Anna Bogucka-Skowrońska (ur. 1942, Radom) – polska polityk, działaczka opozycji antykomunistycznej, prawnik, adwokat, senator I, II i IV kadencji, sędzia Trybunału Stanu. Pochodzi z rodziny radomskich lekarzy. Absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W latach 1971-1981 działaczka Stronnictwa Demokratycznego. Od 1980 roku związana z NSZZ „Solidarność”. W stanie wojennym internowana m.in. w Strzebielinku i bydgoskim Fordonie. Brała udział w kilkudziesięciu procesach politycznych jako adwokatka m.in. Lecha Wałęsy, Anny Walentynowicz, Bogdana Lisa i Zbigniewa Romaszewskiego. Członkini Komitetu Helsińskiego. Po 1989 roku zasiadała w Senacie I, II i IV kadencji, pełniła funkcję sędziego Trybunału Stanu oraz przewodniczącej Rady Miejskiej w Słupsku. Dama Orderu Odrodzenia Polski III i IV klasy.
[00:00:10] Ur. 23 lutego 1942 r. w Radomiu, dawniej małopolska, niedoceniane miasto, zamek kazimierzowski, gdzie bywała królowa Jadwiga. Historia Radomia. Stare miasto – ulubione miejsce boh. Dom pracy twórczej (Dom Esterki) w kamienicy, gdzie ojciec boh. (adwokat) z Jerzym Gombrowiczem (bratem Witolda) urządzali spotkania poetyckie. Życie „w luksusowej bańce”, bez problemów.
[00:02:45] Poza szkołą nie było oferty zajęć dla dzieci, żeńskie LO im. Konopnickiej (mama tam chodziła przed wojną), wysoki poziom kultury, brak indoktrynacji politycznej. Zabawy koedukacyjne. Biblioteka w gabinecie ojca, miłość do książek. System wychowawczy rodziców. Psy śpiące w łóżku boh. (As, Kajtek).
[00:06:05] Dystans między dziećmi a rodzicami. Praca i zabawa w ogrodzie. Książki jako podstawowe źródło wiedzy, lektury wnuków boh. Prywatki w poszczególnych zamożnych domach.
[00:08:10] Rodzina Malczewskich-Pruszaków – dom pełen obrazów Jacka Malczewskiego. Koleżanka Krysia, sałatka jarzynowa. Nauka historii, definicja demokracji. Świadomość dwóch rzeczywistości: rodzinnej i zewnętrznej, politycznej. Bardzo dobre oceny na maturze, nagrody książkowe.
[00:12:42] Biblioteczka dziecięca w domu. Najważniejsza osoba w życiu: ks. prof. Włodzimierz Sedlak, uczył religii pod koniec liceum, odbiegał od stereotypu księdza. Odwiedzanie katechety w domu przez uczennice. [+]
[00:16:22] Fascynacja Górami Świętokrzyskimi, organizowanie obozów harcerskich, Puszcza Jodłowa, świętokrzyski klasztor, dawne kulty pogańskie. Historia klasztorów.
[00:19:15] Ks. Sedlak badał Góry Świętokrzyskie, odkrył nieznane gatunki skamielin ślimaków, rudy żelaza, ślady kultury rzymskiej. Posąg Rzymianki w Nowej Słupi. Legenda o zamku na szczycie góry. Pomoc w opracowywaniu materiałów dla ks. Sedlaka, wspólne rozmowy. Ewolucja biochemiczna – krzemowa.
[00:21:25] Ks. Sedlak był wykładowcą na KUL („fizyka życia”). Wspomnienie o boh. w pamiętnikach ks. Sedlaka. Obiad działaczy opozycji z Janem Pawłem II 12 czerwca 1986 r. w Gdańsku w podzięce za zgodę opozycji na wycofanie oskarżeń władzy przeciwko Lechowi Wałęsie (frekwencja wyborcza). [+]
[00:24:55] Przebicie opon w samochodzie boh. gwoźdźmi, pomoc ks. Jankowskiego. Śmierć ks. Sedlaka w 1992 r., jego następcy w KUL. Konferencja poświęcona nauczaniu Sedlaka.
[00:26:23] Decyzja o kierunku studiów, nauka gry na fortepianie, poznawanie rozmaitych technik malarskich. Choroba nowotworowa ojca. Zygmunt Moskwa, prezes Stronnictwa Demokratycznego. Operacja ojca, lekarz Stefan Fundowicz, brat mamy, odchodzenie ojca, śmierć 18 maja w dniu matury. Kondukt żałobny.
[00:31:48] Sytuacja domowa po śmierci ojca, boh. ma siostrę bliźniaczkę. Mama studiowała na Politechnice Warszawskiej, ojciec skończył studia w Wilnie – częste rozmowy rodziców o powrocie do Wilna. Boh. została sekretarzem generalnym Wspólnoty Polskiej w Wilnie, wyjazdy na Kresy, ogniska w Bohatyrowiczach, literatura kresowa.
[00:34:55] Spotkania towarzyskie w domu, brydż adwokatów, kawior na poczęstunek. Spotkanie z Broniewskim w Domu Esterki, Jerzy Gombrowicz. Upadek pijanego Broniewskiego, „prawdziwy poeta”. [+]
[00:38:20] Postać Jerzego Gombrowicza, dworek Gombrowiczów. Prof. Leszek Kołakowski – chrzestny szwagra Piotra Dominiaka. Prężna radomska inteligencja, homilie ks. Sedlaka. Radom współczesny i wspomnienia boh.
[00:42:21] Za namową ojca rozpoczęcie studiów prawniczych w Poznaniu, zamieszkanie z kuzynką w domu ciotki. Historia wujostwa z Radomia, bliskie kontakty z liczną rodziną. Akademik im. Hanki Sawickiej w Poznaniu.
