Paweł Wasążnik (ur. 1970, Łódź) - technik elektronik, lider Federacji Młodzieży Walczącej, rozpracowywany przez aparat bezpieczeństwa. Przedsiębiorca. Twórca Grupy rekonstrukcyjnej „Barka”, komendant Związku Strzeleckiego w Polsce. Wychowawca kilku pokoleń młodzieży. W latach 2009-2011 wydawca niezależnego pisma „Biuletyn Łódzki” nawiązującego do pisma podziemnego z lat 1982-1990.
[00:00:07] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1970 r. w Łodzi.
[00:00:40] Matka była lekarką a ojciec inżynierem elektrykiem w Zakładzie Energetycznym Łódź-Miasto. Babcia ze strony matki była krawcową, brat babci kpt. Bolesław Kuczkowski zginął w Katyniu. Dziadkowie ze strony ojca pochodzili z Kresów, rodzina babci zginęła z rąk bolszewików w 1919 r. Dziadkowie byli nauczycielami. Atmosfera spotkań rodzinnych, wspomnienie ciotki Rymaszewskiej i jej męża, prawnika Zygmunta Rymaszewskiego [Zygfryd?]. Boh. był jedynakiem – sytuacja rodzinna. W 1971 r. rodzice kupili działkę leśną w Grotnikach i tam spędzano wolny czas.
[00:08:48] Jedna z ciotek jako nastolatka była łączniczką Armii Krajowej i boh. dzięki niej poznał osoby ze środowiska akowskiego – udział w rajdach. Pierwsza wizyta na Wykusie w 1986 r. Boh. był chorowitym dzieckiem, dużo czasu spędzał w domu i nie miał zbyt wielu kolegów wśród rówieśników. Atmosfera zlotów na Wykusie, spotkania byłych partyzantów, w tym od „Ponurego”. Poczucie bycia w wolnej Polsce – harcerskie patrole. Kolportaż wydawnictw niezależnych w czasie zlotów.
[00:17:10] Wspomnienie pierwszego pobytu na Wykusie – nocne ogniska. Boh. poznał Antoniego Hedę „Szarego” i „Lina” – jego odpowiedź na zarzut zbyt dużego ogniska. Antoni Heda nie lubiany na Wykusie, kombatanci od „Ponurego” traktowali go jak lokalnego watażkę – wzajemne animozje. Opinia „Lina” na temat bohaterstwa. Organizacja zlotów na Wykusie.
[00:21:22] Boh. chciał aktywnie działać w środowisku – kontakty z Czesławem Drzewieckim i „Linem”. Działalność Koła Turystycznego „Parasole” – wycieczki do Warszawy.
[00:24:14] Wspomnienie 13 grudnia 1981 – ojciec pojechał pociągiem na działkę w Grotnikach, by sprawdzić, czy obfity śnieg nie poczynił szkód. W pociągu dowiedział się o wprowadzeniu stanu wojennego. Boh. poszedł z matką do wuja, którego zastano, gdy robił zdjęcia ekranu telewizora z gen. Jaruzelskim. [+]
[00:26:32] Boh. jako dziecko lubił „Czterech pancernych”. Rozważania na temat służby ojczyźnie. Świadomość zakłamywania historii przez komunistyczną propagandę.
[00:29:52] W marcu 1981 w domu dyskutowano o wydarzeniach w Bydgoszczy. Boh. podniósł ten temat na lekcji w szkole i wzywano tam rodziców. Matka zapisała się do Solidarności – kwestia bezpieczeństwa rodziny.
[00:32:24] Boh. jako dziecko interesował się historią wojen morskich i chciał iść do Szkoły Morskiej – stosunek rodziców do pasji syna. Pod ich naciskiem boh. poszedł do Technikum Elektronicznego – wysoki poziom nauczania przedmiotów ścisłych. Praktyki zawodowe – naprawianie lutownic kolegom, budowa własnych urządzeń. Zaangażowanie nauczyciela podstaw elektroniki.
[00:36:35] Szczątki „Ponurego” sprowadzono do Polski w 1987 r. – okoliczności śmierci. Rodzina i środowisko akowskie przez 25 lat starały się o sprowadzenie prochów z Białorusi. Pogrzeb przełożono o rok, uroczystość odbyła się w czerwcu 1988 w Wąchocku – manifestacja patriotyczna na Wykusie i w Wąchocku.
[00:40:18] Rodzice czytali prasę niezależną. Boh. zajmował się kolportażem bibuły wśród kolegów z klasy – przekrój społeczny. Młodzieżowe gazetki podziemne. Brak świadomości podziałów w opozycji.
[00:43:47] Środowisko młodzieży opozycyjnej, kontakty z Adrianną Sokołowską. Znajomość z Sebastianem Rybarczykiem, który uczył się w Technikum Ogrodniczym – powstanie młodzieżówki KPN. Charakter Rybarczyka. Boh. dzięki niemu poznał Krzysztofa Króla i Andrzeja Ostoję – świadomość konfliktu w łódzkim KPN. Boh. i Rybarczyk działali razem przez trzy miesiące wiosną 1988, malowali napisy na murach i kolportowali bibułę. Boh. chciał rozbudowywać organizację, a kolega wolał akcje wymierzone przeciwko władzy – ubeckie podejrzenia co do powodów rozejścia się dróg boh. i Rybarczyka. Zetknięcie z pismem „Szkoła”, pomysł stworzenia w Łodzi Międzyszkolnego Komitetu Oporu.
