Bogucka-Skowrońska Anna cz. 1
Anna Bogucka-Skowrońska (ur. 1942, Radom) – polska polityk, działaczka opozycji antykomunistycznej, prawnik, adwokat, senator I, II i IV kadencji, sędzia Trybunału Stanu. Pochodzi z rodziny radomskich lekarzy. Absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W latach 1971-1981 działaczka Stronnictwa Demokratycznego. Od 1980 roku związana z NSZZ „Solidarność”. W stanie wojennym internowana m.in. w Strzebielinku i bydgoskim Fordonie. Brała udział w kilkudziesięciu procesach politycznych jako adwokatka m.in. Lecha Wałęsy, Anny Walentynowicz, Bogdana Lisa i Zbigniewa Romaszewskiego. Członkini Komitetu Helsińskiego. Po 1989 roku zasiadała w Senacie I, II i IV kadencji, pełniła funkcję sędziego Trybunału Stanu oraz przewodniczącej Rady Miejskiej w Słupsku. Dama Orderu Odrodzenia Polski III i IV klasy.
więcej...
mniej
[00:00:10] Ur. 23 lutego 1942 r. w Radomiu, dawniej małopolska, niedoceniane miasto, zamek kazimierzowski, gdzie bywała królowa Jadwiga. Historia Radomia. Stare miasto – ulubione miejsce boh. Dom pracy twórczej (Dom Esterki) w kamienicy, gdzie ojciec boh. (adwokat) z Jerzym Gombrowiczem (bratem Witolda) urządzali spotkania poetyckie. Życie „w luksusowej bańce”, bez problemów.
[00:02:45] Poza szkołą nie było oferty zajęć dla dzieci, żeńskie LO im. Konopnickiej (mama tam chodziła przed wojną), wysoki poziom kultury, brak indoktrynacji politycznej. Zabawy koedukacyjne. Biblioteka w gabinecie ojca, miłość do książek. System wychowawczy rodziców. Psy śpiące w łóżku boh. (As, Kajtek).
[00:06:05] Dystans między dziećmi a rodzicami. Praca i zabawa w ogrodzie. Książki jako podstawowe źródło wiedzy, lektury wnuków boh. Prywatki w poszczególnych zamożnych domach.
[00:08:10] Rodzina Malczewskich-Pruszaków – dom pełen obrazów Jacka Malczewskiego. Koleżanka Krysia, sałatka jarzynowa. Nauka historii, definicja demokracji. Świadomość dwóch rzeczywistości: rodzinnej i zewnętrznej, politycznej. Bardzo dobre oceny na maturze, nagrody książkowe.
[00:12:42] Biblioteczka dziecięca w domu. Najważniejsza osoba w życiu: ks. prof. Włodzimierz Sedlak, uczył religii pod koniec liceum, odbiegał od stereotypu księdza. Odwiedzanie katechety w domu przez uczennice. [+]
[00:16:22] Fascynacja Górami Świętokrzyskimi, organizowanie obozów harcerskich, Puszcza Jodłowa, świętokrzyski klasztor, dawne kulty pogańskie. Historia klasztorów.
[00:19:15] Ks. Sedlak badał Góry Świętokrzyskie, odkrył nieznane gatunki skamielin ślimaków, rudy żelaza, ślady kultury rzymskiej. Posąg Rzymianki w Nowej Słupi. Legenda o zamku na szczycie góry. Pomoc w opracowywaniu materiałów dla ks. Sedlaka, wspólne rozmowy. Ewolucja biochemiczna – krzemowa.
[00:21:25] Ks. Sedlak był wykładowcą na KUL („fizyka życia”). Wspomnienie o boh. w pamiętnikach ks. Sedlaka. Obiad działaczy opozycji z Janem Pawłem II 12 czerwca 1986 r. w Gdańsku w podzięce za zgodę opozycji na wycofanie oskarżeń władzy przeciwko Lechowi Wałęsie (frekwencja wyborcza). [+]
[00:24:55] Przebicie opon w samochodzie boh. gwoźdźmi, pomoc ks. Jankowskiego. Śmierć ks. Sedlaka w 1992 r., jego następcy w KUL. Konferencja poświęcona nauczaniu Sedlaka.
