Bednarek Andrzej
Andrzej Bednarek (ur. 1942, Piotrków Trybunalski) – inżynier chemik, uczeń prof. dr inż. Alicji Dorabialskiej. Absolwent Studium Dziennikarskiego UW. Słuchacz i pracownik naukowy PWSFTviT im. Leona Schillera w Łodzi. Wieloletni prorektor PWSFTviT ds. kontaktów międzynarodowych. Reżyser, współpracownik Jerzego Wojciecha Hasa. Autor dokumentu o historii „Filmówki” oraz dokumentu „Kamyk. Rzecz o Aleksandrze Kamińskim” i wielu innych filmów.
mehr...
weniger
[00:00:07] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1942 r. w Piotrkowie Trybunalskim.
[00:00:53] Ojciec przed wojną pracował jako majster w fabryce Scheiblera w Łodzi, czas okupacji rodzina spędziła w Piotrkowie. Po wojnie przeprowadzono się do Łodzi, matka była nauczycielką, a ojciec otworzył tkalnię. Rodzina mieszkała przy ul. Moniuszki – wspomnienie wizyty obcych mężczyzn, którzy nie pozwolili boh. wyjść na podwórko. Przy ponownej wizycie naklejono kartki na meble, obrazy, radio – rozmowa na temat domiaru. Rodzice prosili, by boh. nikomu nie mówił, co się dzieje w domu – słuchanie zachodnich rozgłośni radiowych. Ojciec kolegi Barłogi pracował w UB. Reakcja boh. i rodziców na wiadomość o śmierci Stalina – akademia w szkole, gazetka ścienna i wiersze ku czci. [+]
[00:07:30] Wspomnienie siostry zakonnej i lekcji religii – opowieść o ziarnku grochu. Na przeciwko domu była kawiarnia „Honoratka”, przed którą stały dorożki a potem taksówki. Boh. był świadkiem kręcenia jednego z odcinków „Stawki większej niż życie” – pierwsze doświadczenia filmowe. Mieszkanie było nad restauracją „Halka”, po latach boh. dowiedział się od Witolda Sobocińskiego, że grywał tam zespół „Melomani”.
[00:10:48] Kolegami z liceum nr 3 byli m.in. Witold Orzechowski, późniejszy reżyser, i Wojciech Kozłowski, operator. Wspomnienie nauczycieli, w tym polonistki Dębowskiej i chemika Hermanowicza – dzięki niemu boh. chciał studiować chemię. Boh. śpiewał w chórze i grał w orkiestrze dętej. Wspomnienie dyrektora Woźniakowskiego. [Opinia prowadzącego na temat swojego ogólniaka]. Boh. nie należał w szkole średniej do harcerstwa.
[00:17:55] Rozważania na temat życia w PRL. Część dużego mieszkania zajmowała rodzina żydowska, która przyjechała z ZSRR. Sąsiadka była pielęgniarką i robiła zastrzyki boh., który był chorowitym dzieckiem. Od sąsiadów dostawano macę. W mieszkaniu był telefon, czasem sąsiadka dzwoniła do brata Jaszy, który mieszkał w ZSRR. Po 1956 Jasza przyjechał do siostry, jakiś czas później cała rodzina wyjechała do Izraela. Po latach boh. ich szukał, ale bez skutku. [+]
[00:23:04] Świadomość życia w państwie represyjnym – zakaz mówienia o tym, co się dzieje w domu. Zabawy dzieciaków w chowanego i podchody, gra w kipla.
[00:25:03] Tkalnia ojca została upaństwowiona i przekształciła się w spółdzielnię pracy, ojciec dalej w niej pracował. Na początku lat 60. tkalnię zlikwidowano, w domu o tym nie rozmawiano. Ojciec sprzedał dom dziadków w Bełchatowie i w 1959 wyprowadzono się z ul. Moniuszki do domu, który ojciec zbudował. Droga ze szkoły – oglądanie wystaw sklepowych, odwiedzanie księgarni. Wspomnienie księgarza, który doradzał w zakresie doboru lektury.
[00:30:17] Zainteresowanie chemią – eksperymenty w kuchni domu przy ul. Moniuszki. Potrzebne składniki, w tym rzeczy potencjalnie niebezpieczne, boh. kupował w sklepie chemicznym przy ul. Sienkiewicza. Boh. czytał Lema i Asimowa, interesowały go rakiety kosmiczne.