[00:45:20] Plany zrobienia doktoratu, prof. Ziembiński, kolega Jacek Taylor. Seminarium nt. teorii moralności u prof. Ossowskiej w Warszawie, socjologia prawa. Plan założenia rodziny. Pasja filozoficzna i teologiczna. Rozmowa z Sedlakiem. [+]
[00:49:40] Spowiedź uczennic u ks. Sedlaka, „mądre grzechy”, przygotowanie do spowiedzi. Spowiedź z „Manifestu komunistycznego”. Postawa Sedlaka.
[00:52:30] Procesy polityczne, Małgorzata Kempińska Jacobsen. Brak nacisków politycznych na Uniwersytecie Poznańskim, egzamin na aplikację sędziowską. Wolność poglądów podczas aplikacji. Wymagający sędzia Sommer, rytuały: śniadanie w stołówce sądu, obowiązkowy spacer po mieście. Kalesony Sommera.
[00:59:06] Aplikacja w Słupsku, dobre warunki: mecenas Simonajc, adwokat Brosz. Aplikacja sądowa w Szczecinie. Szkolenia adwokackie w Gdańsku, spotkanie i przyjaźń z Jackiem Taylorem. Poznanie środowiska gdańskich prawników w 1971 r. Grupa związana z KOR w Gdańsku.
[01:02:31] Wuj Józef Rybicki (ciocia Stefania Rybicka) działał w warszawskim Kedywie, współtworzył KOR. Ciocia Nejman, dom z ogrodem. Sala poświęcona wujowi w muzeum radomskim. Siatka opozycjonistów, adwokaci pracujący dla NSZZ „Solidarność”.
[01:05:17] Przyjazd do Gdańska podczas strajków sierpniowych, adwokaci pod bramą stoczni. Rozwożenie ulotek ukrytych w samochodzie. Ocena porozumień sierpniowych: „oszustwo”. Początki niezależnych lektur: „Kultura” paryska, „Robotnik”. Marek Kozłowski, złodziej recydywista, który stał się opozycjonistą, kolporterem [+]. Prowokacje ubeckie, atak SB na boh., zatrzymania na ulicy, szantaże. Przejęcie obrony Kozłowskiego przez Taylora. [+]
[01:10:06] „Festiwal Solidarności”. Niezależność adwokatów, działalność wolontariacka przy strukturach gdańskiej „S”. Niedoświadczenie działaczy w formułowaniu myśli, wzajemna nieufność. Przewoźnik, ugodowy wojewoda słupski w stanie wojennym, popierał opozycjonistów, pomagał. Scena z cukiernicą. Donos na Przewoźnika. Ryszard Kurylczyk z PZPR, odmowa przyjęcia do „S”.
[01:15:12] Stoczniowiec z Ustki Roman Kurnatowski, partyjny członek „S” z zarządu regionu. Donosy na boh., uważanej za zagrożenie. Współpraca boh. z Komitetem Prymasowskim broniącym internowanych (ul. Piwna), Gabriela Cwojdzińska z Koszalina, biskup Jeż. Jan Giriatowicz. Fundusze na działalność opozycyjną, boh. działała społecznie.
[01:19:40] Chów świń na potrzeby komitetu, ćwiartowanie półtuszy dla robotników w salonie. [+] Brak zaufania do inteligencji wśród robotników, trudne relacje. Nadzieja po wyborach [czerwcowych 1989]. Przemowy boh., zacięcie filozoficzne.
[01:24:10] Książka kard. Ratzingera „Otwarte wrota czasu”, encyklika Benedykta XVI „Spe salvi”. Rozważanie na temat ciągłości, ziarnistości i gradacji czasu. Przyjaźń z siostrą Małgorzatą Borkowską (książka „Oślica Balaama”). Donoszenie o losach wojny w Ukrainie. Choroba nowotworowa boh.
[01:28:18] Boh. pracowała podczas obrad Okrągłego Stołu jako współpracownica Komitetu Helsińskiego przy reformie prawa karnego. Pozytywna ocena Okrągłego Stołu. Konflikt Wałęsy z Morawieckim, kontrowersje wokół Okrągłego Stołu. Życiorysy sędziów stalinowskich. Boh. przeciwna karze śmierci. Ocena człowieka, nie jego czynu, sądownictwo „humanistyczne”.
[01:31:57] Pseudonim boh. wśród więźniów: „Mateczka”, wierzyła w dobro więźniów. Postawy podsądnych. Dyspozycyjni sędziowie z czasów PRL rekrutowani z zaburzonych rodzin, łatwo wydawali wyroki śmierci. Po latach dokształcali się, przeprowadzali na drugi koniec Polski, zmieniali postawę. „Uciekali od siebie”, nigdy się nie uśmiechali. [+]
[01:36:00] Kontrola społeczna w Słupsku, ludzie starali się zachowywać porządnie. Sędziowie słupscy zmniejszali wyroki, przyzwoite traktowanie boh. Jolanta Szczypińska, koleżanka synowej boh. Zachowanie boh. na posiedzeniach Wojewódzkiej Izby Adwokackiej, wypraszanie ubeków, obrona mec. Siły-Nowickiego. Pasywność innych adwokatów.
[01:40:42] Przynależność do Klubu Inteligencji Katolickiej, „Tygodnik Powszechny”, znajomość z ks. Tischnerem. Msza na jednym klęczniku z Wałęsą. Niezgodność opinii na temat wymiaru sprawiedliwości z Jolantą Szczypińską, propozycja negocjacji.
[01:43:30] Udział w protestach sędziów, proces pokazowy w trakcie zaawansowanej choroby boh. przed kamerami telewizyjnymi. Sędziowie Sądu Najwyższego z nadania politycznego ministra Ziobry.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..