[00:53:38] Międzyszkolny Komitet Oporu miał się zajmować kolportażem wydawnictw niezależnych wśród uczniów – zasięg działań. Księża z kościoła św. Teresy pozwolili na spotkania w pomieszczeniu należącym do kościoła. Boh. dotarł do ludzi z wrocławskiego MKO – kolportaż w Łodzi pisma „Szkoła”. W 1988 odbyło się pierwsze ogólnopolskie spotkanie działaczy MKO, na którym zjawiło się ponad 20 uczniów szkół średnich. Podczas spotkania boh. dowiedział się o Federacji Młodzieży Walczącej – opozycja konstruktywna i radykałowie. Spotkanie ogólnopolskie FMW.
[01:01:35] Na spotkaniach FMW omawiano strajki wiosną 1988. W Warszawie działała Federacja oraz Międzyszkolny Komitet Solidarność. W innych dużych miastach Federacja, ale we Wrocławiu Międzyszkolny Komitet Oporu. Boh. był za zjednoczeniem organizacji. Sytuacja w Łodzi. Spotkania z innymi działaczami Federacji – wymiana bibuły. Postrzeganie Ruchu Wolność i Pokój.
[01:08:48] Opinia na temat łódzkiego KPN. Wiadomość o powstaniu we Wrocławiu Pomarańczowej Alternatywy – pismo „Przegięcie Pały”. Wspomnienie jednego z wrocławskich happeningów. Łódzki NZS i Tomasz Gaduła-Zawratyński chcieli zrobić happening „Galopująca inflacja” – udział Skiby, plan akcji i przygotowania. Milicja zjawiła się kilka minut po rozpoczęciu happeningu w Pasażu Schillera – gonitwa za boh., którego po złapaniu pobito w milicyjnej Nysie. Okoliczności przewrócenia się milicjanta. Zwożenie aresztowanych na posterunek. Jedna z zatrzymanych dziewczyn miała ulotki, które rozprowadzano w szkołach. W czasie przesłuchań esbecy grali dobrego i złego. Milicjant, który przewrócił się w czasie akcji, bił zatrzymanych chłopaków, których wyprowadzono z celi. [+]
[01:22:28] Nastroje pod koniec lat 80. – wiara w upadek komuny, rozrastanie się organizacji, która skupiała się na kolportażu wydawnictw niezależnych. Boh. spotkał się licealistą aktywistą ZSMP, który okazał się ideowym komunistą – brak płaszczyzny do porozumienia. Zainteresowanie SB działalnością organizacji. Boh. raz w tygodniu jeździł pociągiem do Warszawy po „Tygodnik Mazowsze”. Bibułę brał m.in. Aleksander Staniak, działacz Solidarności. Kolportaż PWA (Przegląd Wiadomości Agencyjnych).
[01:29:15] Na spotkaniu środowisk łódzkiej opozycji boh. poznał Waleriana Wiśniewskiego, który reprezentował podziemną Solidarność nauczycieli. Spotkanie w domu w Widzewie-Żdżarach organizowali działacze z Warszawy. Na spotkaniu zjawili się esbecy oraz urzędniczka z Urzędu Miasta, która rozwiązała „nielegalne zgromadzenie”. Uczestników zatrzymano. Boh. nie chciał utrzymywać kontaktów z łódzką opozycją. Kontakty z Pawłem Lipskim z RKW (Regionalna Komisja Wykonawcza), który dostarczał np. spray do malowania – przypuszczenia, dlaczego nie wydał FMW.
[01:31:26] Poglądy ośrodków Federacji na Okrągły stół. W Łodzi FMW współpracowała z Solidarnością. Gdy związek otrzymał lokal przy ul. Buczka, boh. chodził tam, by obsługiwać powielarnię. Do podstolika młodzieżowego przy Okrągłym Stole udało się włączyć dwóch przedstawicieli – ich dalsze losy. Po 1989 r. niektórzy z członków NZS, Solidarności Walczącej i Federacji Młodzieży Walczącej zostali zaproszeni do tworzenia UOP i wtedy okazało się, kto jest kim. Boh. rozróżnia niepodległościowców, komunistów i zdrajców z Solidarności.
[01:37:40] Postać Sławomira Cenckiewicza przywołana przez prowadzącego. Ocena Okrągłego stołu i jego skutków. Refleksje na temat wyborów 4 czerwca 1989 i wyborów samorządowych – radny wywodzący się z Federacji Młodzieży Walczącej. Kulisy działań przedwyborczych – wycofanie się kandydatów. Rozpad środowiska FMW.
[01:44:30] Sytuacja Federacji Młodzieży Walczącej – w 1990 r. na zjeździe organizacji młodzieżowych w Gdańsku powołano Niezależną Unię Młodzieży Szkolnej, uznając FMW za organizację zbyt radykalną – skłócenie środowiska.
[01:46:36] Wybory prezydenckie, w których kandydował Stanisław Tymiński – podziały środowisk łódzkich. FMW nie chciała poprzeć Wałęsy, więc poparto Tymińskiego – podejrzenia wobec niego. W drugiej turze poparto Wałęsę. Rozpad FMW, boh. na wiele lat wycofał się z polityki.
[01:50:52] Działalność w grupie rekonstrukcyjnej „Barka” – powody jej powołania.
[01:51:55] Skrzynka przerzutowa bibuły znajdowała się w piwnicy pułkownika SB, boh. spotykał się z jego córką. Wiosną 1989 chłopak z plecakiem bibuły został zatrzymany w Łodzi przez patrol – zachowanie milicjantów. Ideologia i zadania FMW, próba wprowadzenia ogólnopolskiego statutu – oprotestowanie słowa „tolerancja”.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..