza Grynia. [+]
[01:40:50] Ksiądz Waldemar Sondka. Dystans boh. do środowiska teatralnego, trudne emocjonalnie „rozmowy bufetowe”, porzucenie pracy w teatrze.
[01:43:28] „Komunista” Roman Kłosowski – „rządowy” pogrzeb na wniosek prezydenta Dudy. Praca w firmie RUCH jako dyrektor. Praca w filmie z Krzysztofem Krauze, losy filmu „Nowy Jork czwarta rano”. Podwyższenie kategorii kolaudacyjnej – Krzysztof Zanussi. Współpraca scenariuszowa: poeta Andrzej Rozesłaniec, Jan Tomczak (Rozgłośnia Harcerska PR), boh.
[01:46:45] Praca w RUCH-u, polski rynek mediów. Pismo o słabej sprzedaży „Najwyższy czas”.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..