[00:34:18] Boh. studiował chemię na Politechnice Łódzkiej, na ostatnim roku prof. Dorabialska zaproponowała mu pozostanie w katedrze chemii radiacyjnej – podjęcie pracy po obronie dyplomu. Działalność klubu turystycznego „Stonoga” – wyprawa do Jugosławii. Boh. załatwił wizę zbiorową we włoskiej ambasadzie i udało się z Jugosławii pojechać do Wenecji. Po powrocie do Polski boh., jako szef grupy, został wezwany do centrali Związku Studentów Polskich w Warszawie – zakaz wyjazdów za granicę. [+]
[00:39:23] Boh. jako student brał udział w życiu kulturalnym, chodził do DKF, jeździł na spektakle do warszawskich teatrów. Sytuacja na uczelni – boh. jako doktorant przedstawić wyniki swoich badań na seminarium u prof. Dorabialskiej a ponieważ nie miał ich, a seminarium było 1 kwietnia, więc wygłosił referat z historii sztuki. Rezygnując z pracy na Politechnice miał jeszcze przez rok zajęcia w soboty i niedziele ze studentami zaocznymi. Boh. chciał zdawać do Szkoły Filmowej, ale w 1968 nie było naboru – przyjęcie do dwuletniego Studium Dziennikarskiego na UW w Warszawie – studia w stolicy i nauczanie w Łodzi. Szefem studium był Kazimierz Kąkol, wykładowcami m.in. Krzysztof Kąkolewski i Ryszard Frelek. Boh. dostał propozycję pracy w Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych, ale dostał się do Szkoły Filmowej. Ryszard Frelek w czasie zajęć powiedział otwarcie, a był rok 1969, że zbrodni w Katyniu dokonali Rosjanie. Wspomnienie Krzysztofa Kąkolewskiego.
[00:48:30] Boh. podjął studia reżyserskie w łódzkiej Szkole Filmowej – inne wydziały. Atmosfera po 1968 r., opinie starszych studentów. Wspomnienie Józefa Robakowskiego, Wacława Antczaka, Wandy Jakubowskiej – stosunek do niej łódzkiego Komitetu Wojewódzkiego PZPR, sprawa budowy wytwórni filmowej koło Warszawy.
[00:52:38] Kolegami z roku byli m.in: Andrzej Barański, Feliks Falk, Ryszard Bugajski. Boh. miał zajęcia z Kazimierzem Karabaszem, Januszem Majewskim, wspomnienie Janusza Morgensterna, Krzysztofa Zanussiego, Jerzego Bossaka i Jerzego Mierzejewskiego – jego podejście do studentów. Jerzy Toeplitz prowadził przez krótki czas wykłady z historii filmu amerykańskiego. Opowieść Jana Rybkowskiego o doświadczeniach z lat 50. Tadeusz Drewno opowiedział o wizycie Aleksandra Forda, który obejrzał dekoracje do jednego ze swoich filmów i bez słowa wyszedł – reakcja otoczenia.
[01:02:13] Sylwetka Jerzego Bossaka – pomoc studentom, podejście do materiałów filmowych. Szkoła filmowa jako szansa dla młodych – postrzeganie filmowców, miejsce w kulturze. Wspomnienie Stanisława Wohla, Jerzego Kawalerowicza, Jerzego Wojciecha Hasa, Andrzeja Wajdy, Kazimierza Kutza. Boh. nie poznał operatora Kurta Webera, który wyjechał z Polski po 1968 r. Sylwetka prof. Lewickiego – sytuacja w szkole filmowej, wspomnienie rektora Żygulskiego. Zmiany na uczelni po 1968 r. – zerwanie więzi między wykładowcami a studentami. Rozmowa Witolda Leszczyńskiego i Stanisława Wohla o kadrowaniu obrazu. Próba kontrolowania szkoły przez władze, ocena działań Michalskiego.
[01:11:45] Na roku boh. było kilkanaście osób, w tym Tadeusz Pałka i Krystian Lupa, który odszedł po dwóch latach i został reżyserem teatralnym. Kadra nie poddawała się presjom wywieranym przez władze komunistyczne. Wolność artystyczna – etiudę Wojciecha Wiszniewskiego o 1 Maja pokazywano w szkole, rektor Henryk Kluba bronił etiudy Dembińskiego o Pomarańczowej Alternatywie.
[01:16:55] Cezury w życiu szkoły – zapaść po 1968 r., strajk okupacyjny w 1980 – dokument Małgorzaty Potockiej „Od nowa”. W czasie strajku boh. był pracownikiem szkoły – nadzieja na zmiany. Wspomnienie organizatorów strajku Piotra Bikonta i Adam Sobolewskiego. Postrzeganie Józefa Robakowskiego jako kandydata na rektora. Wizyta Romana Polańskiego i atmosfera jego spotkania ze studentami – gorąca dyskusja o filmie „Tess”.
[01:23:50] Rozbudowa uczelni w latach 80. – nowe kierunki, w tym studium scenariuszowe, które działało w Warszawie. Oglądanie filmów wypożyczanych z ambasad amerykańskiej i radzieckiej. Kształcenie polskich scenarzystów. System pisania scenariuszy przez Wojciecha Hasa.
