Maria Sokowska z d. Ozieńkowska (ur. 1951, Konstantinowka, Kazachstan) – jej dziadków i matkę deportowano w 1936 roku z Ukraińskiej SRR do wsi Konstantinowka w Kazachstanie. W 1958 roku Maria Sokowska rozpoczęła naukę w szkole podstawowej, po jej ukończeniu w 1966 roku podjęła pracę w brygadzie dojarek. W 1970 roku po ślubie przeniosła się wraz z mężem do sowchozu w Kirowie, gdzie początkowo pracowała w sadzie. Po ukończeniu kursów w Kokczetawie była kucharką, potem pracowała jako salowa w szpitalu. Po śmierci męża przeprowadziła się do córki mieszkającej w Nowodworowce. W 2019 roku repatriowała się wraz z rodziną do Polski.
[00:00:07] Autoprezentacja boh. urodzonej w 1951 r. w Konstantinowce.
[00:00:21] Rodziców przesiedlono do Kazachstanu z okolic Kamieńca Podolskiego. Rodzina matki składała się z rodziców i pięciu córek, matka miała w chwili wywózki 14 lat. Warunki życia po deportacji. Rodzina matki zamieszkała w domu z glinianej cegły, w którym już mieszkały dwie rodziny.
[00:02:50] Opis wnętrza ziemianki, zakup domu. W Konstantinowce mieszkali Polacy. Ciężka praca rodziców boh. Zabawy dzieciaków – szycie lalek i ubrań dla nich. Boh. jako dziecko nie głodowała – potrawy przygotowywane w domu, pieczenie chleba. [+]
[00:06:54] W 1958 r. boh. poszła do nowo wybudowanej szkoły. Klasy były liczne – udział w świętach państwowych. Mieszkańcy wsi pracowali w kołchozie. Hodowano tam bydło i barany, siano zboża. We wsi nie było elektryczności i boh. odrabiała lekcje przy lampie – elektryfikacja w 1961 r. Sąsiedzi mieli radio i chodzono do nich słuchać audycji.
[00:11:50] Boh. jako uczennica nie pracowała w kołchozie, ale brała udział w pieleniu buraków. Po ukończeniu szkoły w 1966 r. poszła do pracy w młodzieżowej brygadzie dojarek. W kołchozie było 300 krów. Mleko wożono do mleczarni. W czasie wolnym chodzono na tańce.
[00:14:18] Po ślubie boh. przeniosła się z mężem do sowchozu Kirow, gdzie początkowo pracowała w sadzie. Po ukończeniu kursów w Kokczetawie pracowała w kuchni. Na kursie uczono jak karmić małe dzieci – przetwory mleczne dla przedszkola. W sowchozie był bardzo duży sad. Mąż pracował jako kierowca. Po rozpadzie ZSRR boh. pracowała do emerytury w szpitalu jako salowa.
[00:18:25] Sytuacja po rozpadzie ZSRR. Do Polski boh. przyjechała za namową siostrzenicy, dokumenty złożono w 2018 r., przyjechano do Polski rok później. Po śmierci męża boh. mieszkała w Kirowie jeszcze 5 lat, potem przeniosła się do córki mieszkającej w Nowodworowce. We wsi mieszkało wielu Niemców, który wyjechali z Kazachstanu do Niemiec.
[00:21:20] W domach, gdzie były babcie-Polki mówiono po polsku. Boh. nie znała polskiego. W Jasnej Polanie mieszkało wielu Polaków i tam przyjeżdżał nauczyciel języka. Raz w tygodniu przyjeżdżał ksiądz z Jasnej Polany. Obchodzenie polskich świąt. W 1958 r. boh. została ochrzczona przez księdza Józefa Kuczyńskiego z Tajynszy – tajna uroczystość dla pięciorga dzieci odbyła się w domu kobiety, która mieszkała na skraju wsi. [+]
[00:24:10] Z Ukrainy rodzina przywiozła ikony, wyszywane poduszki. Rodzina ojca także została wysiedlona, rodzice poznali się w Kazachstanie. Podczas przesiedlenia rodzina wiozła ziemniaki, które zgniły w czasie długiej podróży. Boh. nie pamięta komendanta, ale słyszała, że trzeba było się meldować i nie można było wyjeżdżać ze wsi. W sklepie sprzedawano cukierki-poduszeczki, boh. jako dziecko nie była głodna.
[00:28:00] Przed weselem pieczono korowaj – obyczaje weselne, muzyka.
[00:30:52] Narodziny córek. Modlono się w domach. Obchodzenie świąt Wielkanocnych – święcenie jajek.
[00:32:32] W sąsiedniej wsi mieszkali Kazachowie, dwaj chłopcy mieszkali na stancji w domu boh. i chodzili do szkoły w Konstantinowce. Jeden z nich był potem przewodniczącym sielsowietu. W Kirowie mieszkało wielu Kazachów. W Konstantinowce mieszkała jedna niemiecka rodzina.
[00:34:52] Święta w kołchozie – premie dla dobrych pracowników. Boh. za pracę dojarki dostała materiał na sukienkę.
[00:36:00] Odczucia po otrzymaniu zawiadomienia o możliwości wyjazdu do Polski. Przyjęcie w Polsce. Tęsknota za rodzinnymi stronami. W Kirowie było przedszkole, szkoła, szpital, stołówka, stacja doświadczalna. Stan dróg w Kazachstanie po deszczu. Burany zimą. Uprawy w przydomowych ogródkach.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Foksal 17, 00-372 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Foksal 17 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..