[00:26:23] Decyzja o kierunku studiów, nauka gry na fortepianie, poznawanie rozmaitych technik malarskich. Choroba nowotworowa ojca. Zygmunt Moskwa, prezes Stronnictwa Demokratycznego. Operacja ojca, lekarz Stefan Fundowicz, brat mamy, odchodzenie ojca, śmierć 18 maja w dniu matury. Kondukt żałobny.
[00:31:48] Sytuacja domowa po śmierci ojca, boh. ma siostrę bliźniaczkę. Mama studiowała na Politechnice Warszawskiej, ojciec skończył studia w Wilnie – częste rozmowy rodziców o powrocie do Wilna. Boh. została sekretarzem generalnym Wspólnoty Polskiej w Wilnie, wyjazdy na Kresy, ogniska w Bohatyrowiczach, literatura kresowa.
[00:34:55] Spotkania towarzyskie w domu, brydż adwokatów, kawior na poczęstunek. Spotkanie z Broniewskim w Domu Esterki, Jerzy Gombrowicz. Upadek pijanego Broniewskiego, „prawdziwy poeta”. [+]
[00:38:20] Postać Jerzego Gombrowicza, dworek Gombrowiczów. Prof. Leszek Kołakowski – chrzestny szwagra Piotra Dominiaka. Prężna radomska inteligencja, homilie ks. Sedlaka. Radom współczesny i wspomnienia boh.
[00:42:21] Za namową ojca rozpoczęcie studiów prawniczych w Poznaniu, zamieszkanie z kuzynką w domu ciotki. Historia wujostwa z Radomia, bliskie kontakty z liczną rodziną. Akademik im. Hanki Sawickiej w Poznaniu.
[00:45:20] Plany zrobienia doktoratu, prof. Ziembiński, kolega Jacek Taylor. Seminarium nt. teorii moralności u prof. Ossowskiej w Warszawie, socjologia prawa. Plan założenia rodziny. Pasja filozoficzna i teologiczna. Rozmowa z Sedlakiem. [+]
[00:49:40] Spowiedź uczennic u ks. Sedlaka, „mądre grzechy”, przygotowanie do spowiedzi. Spowiedź z „Manifestu komunistycznego”. Postawa Sedlaka.
[00:52:30] Procesy polityczne, Małgorzata Kempińska Jacobsen. Brak nacisków politycznych na Uniwersytecie Poznańskim, egzamin na aplikację sędziowską. Wolność poglądów podczas aplikacji. Wymagający sędzia Sommer, rytuały: śniadanie w stołówce sądu, obowiązkowy spacer po mieście. Kalesony Sommera.
[00:59:06] Aplikacja w Słupsku, dobre warunki: mecenas Simonajc, adwokat Brosz. Aplikacja sądowa w Szczecinie. Szkolenia adwokackie w Gdańsku, spotkanie i przyjaźń z Jackiem Taylorem. Poznanie środowiska gdańskich prawników w 1971 r. Grupa związana z KOR w Gdańsku.
[01:02:31] Wuj Józef Rybicki (ciocia Stefania Rybicka) działał w warszawskim Kedywie, współtworzył KOR. Ciocia Nejman, dom z ogrodem. Sala poświęcona wujowi w muzeum radomskim. Siatka opozycjonistów, adwokaci pracujący dla NSZZ „Solidarność”.
