Jadwiga Szewczuk (1942, Gasławszczyna) pochodzi z wielodzietnej rodziny chłopskiej, jej ojciec zginął w czasie II wojny światowej. Ukończyła siedmioklasową szkołę w Raczkanach, dalszą edukację kontynuowała w Lachowiczach. Po ukończeniu X klasy jako komsomołka przyjechała do Kazachstanu, by brać udział w akcji zagospodarowywania ugorów. Początkowo pracowała w elewatorze zbożowym w Tajynszy. W latach 1960-1962 uczyła się w technikum w Kokczetawie. Po skończeniu szkoły pracowała w Kantemirowce jako księgowa. W 1965 roku przeniosła się do Tajynszy i pracowała m.in. w księgowości rejonu, a po rozpadzie ZSRR w szpitalu rejonowym jako sprzątaczka. W 1998 roku odeszła na emeryturę. W 2019 roku przyjechała wraz z rodziną do Polski.
[00:00:07] Autoprezentacja boh. urodzonej w 1942 r. na Białorusi.
[00:00:14] Ojciec zginął w czasie II wojny światowej i matka została z szóstką dzieci. Wspomnienie szczęśliwego dzieciństwa we wsi Gasławszczyna. Boh. ukończyła siedem klas w szkole w Raczkanach, od VIII do X klasy uczyła się w szkole w Lachowiczach. Po ukończeniu szkoły jako komsomołka wyjechała do Kazachstanu, by brać udział w zagospodarowywaniu ugorów. Ukończyła technikum i zdobyła zawód księgowej. Po przyjeździe do Kazachstanu pracowała początkowo w elewatorze zbożowym.
[00:03:16] Wrażenie po przyjeździe w 1959 r. z Białorusi do Kazachstanu. Opinia na temat Kazachów. W latach 60. boh. zamieszkała w Tajynszy. Po ukończeniu technikum pracowała jako księgowa w oddalonym o 30 km posiołku Kantemirowka – pochodzenie nazwy. W posiołku był wodociąg, przedszkole i szkoła. Wyjazd na ugory był dobrowolny i ochotnicy nie dostawali specjalnych dodatków. Podróż pociągiem. [+]
[00:05:56] Do Kazachstanu przyjechało pięć znajomych rodzin. Przyszły mąż pochodził z Ukrainy. Przyjechał do Tajynszy, gdzie mieszkał jego brat, po zakończeniu służby wojskowej w Kustanaju. Zabawy taneczne młodzieży – relacje między sąsiadami różnych narodowości. W Kantemirowce mieszkało wielu Kazachów.
[00:08:10] Boh. przyjechała do Kazachstanu jesienią i zaczęła pracę jako uczennica w księgowości. Dzięki namowie starszego księgowego podjęła naukę w technikum w Kokczetawie – wysokość otrzymywanego stypendium. Wrażenia po przyjeździe do Kokczetawu, tęsknota za Białorusią. [+]
[00:10:10] Święta w sowchozie. W technikum było wielu uczniów z Ukrainy, Białorusi, niewielu Kazachów. Boh. z trzema koleżankami mieszkała na stancji. Ulubionym przedmiotem w szkole była ekonomia. W marcu 1962 r. boh. skończyła szkołę i podjęła pracę w księgowości w Kantemirowce. Różnice między sowchozem a kołchozem. W księgowości pracował starszy buchalter, jego pomocnik, kasjer i ekonomista. Boh. pracowała w biurze, które zajmowało się obsługą sklepów i stołówek.
[00:14:20] Boh. nie znała osób, które po zakończeniu prac na nieużytkach wyjechałyby z Kazachstanu. Boh. pracowała w Kantemirowce do 1965 r., potem przeniosła się do Tajynszy, gdzie były lepsze warunki życia, tu pracowała m.in. w księgowości rejonu oraz w szpitalu.
[00:16:36] W Kantemirowce boh. mieszkała z mężem w mieszkaniu przydzielonym przez kołchoz. Kontakty z rodziną mieszkającą na Białorusi – obecnie mieszka tam siostra boh. i krewni. Koledzy, z którymi boh. przyjechała do Kazachstanu, mieszkali i pracowali w Tajynszy. Przyjeżdżający na nieużytki mieli wyznaczone miejsca pracy. Zaopatrzenie w sklepach. Rozrywką było chodzenie do kina.
[00:19:45] Po rozpadzie ZSRR boh. pracowała w szpitalu. W 1998 r. odeszła na emeryturę. Wymiana rubli na tenge. Mąż był kierowcą autobusu, boh. jako emerytka zajmowała się przydomowym ogrodem. Mąż zmarł w 2002 r. Zmiany w Tajynszy – nowe domy i sklepy, remont szpitala.
[00:23:10] Do Polski chciała wyjechać synowa boh. Wrażenia po przyjeździe. W Tajynszy boh. mieszkała przy ul. Sowieckiej – reakcja sąsiadów na wiadomość o wyjeździe do Polski. Dokumenty na wyjazd złożono w 2018, a w 2019 nastąpiła repatriacja. Podobieństwo polskiej i białoruskiej przyrody. Boh. ostatni raz była na Białorusi w 1986 r. Kontakty ze znajomymi w Kazachstanie. Wyjazdy mieszkańców Kantemirowki, stan dróg kazachskiej prowincji.
[00:28:32] W czasie kryzysu z elektryczności można było korzystać w określonych godzinach – gotowanie na gazie. Mąż nie chciał wyjeżdżać z Kazachstanu. Boh. nie pracowała w Kantemirowce w sowchozie, ale w Rabkopie. Wyjazdy do pracy w Kazachstanie były dobrowolne. Powodem wyjazdu był brak pracy na Białorusi.
[00:33:08] Wrażenie po przyjeździe do Polski, gdzie już mieszkali brat synowej oraz wnuk. W Kazachstanie została starsza siostra z rodziną. Kwarantanna po przylocie w czasie epidemii. Przed wyjazdem nie było problemu ze sprzedażą mieszkań boh. i synowej – kupili je mieszkańcy posiołków, którzy chcieli przeprowadzić się do miasta.
[00:35:34] Zachęta, by komsomolcy wyjeżdżali do Kazachstanu, organizacja wyjazdu. W Tajynszy oczekiwano na przyjazd grupy, w której była boh. Naukę w szkole zakończono w czerwcu, a wyjechano we wrześniu. Po przyjeździe początkowo boh. pracowała w elewatorze zbożowym w Tajynszy, wynagrodzenie za pracę. Mieszkano w wynajętych pokojach. Boh. ściągnęła rodzinę z Białorusi do Kazachstanu. Władze proponowały wyjazd do akmolińskiej obłasti, ale poproszono o możliwość zamieszkania W Tajynszy.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..