płk Eugeniusz Ankutowicz (ur. 1925, Komarno) – oficer Wojska Polskiego, prezes Związku Inwalidów Wojennych RP w Stargardzie. Jego ojciec był podoficerem Wojska Polskiego i uczestnikiem wojny polsko-bolszewickiej, matka pracowała jako akuszerka. W 1940 roku został deportowany wraz z matką do Nowosybirska. Z uwagi na młody wiek nie został przyjęty do Armii Andersa. Po dotarciu do tworzonej się w Sielcach nad Oką Armii Berlinga w czerwcu 1943 roku został przyjęty do 1. Pułku Czołgów. Ukończył przeszkolenie wojskowe i kurs podoficerski. W randze kaprala walczył w bitwie pod Lenino jako ładowniczy czołgu T-34. Następnie trafił do 1. Brygady Pancernej im. Bohaterów Westerplatte. Walczył o Lublin, przyczółek warecko-magnuszewski oraz Warszawę. Po kontuzji, której doznał podczas walk o przedmieścia Warszawy, trafił do Oficerskiej Szkoły Czołgów. Po jej ukończeniu w lutym 1945 roku w stopniu podporucznika został przydzielony do 16. Samodzielnej Brygady Pancernej. Jako dowódca czołgu brał udział w walkach o Rotenburg i Drezno. Ranny, stracił trzy swoje czołgi. Odznaczony Krzyżem Walecznych. Po wojnie pełnił służbę w jednostkach pancernych Ludowego Wojska Polskiego. W 1975 roku przeszedł na emeryturę, od 1993 roku jest prezesem oddziału Związku Inwalidów Wojennych RP w Stargardzie.
mehr...
weniger
[00:00:07] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1925 r. Ojciec był podoficerem WP, matka akuszerką.
[00:01:00] Boh. miał sześć lat, gdy ojciec zapisał go do szkoły. Rodzina mieszkała w Komarnie, w mieście było wielu Żydów zajmujących się rzemiosłem i handlem. Ojciec był w jednostce saperskiej, zachorował na astmę i zwolniono go z wojska. Po śmierci dziadka ojciec objął gospodarstwo i dokupił ziemię. Matka, podobnie jak jej ojciec, chorowała na gruźlicę, ale leczyła się.
[00:09:58] Boh. był dobrym uczniem, po ukończeniu szkoły powszechnej ojciec wysłał go do IX Gimnazjum we Lwowie, gdzie do wybuchu wojny skończył dwie klasy. Po wybuchu wojny Rosjanie, którzy zajęli Komarno, chcieli aresztować ojca – jego ucieczka na niemiecką stronę. W gospodarstwie, do którego należała pasieka i sad, zamieszkał wuj, który był krawcem. W 1938 r. wyremontowano dom i oborę.
[00:14:05] W czasie walk o Lwów w Komarnie pojawili się Niemcy. Potem wkroczyła Armia Czerwona – defilada podczas zmiany okupanta. Boh. pomagał w pracy w gospodarstwie.
[00:16:15] Rodzina została zabrana z domu i przewieziona do Sambora, gdzie ładowano ludzi do wagonów. Podczas podróży na Syberię na jednej ze stacji kilku mężczyzn uciekło. Pociąg dojechał do nowosybirskiej obłasti, potem boh. z matką trafili do tajgi nad rzeką Czają, 60 km od rejonowego miasta Czainsk. Pory roku na Syberii – urodzajne lata, uprawy w przydomowych ogródkach. Warunki życia.
[00:24:00] Praca w tajdze – spław drewna Czają do Obu. Boh. pracował razem z dorosłymi. Nadzór NKWD nad zesłańcami – brak możliwości ucieczki. Na Syberii nie było jabłek ani gruszek, nie przywożono owoców z południowych republik ZSRR. Trudności z kupnem nafty i soli. Śnieżne zimy i wiosenne roztopy. Latem koszono łąki, ale siano zwożono zimą, gdy jeziora i rzeki zamarzały.
[00:30:40] Po napaści Niemiec na Związek Radziecki zesłańcy mogli się przenieść w inne miejsce i wyjechano z Osinowki do kołchozu nad Czają, gdzie pływały statki. Sytuacja Armii Andersa. Rozważania na temat postępowania Stalina i Armii Czerwonej – kwestia czerwonoarmistów w niewoli. Na pierwszą linię i na rozpoznanie wysyłano żołnierzy karnych batalionów.