[01:05:17] Przyjazd do Gdańska podczas strajków sierpniowych, adwokaci pod bramą stoczni. Rozwożenie ulotek ukrytych w samochodzie. Ocena porozumień sierpniowych: „oszustwo”. Początki niezależnych lektur: „Kultura” paryska, „Robotnik”. Marek Kozłowski, złodziej recydywista, który stał się opozycjonistą, kolporterem [+]. Prowokacje ubeckie, atak SB na boh., zatrzymania na ulicy, szantaże. Przejęcie obrony Kozłowskiego przez Taylora. [+]
[01:10:06] „Festiwal Solidarności”. Niezależność adwokatów, działalność wolontariacka przy strukturach gdańskiej „S”. Niedoświadczenie działaczy w formułowaniu myśli, wzajemna nieufność. Przewoźnik, ugodowy wojewoda słupski w stanie wojennym, popierał opozycjonistów, pomagał. Scena z cukiernicą. Donos na Przewoźnika. Ryszard Kurylczyk z PZPR, odmowa przyjęcia do „S”.
[01:15:12] Stoczniowiec z Ustki Roman Kurnatowski, partyjny członek „S” z zarządu regionu. Donosy na boh., uważanej za zagrożenie. Współpraca boh. z Komitetem Prymasowskim broniącym internowanych (ul. Piwna), Gabriela Cwojdzińska z Koszalina, biskup Jeż. Jan Giriatowicz. Fundusze na działalność opozycyjną, boh. działała społecznie.
[01:19:40] Chów świń na potrzeby komitetu, ćwiartowanie półtuszy dla robotników w salonie. [+] Brak zaufania do inteligencji wśród robotników, trudne relacje. Nadzieja po wyborach [czerwcowych 1989]. Przemowy boh., zacięcie filozoficzne.
[01:24:10] Książka kard. Ratzingera „Otwarte wrota czasu”, encyklika Benedykta XVI „Spe salvi”. Rozważanie na temat ciągłości, ziarnistości i gradacji czasu. Przyjaźń z siostrą Małgorzatą Borkowską (książka „Oślica Balaama”). Donoszenie o losach wojny w Ukrainie. Choroba nowotworowa boh.
[01:28:18] Boh. pracowała podczas obrad Okrągłego Stołu jako współpracownica Komitetu Helsińskiego przy reformie prawa karnego. Pozytywna ocena Okrągłego Stołu. Konflikt Wałęsy z Morawieckim, kontrowersje wokół Okrągłego Stołu. Życiorysy sędziów stalinowskich. Boh. przeciwna karze śmierci. Ocena człowieka, nie jego czynu, sądownictwo „humanistyczne”.
[01:31:57] Pseudonim boh. wśród więźniów: „Mateczka”, wierzyła w dobro więźniów. Postawy podsądnych. Dyspozycyjni sędziowie z czasów PRL rekrutowani z zaburzonych rodzin, łatwo wydawali wyroki śmierci. Po latach dokształcali się, przeprowadzali na drugi koniec Polski, zmieniali postawę. „Uciekali od siebie”, nigdy się nie uśmiechali. [+]
[01:36:00] Kontrola społeczna w Słupsku, ludzie starali się zachowywać porządnie. Sędziowie słupscy zmniejszali wyroki, przyzwoite traktowanie boh. Jolanta Szczypińska, koleżanka synowej boh. Zachowanie boh. na posiedzeniach Wojewódzkiej Izby Adwokackiej, wypraszanie ubeków, obrona mec. Siły-Nowickiego. Pasywność innych adwokatów.
[01:40:42] Przynależność do Klubu Inteligencji Katolickiej, „Tygodnik Powszechny”, znajomość z ks. Tischnerem. Msza na jednym klęczniku z Wałęsą. Niezgodność opinii na temat wymiaru sprawiedliwości z Jolantą Szczypińską, propozycja negocjacji.
[01:43:30] Udział w protestach sędziów, proces pokazowy w trakcie zaawansowanej choroby boh. przed kamerami telewizyjnymi. Sędziowie Sądu Najwyższego z nadania politycznego ministra Ziobry.
więcej...
mniej