Hanna Zalewska (ur. 1945, Warszawa) opowiada o życiu swoich rodziców podczas II wojny św. Przywołuje historię swojego ojca, który uratował się z niemieckiej egzekucji w sierpniu 1944 na warszawskim Wolumenie, a także śmierć wuja zamordowanego przez jedną z band grasujących w okolicy. Pani Hanna ukończyła Wydział Biologii UW, obecnie jest na emeryturze.
[00:00:08] Bohaterka urodziła się w Warszawie w 1945 r., ma o rok starszą siostrę. Ukończyła wydział biologii Uniwersytetu Warszawskiego. Na emeryturę przeszła w 67 roku życia, dużo podróżowała, nie ma najbliżej rodziny.
[00:02:00] Rodzice urodzili się w Warszawie: ojciec Wacław Zalewski (1912), matka Janina (1913). Pobrali się w 1938 r. Pierwsza urodzona w okresie okupacji córka umarła. W czasie wojny rodzina została „wyrajzowana” i mieszkała k. Rawy Mazowieckiej, do Warszawy wrócili po wyzwoleniu. Skomplikowany poród i narodziny boh.
[00:04:00] Po ślubie rodzice wynajęli pokoik na Wawrzyszewie. W 1939 r. przez Wawrzyszew przechodził front i rodzice razem z całą rodziną uciekali. Drugi raz uciekali 3 sierpnia 1944, gdy Niemcy wyrzucali ludzi z domów, które potem niszczyli.
[00:05:50] Ojciec ukrył się z mieszkańcami w schronie-ziemiance, matka z córką Marysią schowała się z dala od wszystkich. Niemcy odkryli ziemiankę, a mężczyzn przyprowadzili w okolicy Wolumenu i ustawili do rozstrzelenia.
[00:08:10] Nie było chętnych do wykonania egzekucji, dopiero z załogi przejeżdżającego czołgu zgłosił się ochotnik. Jeden z mężczyzn błagał o życie i został zabity jako pierwszy. Ojcu boh. kula przeszła nad sercem. Kiedy się ocknął, słyszał jęki i strzały. [++]
[00:13:00] Gdy Niemcy odjechali, ojciec wyczołgał się w stronę kościoła. Kościelny zabrał go, krwawiącego, wozem do Lasek. Tam ojciec został zoperowany i spędził w Laskach kilka tygodni. Był tam też oddział Węgrów dezerterujących z armii niemieckiej.
[00:15:35] Niemcy wkroczyli na teren Lasek i zaczęli rozwozić lokalnych rannych po sąsiednich osadach. Ojciec trafił do Dąbrowy Leśnej.
[00:17:20] Mama z siostrą boh. wróciła z ukrycia i dowiedziała się, że doszło do egzekucji. Poszła zobaczyć miejsce egzekucji ale nie znalazła tam męża. Niebawem dowiedziała się, że jakiś ranny jest w kościele i okazało się, że to jej mąż.
[00:18:00] W Dąbrowie Leśnej ojcem opiekował się dr Rajewski. W październiku 1944 ojciec wyjechał z całą rodziną matki (27 osób) do wsi Kaleń k. Ożarowa. Podróżowali nocami, w dzień ukrywali się.
[00:20:40] Rany ojca, stan zapalny.
[00:22:45] „Zamach” na ojca, gdy po śmierci matki poszedł na jej grób. Na cmentarzu został otoczony przez kilku mężczyzn, którzy chcieli go zabić, ale jeden z nich zorientował się, że to nie on jest ich celem. Dwa tygodnie późn[00:00:08] Bohaterka urodziła się w Warszawie w 1945 r., ma o rok starszą siostrę. Ukończyła wydział biologii Uniwersytetu Warszawskiego. Na emeryturę przeszła w 67 roku życia, dużo podróżowała, nie ma najbliżej rodziny.
[00:22:45] „Zamach” na ojca, gdy po śmierci matki poszedł na jej grób. Na cmentarzu został otoczony przez kilku mężczyzn, którzy chcieli go zabić, ale jeden z nich zorientował się, że to nie on jest ich celem. Dwa tygodnie później zabili brata ojca. [+]
[00:23:50] Po okolicy grasowały bandy podszywające się pod AK i podziemie, napadały na ludzi i ich ręki zginął brat ojca boh.
[00:25:15] W czasie okupacji ojciec zajmował się szmuglem. Zdobył ausweis (dowód osobisty) z symbolem niemieckiej wrony. Zdarzenie z radzieckim żołnierzem po wyzwoleniu. [+]
[00:27:10] Ojciec boh. dożył 83 lat. Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie nie przyznała ojcu odszkodowania.
[00:31:00] Po wojnie rodzice boh. mieszkali na Wawrzyszewie przy ul. Wolumen. Musieli wynająć mieszkanie, niebawem urodziła się boh. Potem dostali mieszkanie w Al. Zjednoczenia.
[00:32:40] Kiedy w 1938 r. rodzice boh. pobrali się, wynajęli pokoik przy ul. Żeromskiego, niedaleko obecnej ul. Wolumen. Krzyż i tablica pamięci rozstrzelanej na Wolumenie ludności.
[00:35:10] Miejsce egzekucji i groby zamordowanych mężczyzn. Grób prapradziadka boh., który umarł w 1902 r. i podział opieki nad grobami rodzinnymi. Z czasem grób ofiar egzekucji został zlikwidowany pod nowy grób. Świeczki zapalane przez ojca na grobie powstańców.
[00:39:43] Chodzenie ojca „za szmuglem” w czasie okupacji, zdarzenie z Niemcami, którzy zarekwirowali mięso, a zatrzymanych wypuścili w zamian za odmalowanie ścian domu. Odprowadzenie przez Niemców do domu, by nie zostali zatrzymani przez inny patrol. [+]
[00:44:20] „Dobry Niemiec”, który przychodził do domu kuzynki, pokazywał fotografie swojej rodziny i płakał. Dzieciom polskim przynosił czekoladę z przydziału.
[00:45:50] Boh. nie wie, za co zabito brata ojca ok. 1941 r. Bracia ojca to Henryk i Mieczysław, boh. nie wie, który zginął. Członków bandy, która otoczyła ojca na cmentarzu, ojciec spotykał po wojnie, udawali, że go nie znają. [+]
[00:48:15] Niemiec, który dokonał egzekucji na ochotnika.
[00:50:00] Matka boh. w czasie wojny miała małe dziecko. Kiedy uciekali na początku wojny, matka miała tylko 1-2 pieluszki dla starszej siostry boh. Radzenie sobie matki w czasie wojny i ostrzałów.
[00:51:30] Podczas jednego z ostrzałów w Dąbrowie, członkowie jednej z ukrywających się w piwnicy rodzin, zostali poranieni. Lekarz, zmieniający opatrunki ojcu boh., wydał mu zaświadczenie, że został ranny odłamkiem.
[00:53:50] Matka wspominała, że w domu, w którym zamieszkali z mężem po ślubie w 1938 r., była pani, która miała przez pewien czas dziecko żydowskie, chłopca. Potem pani z dzieckiem wyjechała. iej zabili brata ojca. [+]
[00:53:50] Matka wspominała, że w domu, w którym zamieszkali z mężem po ślubie w 1938 r., była pani, która miała przez pewien czas dziecko żydowskie, chłopca. Potem pani z dzieckiem wyjechała.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..