Antonina Sokołowska z d. Rudnicka (ur. 1948, Wiszniowka) – jej rodzice zostali w 1936 roku deportowani ze wsi Żukowo w Chmielnickiej obłasti do Kazachstanu. Tu w miejscu toczki nr 6 zesłańcy zbudowali wieś Wiszniowkę. Antonina Sokołowska ukończyła ośmioklasową szkołę w Wiszniowce, w latach 1963-1965 uczyła się w Technikum Pedagogicznym w Szczuczyńsku, potem pracowała jako nauczycielka klas początkowych w szkole w Wiszniowce. Po ślubie wyjechała z mężem, wojskowym, do Kapszagaju i Karagandy – tu pracowała jako bibliotekarka. Mieszkając w Duszanbe była przez 13 lat operatorem maszyn. Pod koniec lat 80. Antonina Sokołowska wyjechała wraz z mężem, który odszedł z armii, do Sokołowki koło Pietropawłowska. Potem zamieszkała w domu wybudowanym przez męża w pobliskiej Małyszce i pracowała jako opiekunka osób w podeszłym wieku. W 2019 roku przyjechała wraz z córką do Polski, mieszka w Środzie Wielkopolskiej.
[00:00:07] Autoprezentacja boh. urodzonej w 1948 r. w Wiszniowce w Kazachstanie.
[00:00:20] Rodzice boh. zostali deportowani z Ukrainy w 1936 r., zesłańców zostawiono w stepie, w toczce 6, gdzie musieli sami budować ziemianki. Z rodzicami byli dwaj starsi bracia boh., pozostała piątka dzieci urodziła się w Kazachstanie. Rodzice był biedni, przesiedlono ich za to, że byli Polakami. Rozmowy w domu o życiu na Ukrainie. Matka pracowała u zamożniejszej gospodyni, Polki. Chlebodawczyni, która nie miała dzieci, chciała zatrzymać brata boh., ale matka nie oddała dziecka. Ojciec był szewcem, po przesiedleniu także zajmował się naprawianiem obuwia. [+] Przedstawienie rodziców: Tekli i Władysława.
[00:03:53] Boh. jako dziecko mieszkała w ziemiance – jej konstrukcja, warunki życia. Matka zajmowała się domem i pracowała w kołchozie. Rodzice musieli się meldować w komendanturze do 1956 r. [+]. We wsi mieszkali Polacy.
[00:06:50] Wspomnienie dzieciństwa w Wiszniowce. Śnieżne zimy w Kazachstanie. Zabawy dzieciaków, opowiadanie historyjek i wspólne śpiewanie. Czytanie bajek przez nauczyciela.
[00:09:44] Dom zbudowano w 1963 r., gdy boh. uczyła się w technikum. Warunki życia w ziemiance. We wsi mieszkało kilka rodzin niemieckich. Polacy mówili po polsku i ukraińsku, ale tamten ukraiński różnił się od współczesnego. Rodzice rozmawiali z dziećmi po polsku i boh. pamięta wiele słów. Matka pracowała przed wywózką w polskim domu i rozmawiała tam po polsku. W czasie spotkań religijnych używano polskich modlitewników.
[00:11:50] Rodzina nie zabrała zbyt wielu rzeczy z domu na Ukrainie, ale zamożniejsza sąsiadka miała ładne rzeczy. Gotowane potrawy. Oddawanie śmietany do kołchozu. Obchodzenie świąt Bożego Narodzenia i Wielkanocy.
[00:15:12] O śmierci Stalina dowiedziano się z radia. Boh. poszła do szkoły w 1955 r., w budynku szkoły mieścił się klub. Boh. ukończyła osiem klas, klasy IX i X były w szkole w Jasnej Polanie – wybór technikum pedagogicznego w Szczuczyńsku. Potem utworzono jedenastolatkę. Obchodzenie świąt państwowych. We wsi mieszkało wiele osób, mieszkańcy Wiszniowki znali się wzajemnie, gdy wychodzono z domów, nie zamykano drzwi.
