Sokowska Maria

Świadkowie Epoki

IP/DF/SE/1193

28 czerwca 2020, Środa Wielkopolska

0:41

Maria Sokowska z d. Ozieńkowska (ur. 1951, Konstantinowka, Kazachstan) – jej dziadków i matkę deportowano w 1936 roku z Ukraińskiej SRR do wsi Konstantinowka w Kazachstanie. W 1958 roku Maria Sokowska rozpoczęła naukę w szkole podstawowej, po jej ukończeniu w 1966 roku podjęła pracę w brygadzie dojarek. W 1970 roku po ślubie przeniosła się wraz z mężem do sowchozu w Kirowie, gdzie początkowo pracowała w sadzie. Po ukończeniu kursów w Kokczetawie była kucharką, potem pracowała jako salowa w szpitalu. Po śmierci męża przeprowadziła się do córki mieszkającej w Nowodworowce. W 2019 roku repatriowała się wraz z rodziną do Polski.

[00:00:07] Autoprezentacja boh. urodzonej w 1951 r. w Konstantinowce.
[00:00:21] Rodziców przesiedlono do Kazachstanu z okolic Kamieńca Podolskiego. Rodzina matki składała się z rodziców i pięciu córek, matka miała w chwili wywózki 14 lat. Warunki życia po deportacji. Rodzina matki zamieszkała w domu z glinianej cegły, w którym już mieszkały dwie rodziny.
[00:02:50] Opis wnętrza ziemianki, zakup domu. W Konstantinowce mieszkali Polacy. Ciężka praca rodziców boh. Zabawy dzieciaków – szycie lalek i ubrań dla nich. Boh. jako dziecko nie głodowała – potrawy przygotowywane w domu, pieczenie chleba. [+]
[00:06:54] W 1958 r. boh. poszła do nowo wybudowanej szkoły. Klasy były liczne – udział w świętach państwowych. Mieszkańcy wsi pracowali w kołchozie. Hodowano tam bydło i barany, siano zboża. We wsi nie było elektryczności i boh. odrabiała lekcje przy lampie – elektryfikacja w 1961 r. Sąsiedzi mieli radio i chodzono do nich słuchać audycji.
[00:11:50] Boh. jako uczennica nie pracowała w kołchozie, ale brała udział w pieleniu buraków. Po ukończeniu szkoły w 1966 r. poszła do pracy w młodzieżowej brygadzie dojarek. W kołchozie było 300 krów. Mleko wożono do mleczarni. W czasie wolnym chodzono na tańce.
[00:14:18] Po ślubie boh. przeniosła się z mężem do sowchozu Kirow, gdzie początkowo pracowała w sadzie. Po ukończeniu kursów w Kokczetawie pracowała w kuchni. Na kursie uczono jak karmić małe dzieci – przetwory mleczne dla przedszkola. W sowchozie był bardzo duży sad. Mąż pracował jako kierowca. Po rozpadzie ZSRR boh. pracowała do emerytury w szpitalu jako salowa.
[00:18:25] Sytuacja po rozpadzie ZSRR. Do Polski boh. przyjechała za namową siostrzenicy, dokumenty złożono w 2018 r., przyjechano do Polski rok później. Po śmierci męża boh. mieszkała w Kirowie jeszcze 5 lat, potem przeniosła się do córki mieszkającej w Nowodworowce. We wsi mieszkało wielu Niemców, który wyjechali z Kazachstanu do Niemiec.
[00:21:20] W domach, gdzie były babcie-Polki mówiono po polsku. Boh. nie znała polskiego. W Jasnej Polanie mieszkało wielu Polaków i tam przyjeżdżał nauczyciel języka. Raz w tygodniu przyjeżdżał ksiądz z Jasnej Polany. Obchodzenie polskich świąt. W 1958 r. boh. została ochrzczona przez księdza Józefa Kuczyńskiego z Tajynszy – tajna uroczystość dla pięciorga dzieci odbyła się w domu kobiety, która mieszkała na skraju wsi. [+]
[00:24:10] Z Ukrainy rodzina przywiozła ikony, wyszywane poduszki. Rodzina ojca także została wysiedlona, rodzice poznali się w Kazachstanie. Podczas przesiedlenia rodzina wiozła ziemniaki, które zgniły w czasie długiej podróży. Boh. nie pamięta komendanta, ale słyszała, że trzeba było się meldować i nie można było wyjeżdżać ze wsi. W sklepie sprzedawano cukierki-poduszeczki, boh. jako dziecko nie była głodna.
[00:28:00] Przed weselem pieczono korowaj – obyczaje weselne, muzyka.
[00:30:52] Narodziny córek. Modlono się w domach. Obchodzenie świąt Wielkanocnych – święcenie jajek.
[00:32:32] W sąsiedniej wsi mieszkali Kazachowie, dwaj chłopcy mieszkali na stancji w domu boh. i chodzili do szkoły w Konstantinowce. Jeden z nich był potem przewodniczącym sielsowietu. W Kirowie mieszkało wielu Kazachów. W Konstantinowce mieszkała jedna niemiecka rodzina.
[00:34:52] Święta w kołchozie – premie dla dobrych pracowników. Boh. za pracę dojarki dostała materiał na sukienkę.
[00:36:00] Odczucia po otrzymaniu zawiadomienia o możliwości wyjazdu do Polski. Przyjęcie w Polsce. Tęsknota za rodzinnymi stronami. W Kirowie było przedszkole, szkoła, szpital, stołówka, stacja doświadczalna. Stan dróg w Kazachstanie po deszczu. Burany zimą. Uprawy w przydomowych ogródkach.
mehr...
weniger

Panto Dymitr

Latusek Adam

Instytut Pileckiego

Film