[01:28:15] Okoliczności podjęcia przez Hasa pracy w szkole filmowej. Początki jego pracy w Wytwórni Oświatowej – filmy instruktażowe. Boh. widział prace nad „Sanatorium pod Klepsydrą” – podejście do aktorów i studentów. Has wspominał, że władze namawiały go, by zrobił film zgodny z jej oczekiwaniami – brak zgody na kompromisy.
[01:32:20] Rozważania na temat pokoleniowości w szkole filmowej. Zmiana perspektywy wraz z zajmowanymi stanowiskami prodziekana, potem prorektora. Skutki rozrastania się szkoły, zmiana relacji między wykładowcami a studentami. Przełom w polskiej kinematografii po 1956 r. we wspomnieniach Kazimierza Kutza – znajomość niewielkiego środowiska twórców.
[01:37:19] Opinia na świecie o dokonaniach studentów szkoły. Postrzeganie krótkiego metrażu etiud szkolnych przez widzów – sprawa rozpowszechniania filmów studenckich.
[01:38:57] Szkoła filmowa jako enklawa – anegdota o Gomułce i jego zezwoleniu na wolność na uczelni. Rola wysokiego muru, który oddzielał szkołę od ul. Targowej – podejrzenia w 1968 r., zburzenie muru i postawienie ażurowego ogrodzenia. Studenci chodzili do SPATiFu i „Honoratki”, ale życie szkoły toczyło się za murem, tym bardziej, że akademik był na terenie szkoły. Pomysły władzy, by przenieść szkołę do Warszawy – obrona placówki przez Michalinę Tatarkównę.
[01:43:00] Miasto Łódź a Szkoła Filmowa. Przyczyny upadku wytwórni filmowej, do której przyjeżdżali aktorzy z Warszawy. Sytuacja w latach 90. – stolica jako ośrodek życia filmowców. Korzyści płynące z umiejscowienia szkoły w Łodzi.
[01:47:50] Boh. zrobił film o historii szkoły [serial „Filmówka”] – rozmowy z ludźmi, którzy brali udział w życiu szkoły. Rozważania, czy w takiej formule można kontynuować film. Waga produkcji filmowych współcześnie. Skutki pojawienia się innych uczelni filmowych. Boh. żałuje, że przy okazji robienia filmu nie rozmawiał z Grzegorzem Królikiewiczem, wypowiedź Kieślowskiego na temat warsztatu filmowego. Komentarz Kieślowskiego na temat strajku w szkole w 1981 r.
[01:52:24] Sprawa punktów za pochodzenie – komisja egzaminacyjna wiedziała, że musi przyjmować przynajmniej jedną osobę mającą punkty. Losy studentów z punktami. Rozważania na temat umiejętności niezbędnych w zawodzie reżysera.
[01:58:55] Filmy absolutoryjne zamiast dyplomowych. W czasie Wydarzeń Czerwcowych Filip Bajon pojechał do Poznania, nakręcony tam materiał obroniła Wanda Jakubowska. [Prowadzący wspomina przypadek Jacka Petryckiego i Tadeusza Walendowskiego, którym skonfiskowano materiał nakręcony w grudniu 1970 na Wybrzeżu].
[02:01:16] Wprowadzenie stanu wojennego – kłopoty z telefonem. Wspomnienie włoskiego filmu oglądanego w telewizji – w czasie sceny z więźniami w łódce emisja została przerwana. Uczelnia została zamknięta, gdy ją otwarto, niektórzy studenci nie pojawili się na zajęciach – internowanie Piotra Bikonta. [Prowadzący o pobiciach Adama Sobolewskiego, który wyjechał z Polski]. Atmosfera w szkole po wznowieniu zajęć – brak wśród studentów osób o radykalnych poglądach. Wspomnienie rozmowy z Kazimierzem Karabaszem [+]. Postać „politruka” Zenona Michalskiego.
[02:09:03] Poczucie niezależności studentów Szkoły Filmowej mimo nadzoru ze strony władzy. Nie można było robić filmów otwarcie godzących w system, ale pojawiały się filmy metaforyczne. Zdarzali się studenci i pracownicy związani ze służbami, zwłaszcza w dziale dźwięku, przez który przechodziły wszystkie filmy – wzajemna koegzystencja. Boh. znał dwóch kierowników produkcji, którzy mieli ubecką przeszłość.
[02:15:10] [Prowadzący na temat władz szkoły z nadania partyjnego i skutków wyjazdów filmowców za granicę]. Dobór kadry Szkoły Filmowej – wymagane kwalifikacje, brak politruków wśród wykładowców. Zainteresowanie służb uczelnią – wpływ na funkcjonariuszy.
[02:19:00] Wspomnienie Marielli Nitosławskiej. Stosunek boh. do plotek. Kolega Jerzy Matula był w szkole przed 1968 r.
[02:22:28] Autoprezentacja boh., prezentacja rodziców: Wandy i Jana Bednarków. Ojciec pochodził z Bełchatowa, w Łodzi pracował w fabryce włókienniczej Scheiblera.
mehr...
weniger