Petro Hrudzewycz (ur. 1939) – jego rodzina posiadała gospodarstwo rolne. Po ślubie zamieszkał w Dytiatynie i pracował w kołchozie „Budionnowiec” jako kierowca. W 1986 r. odmówił wywiezienia krzyża, który usunięto z mogiły na polskim cmentarzu wojennym i z tego powodu był szykanowany przez władze.
[00:00:09] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1939 r.
[00:00:22] Wspomnienie rodziny. Boh. pamięta Niemców, którzy dawali mu jedzenie, pamięta też cofanie się jednostek niemieckich na zachód. W okolicy mieszkali Polacy, ale boh. jako dziecko nie miał z nimi styczności. Gdy chodził z ojcem do pracy w polu, Polak, który mieszkał w pobliżu, dawał im wodę.
[00:03:12] Na polskiej mogile stał krzyż, który władza radziecka kazała usunąć. Przyjechali ludzie, którzy go ścięli – obawy, że Polacy go zaminowali. Boh. dostał polecenie, żeby zabrać krzyż i wyrzucić go w lesie lub do rzeki, ale odmówił. Potem miejscowi zanieśli krzyż do cerkwi, a po jakimś czasie ustawiono na mogile nowy krzyż zrobiony w warsztacie brygady traktorowej. Boh. był kierowcą w kołchozie, dwa razy dziennie woził bańki z mlekiem, które sam nosił do samochodu. Powody, dla których nie chciał zabrać krzyża. Sprawa krzyża miała być załatwiona po cichu, ale boh. odmówił wywiezienia i pozbycia się go. [+]
[00:09:00] Miejscowi ludzie zabrali krzyż i przynieśli go do cerkwi. Różnica między starym a nowym krzyżem, który zrobiono w bazie traktorowej. Akcja usuwania krzyży prowadzona przez władze komunistyczne w celu usunięcia śladów po Polakach. Polski cmentarz wojenny nie był zniszczony, odbywały się tam uroczystości.
[00:12:52] Stan zdrowia boh., który dźwigał w pracy bańki z mlekiem. Potem dostał lżejszą pracę i woził ludzi. Szykany po odmowie wywiezienia krzyża. Wywożenie ikon z cerkwi w Nabreżnem – boh. dał samochód, ale nie brał udziału w akcji.
[00:15:56] Boh. jako dziecko chodził do kościoła, który potem został rozebrany. Za akcją usunięcia krzyża stali miejscowi komuniści. Boh. nie należał do partii i nie posiada żadnych odznaczeń ani medali. Stosunek władzy radzieckiej do religii. Przywileje dla członków partii. Boh. pracował w kołchozie „Budionnowiec” – pochodzenie nazwy.
[00:20:50] Rozważania na temat usunięcia krzyża. Obecnie wielu mieszkańców wsi chodzi do cerkwi, którą wyremontowano – cerkiew w czasach sowieckich, sytuacja wiernych.
[00:24:05] Przedstawienie żony, boh. ma pięcioro dzieci.
więcej...
mniej
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Warszawie
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Pon. - Pt. 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Wt. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji
W Archiwum Instytutu Pileckiego gromadzimy i udostępniamy dokumenty w wersji cyfrowej. Zapisane są w nich losy obywateli polskich, którzy w XX wieku doświadczyli dwóch totalitaryzmów: niemieckiego i sowieckiego. Pozyskujemy kopie cyfrowe dokumentów, których oryginały znajdują się w zbiorach wielu instytucji polskich i zagranicznych, m.in.: Bundesarchiv, United Nations Archives, brytyjskich National Archives i polskich archiwów państwowych. Budujemy w ten sposób centrum wiedzy i ośrodek kompleksowych badań nad II wojną światową i podwójną okupacją w Polsce. Dla naukowców, dziennikarzy, ludzi kultury, rodzin ofiar i świadków zbrodni oraz wszystkich innych zainteresowanych historią.
Portal internetowy archiwum.instytutpileckiego.pl prezentuje pełny katalog naszych zbiorów. Pozwala się po nich poruszać z wykorzystaniem funkcji pełnotekstowego przeszukiwania dokumentów. Zawiera także opisy poszczególnych obiektów. Z treścią dokumentów zapoznać się można tylko w czytelniach Biblioteki Instytutu Pileckiego w Warszawie i w Berlinie, w których nasi pracownicy służą pomocą w przypadku pytań dotyczących zbiorów, pomagają użytkownikom w korzystaniu z naszych katalogów internetowych, umożliwiają wgląd do materiałów objętych ograniczeniami dostępności.
Niektóre dokumenty, np. te pochodzące z kolekcji Bundesarchiv czy Ośrodka Karta, są jednak objęte ograniczeniami dostępności, które wynikają z umów między Instytutem a tymi instytucjami. Po przybyciu do Biblioteki należy wówczas dopełnić formalności, podpisując stosowne oświadczenia, aby uzyskać dostęp do treści dokumentów na miejscu. Informacje dotyczące ograniczeń dostępu są zawarte w regulaminie Biblioteki. Przed wizytą zachęcamy do zapoznania się z zakresem i strukturą naszych zasobów archiwalnych, bibliotecznych i audiowizualnych, a także z regulaminem[hiperłącze] pobytu i korzystania ze zbiorów.
Wszystkich zainteresowanych skorzystaniem z naszych zbiorów zapraszamy do siedziby Instytutu Pileckiego przy ul. Stawki 2 w Warszawie. Biblioteka jest otwarta od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00–15.00. Przed wizytą należy się umówić. Można to zrobić, wysyłając e-mail na adres czytelnia@instytutpileckiego.pl lub dzwoniąc pod numer (+48) 22 182 24 75.
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie znajduje się przy Pariser Platz 4a. Jest otwarta od wtorku do piątku w godzinach 10.30–17.30. Wizytę można odbyć po wcześniejszym umówieniu się, wysyłając e-mail na adres bibliothek@pileckiinstitut.de lub dzwoniąc pod numer (+49) 30 275 78 955.
Prosimy zapoznać się z polityką prywatności. Korzystanie z serwisu internetowego oznacza akceptację jego warunków.