[00:37:18] Boh. wysłał list do Jangi-Jul i dostał odpowiedź, że siedemnastolatków nie przyjmują do wojska. W 1943 wstąpił do Armii Berlinga trafiając do formacji czołgów. We wrześniu jednostkę skierowano do Smoleńska i dalej pod Lenino. Sytuacja na w czasie bitwy – artyleria i czołgi. Niemiecka obrona na linii strumienia utrudniała przejście czołgom. W czasie walk Niemcy nadawali przez głośniki komunikaty po polsku namawiające Polaków do przechodzenia na ich stronę. Zdarzały się przypadki dezercji – informowanie NKWD. [+]
[00:48:24] W październiku 1943 istniał tylko 1. Pułk Czołgów – powstawanie 1. Brygady Pancernej im. „Bohaterów Westerplatte”. Stacjonowanie pułku na Białorusi – relacje żołnierzy z Białorusinami, bieda miejscowej ludności, przypadki okradania zwłok żołnierzy. W marcu [1944], rozkazem Stalina, Polacy mieli być przewiezieni z Białorusi na Ukrainę – przeniesienie pułku. Działalność NKWD.
[00:54:25] 1. Brygada Pancerna została skierowana do pomocy radzieckiej dywizji walczącej na przyczółku warecko-magnuszewskim. Oddziały piechoty służyły do obrony czołgów. Organizacja brygady na wzór polski sprzed 1939 r. – różnice między jednostkami Armii Czerwonej. Polacy mieli czołgi T-34 i T-70. Radziecki przemysł zbrojeniowy koncentrował się na Uralu. Tworzenie kołchozów i sowchozów w latach 30. na Ukrainie – sprzedaż zboża Niemcom.
[01:04:52] NKWD poinformowało zesłańców, że mogą zmienić miejsce pobytu i że w Nowosybirsku działa delegatura polskiego rządu w Londynie. Rodzina wiosną przyjechała do Taskino, które leżało nad spławną rzeką.
[01:07:50] Wrażenia po dotarciu do Sielc nad Oką – język polski i nakarmienie poborowych. Droga ze stacji kolejowej do obozu. Boh. przyjechał 2 czerwca, w rocznicę bitwy pod Grunwaldem żołnierze 1 Dywizji Piechoty złożyli przysięgę. W uroczystości wziął udział polski ksiądz. Początkowo żołnierze mieli radzieckie mundury, polskie dostali przed bitwą pod Lenino. Uzbrojenie polskich żołnierzy. Pomoc Amerykanów – żywność, uwagi żołnierzy do kaszy jaglanej i mamałygi. Gdy poprawiło się wyżywienie, boh. odzyskał wagę i trochę urósł.
[01:20:32] Instruktorami w pułku szkoleniowym byli Rosjanie, którzy znali swoje czołgi. Opinia o czołgu T-34, jego zalety. W czołgu były dodatkowe gąsienice, które załoga mogła wymienić. Uzbrojenie czołgu w 1943 i 1945 r., porównanie z niemieckimi „Tygrysami”. W czasie bitwy pod Lenino boh. był ładowniczym w czołgu – zadania załogi. Boh. był odpowiedzialny za amunicję w czołgu.
[01:27:55] Zakres szkolenia załogi czołgu – boh. mógł być działonowym albo telegrafistą, inne szkolenie dla kierowcy. Obraz załogi czołgu ukazany w filmie „Czterej pancerni i pies” – rzeczywiste warunki panujące w czołgu, poziom hałasu, wykluczały przebywanie tam psa, który nie mógł mieć hełmofonu. Psa miał dowódca 1 brygady. [+]
[01:33:18] Pierwsza załoga czołgu, kształcenie dowódców czołgów. Boh. chodził do szkoły w Chełmie. Powstanie 2. Korpusu Pancernego.
[01:36:40] W czasie bitwy pod Lenino boh. był odpowiedzialny za dostarczenie amunicji i żywności. Uzupełnianie amunicji w czasie walki. W kwietniu 1945 boh. nie mógł się wycofać, bo nie wystrzelał całej amunicji – osłona odwrotu czołgów.
[01:40:35] Po uszkodzeniu czołgu w czasie bitwy pod Studziankami boh. poszedł jako uzupełnienie do innej załogi. Niemieckie czołgi były napędzane benzyną i łatwiej się zapalały, w sowieckich czołgach, napędzanych ropą, było więcej czasu na ucieczkę. [+]
[01:46:30] Organizowanie dostaw paliwa do czołgów, rozmieszczenie zbiorników paliwa. Dodatkowe paliwo wożono w zbiornikach zapasowych na zewnątrz, przed atakiem zdejmowano je.
[01:52:00] Drugi czołg boh. stracił w Warszawie. Sytuacja na froncie koło stolicy, wysadzenie mostów przez Niemców. Kompania boh. miała zdobywać most Kierbedzia i tam czołg został uszkodzony. Trzeci czołg boh. trafiono podczas forsowania Nysy Łużyckiej. Czołg wyremontowano i boh. dalej w nim jeździł. Boh. miał własną klapę i łatwiej mu było wydostać się z czołgu – skład załogi. [+]
[01:59:30] Reakcja na wybuch powstania w Warszawie. Forsowanie Wisły przez żołnierzy na wysokości Czerniakowa – wysokie straty. Gen. Berlinga odsunięto od dowodzenia, zastąpił go gen. Popławski.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..