[00:20:40] Rodzice nie dostawali pieniędzy za pracę w kołchozie i nie mogli wspierać finansowo boh., która wyjechała do szkoły, ale przywozili jej jedzenie. Boh. mieszkała na stancji – wspomnienie gospodyni. Program nauczania w technikum, boh. uczyła się języka niemieckiego. W szkole uczyli się Polacy, Rosjanie, niewielu Kazachów. W klasie boh. były dwie Kazaszki. W Wiszniowce mieszkali Polacy i cztery niemieckie rodziny. Boh. jeździła pociągiem ze Szczuczyńska do Tajynszy, stąd często 30 kilometrów do domu szła pieszo.
[00:25:00] Boh. chodziła na tańce i do kina, filmy wyświetlano w klubie. Na kwaterze u sąsiada mieszkał kinooperator i boh. oglądała filmy za darmo, bilet kosztował pięć kopiejek. Na tańcach grano na bajanie i akordeonie. Podróże do szkoły – bilety studenckie na pociąg.
[00:27:35] Boh. jeździła na praktyki robotnicze do kołchozu niedaleko Szczuczyńska, zbierano ziemniaki i jabłka. Odbyła praktyki nauczycielskie w szkole w Wiszniowce. Po ukończeniu technikum pracowała tam przez siedem lat. Po latach w Wiszniowce odbywały się spotkania absolwentów z nauczycielami. Wielu byłych uczniów mieszka w Polsce i Niemczech. Boh. wyszła za wojskowego i wyjechała z rodzinnej wsi.
[00:31:50] Pierwsza pensja wynosiła 60 rubli i boh. wydawało się, ze to dużo. Mąż był Polakiem z Wiszniowki, jego rodzinę także deportowano w 1936 r. W 1969 r. mąż wstąpił do wojska, służył w Kapszagaju koło Ałma-Aty, potem wysłano go do szkoły podoficerskiej w Sewastpolu. Mąż, który służył w strojbatalionie, zabrał rodzinę do Kapszagaju, potem mieszkano w Duszanbe i Karagandzie.
[00:34:42] Tęsknota za rodzinnym domem w pierwszych latach po wyjeździe. Boh. w Kapszgajau i Karagandzie pracowała jako bibliotekarka. W Duszanbe pracowała przez 13 lat jako operatorka maszyn. Gdy mąż odszedł z armii, przeprowadzono się do Kazachstanu. Relacje z Tadżykami.
[00:37:28] Wyjścia do cyrku, gdy przyjeżdżali krewni. W Duszanbe mieszkało wielu Rosjan, byli też Tatarzy. Wspomnienie dróg w górach. Z Duszanbe wyjechano przed rozpadem ZSRR, mąż odszedł z armii, ponieważ chciano go przenieść do Kirgizji. Rodzina wyjechała do Sokołowki koło Pietropawłowska. Niedługo potem rozpadł się Związek Radziecki.
[00:40:50] Gdy rozpadał się Związek Radziecki, boh. była w szpitalu, w Pietropawłowsku nie można było kupić chleba. Mąż zbudował dom w Małyszce, po śmierci męża córka zabrała boh. do Pietropawłowska i stąd wyjechano do Polski. Mieszkając w Małyszce boh. pracowała jako opiekunka starszych osób. Mąż pracował jako kierowca i introligator.
[00:44:15] Wnuk uczył się języka polskiego i przyjeżdżał do Polski. Mąż boh. nie chciał się przeprowadzać, po jego śmierci złożono dokumenty na wyjazd do Polski. W Wiszniowce została siostra boh. Na wyjazd czekano półtora roku – radość po otrzymaniu zezwolenia – rodzina wcześniej sprzedała dom i mieszkanie. Wnuk pracował w Warszawie i rodzina chciała przyjechać do Pułtuska, ale wysłano ich do Środy Wielkopolskiej. Pierwsze wrażenia.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..