Irena Jaszczuk (ur. 1926), więźniarka KL Auschwitz-Birkenau oraz KL Bergen-Belsen. Podczas okupacji została wysiedlona ze swoich rodzinnych stron koło Sochaczewa i zamieszkała w Warszawie. Po Powstaniu Warszawskim trafiła do Auschwitz, skąd po sześciu tygodniach przewieziono ją do Bergen-Belsen. Ważyła zaledwie 32 kg, chorowała na dur brzuszny. Skierowana na blok śmierci, dzięki pomocy blokowej i koleżanek z baraku zdołała przetrwać do wyzwolenia obozu.
[00:01:00] – Kontakty z Sue Ryder, msze w jej intencji (Hanna Gronkiewicz-Waltz, biskup Jan Chrapek), jak Sue Ryder zmieniła jej życie
działalność Sue Ryder
[00:04:00] – Rodzice, wysiedlenie, ucieczka do Warszawy. Działalność brata, fabryka na Krochmalnej. Tajne komplety. Praca na punkcie rozdzielczym w tramwajach warszawskich (Doboszówna, Krycka – koleżanki z pracy)
[00:09:00] – Powstanie Warszawskie, Krochmalna 87, Wola. Bracia walczą z bronią w ręku, pani Irena jako wolontariuszka. Przychodzenie rodzin do kwasiarni, gdzie była woda
[00:12:00] – Wypędzenie z Warszawy podczas Powstania Warszawskiego. Strach przed egzekucją, myśli o tym, jak próbować przeżyć. Punkt rozdzielczy na Wolskiej, Dworzec Zachodni. Je suchary nasuszone przez matkę podczas PW
[00:14:00] – Losy braci podczas Powstania
[00:19:00] – Ucieczki z transportu, obóz przejściowy w Pruszkowie. Transport do Auschwitz, pomoc ludzi na stacjach, dawanie wody i chleba. 6 tygodni w Auschwitz (blok 18, 31)
[00:20:00] – Transport do Bergen-Belsen, tu spędziła 7,5 miesiąca. Opis warunków obozowych, orkiestra obozowa, apele
[00:21:00] – Bergen-Belsen, wzmianka o filmie
[00:22:00] – Precyzuje, że była w Brzezince. W czasie transportu kolejarz chce ją zabrać do rodziców do Breslau, bo „tu może nie przeżyć”
[00:24:00] – Pobyt w Brzezince, obserwuje ze współwięźniarkami transporty przybywające do obozu. Praca w Bergen-Belsen. Ma ścięte do gołej skóry włosy, w Oświęcimiu szuka szyby, chce się zobaczyć, nie umie się rozpoznać
[00:25:00] – Bergen-Belsen. Lageraltester Stenia (“ona jest panią świata, nieba i ziemi”) przywieziona z Auschwitz. Warunki życia w B-B. Praca w komandzie (pani Sochowa, Roszkowska, Marysia, Krysia – koleżanki). Wożenie brukwi z pola, kapo Żyd holenderski, jednorazowa pomoc Ukrainek, rozmowa z Jadwigą Krasińską („Irena, dlaczego nie płaczesz?...”)
[00:31:00] – Przywiezienie chleba do obozu. Widok zmarłych więźniów. Muzułman mówi, że musi umrzeć, patrzy na chleb
[00:33:00] – Transport z Buchenwaldu, więźniowie rzucają się na brukiew, kucharz bije ich szpadlem
[00:33:00] – Zachorowuje na dur brzuszny, blokowa spisuje ją na blok śmierci. Waży 32 kilo. Idzie na blok śmierci, ale wraca do blokowej (Maria z Poznania), która wpisuje ją na stan więźniów. Koleżanki pomagają jej podczas apeli
[00:37:00] – Wyzwolenie obozu, słyszy odgłosy, ale nie ma siły wyjść z baraku. Blokowa, która ją uratowała, leży chora w szpitalu („ona mi uratowała życie, ale ja jej nie mogłam”)
[00:40:00] – Współwięźniarka Zośka, która opiekowała się panią Ireną, a potem sama zachorowała
[00:42:00] – „Anioł stróż, co czuwał nade mną”
[00:43:00] – „Metryczka” (niepełna), o swoim wieku, umieranie ojca. Śmierć syna. O drugim synu (ur. 1948)
[00:47:00] – Po wyzwoleniu Bergen-Belsen. Powrót do wątku Zośki, rozdzielenie się z nią, szukanie jej i jej rodziny
[00:49:00] – Cd. po wyzwoleniu Bergen-Belsen, pójście z bańką po zupę, zapoznanie przyszłego męża (major Bomba)
[00:51:00] – Edukacja w powojennej Polsce: matura
[00:52:00] – Losy braci w Powstaniu Warszawskim (wszyscy przeżyli)
[00:54:00] – Wyjście za mąż w Bergen-Belsen (6.10.1945), losy męża (Zamek lubelski, Majdanek, Dora, Buchenwald, Mittelbau, Bergen-Belsen). Przyjazd do Polski w 1947 roku. Plany wyjazdu do Ameryki. Zamieszkanie w tym samym miejscu, co gen. Maczek. Śmierć męża (Stefan) w 1975 roku
[00:57:00] – Cd. „metryczki”
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.