Włosek Jadwiga

Włosek Jadwiga

Świadkowie Epoki

IP/DF/SE/0439

18 lutego 2019, Warszawa

1:18

Jadwiga Włosek (ur. 1923, Dębin) wspomina wybuch II wojny światowej, zniszczenie wsi, okupacyjną rzeczywistość, pracę przymusową w pobliskim gospodarstwie, codzienne stosunki z ludnością niemiecką, partyzantów z okolicznych wsi oraz sytuację niemieckich cywilów po wojnie.

[00:00:06] Autoprezentacja boh. urodzonej 24 września 1923 w Dębinie k. Warszawy.
[00:00:01] Wspomnienie miejscowości i szkoły, rodziny i młodości – podczas pierwszych dni wojny boh. leżała chora.
[00:02:29] Ostatniego dnia lipca [1939] ojciec otrzymał wezwanie do mobilizacji w Warszawie. Wtedy dla rodziny zaczęła się wojna.
[00:03:31] Ewakuacja rodziny i całej wsi do carskiego fortu [w Modlinie]. W gospodarstwie pozostała matka gotująca jedzenie dla rodziny.
[00:05:18] Gospodarstwo zostało zbombardowane i doszczętnie zniszczone.
[00:06:05] Wkroczenie Niemców od Modlina, zabrali psa.
[00:07:01] Przejęcie gospodarstw przez Niemców, wysyłanie Polaków na roboty do Niemiec.
[00:07:40] Podział Polski na Protektorat i Rzeszę. Niemcy rozpoczęli łapanki i egzekucje w Palmirach.
[00:09:20] W miejscowości Małocice zaczęła się organizować partyzantka. W Dębinie szkolono młodzież w zakresie używania broni, czym zajmował się Nikodem Kosiorek. Za działalność partyzancką Niemcy spalili wieś Małocice.
[00:11:58] Niemcy łapali partyzantów wracających z lasów i wywozili na egzekucje w Pomiechówku. Egzekucje partyzantów w okolicznych wsiach i gospodarstwach.
[00:15:00] Wkroczenie Rosjan, wycofanie Niemców.
[00:16:43] Boh. uciekła z siostrą do Kampinosu, gdzie odnalazła kufer pełen niemieckich marek, ale go nie wzięła.
[00:21:59] Warunki pracy w niemieckich gospodarstwach rolnych, obowiązki, traktowanie Polaków przez Niemców.
[00:27:25] Zniszczenia w Dębinie i rodzinnym gospodarstwie, spalenie wsi Małosice i egzekucje mieszkańców.
[00:30:42] Życie w czasie okupacji, sąsiedztwo niemieckiego posterunku, wspomnienie Żydów przetrzymywanych na mrozie.
[00:32:45] Radziecki nalot i zestrzelenie samolotu nad fortami. Radziecki pilot ukrywał się w okolicy od lipca [1944] do Bożego Narodzenia.
[00:35:40] Niemcy chodzili po domach i częstowali kaszą manną.
[00:36:19] Żydzi w Dębinie i okolicach.
[00:39:16] Posterunek gestapo w szkole.
[00:41:16] Kobieta przesłuchiwana w Nowym Dworze za powiedzenie, że Niemcy przegrają wojnę. Kobietę wypuszczono za wstawiennictwem Niemców pozostałych jeszcze w gospodarstwach.
[00:42:56] Partyzantka w okolicy, mordowanie ludzi przez Niemców w Pomiechówku.
[00:45:55] Historia Nikodema Kosiorka, działającym jednocześnie w partyzantce i jako przewodnik odchodzących Niemców, pojmanym i straconym po nieudanej próbie ucieczki.
[00:48:17] Wspomnienie osób, które zginęły w partyzantce: Ireneusz Niegodzisz i jego ojciec, Stanisław Widzisz, Władysław Czekała, Jędrasiak, Eugeniusz Dudek, Stanisław Kłoszewski.
[00:54:04] Historia trzech krzyży postawionych w Palmirach po wojnie.
[00:59:44] Praca w niemieckich gospodarstwach rolnych, odszkodowania powojenne.
[01:01:28] Niemcy po wojnie już nie wrócili, żaden niemiecki gospodarz nie pozostał w Dębinie i okolicach.
[01:02:19] Wywożenie na roboty przymusowe.
[01:03:38] Niemcy zastrzelili w biały dzień Wiktora Rockiego, partyzanta idącego odwiedzić matkę w gospodarstwie.
[01:07:48] Wkroczenie armii radzieckiej, zjadanie końskiego mięsa.
[01:10:09] Uciekinierzy z powstania warszawskiego przychodzili do Dębiny i okolicznych wsi, prosili o jedzenie. Matka piekła chleb i rozdawała głodnym ludziom. Kopali kartofle, nikt im nie zabraniał. Mężczyzn prawie nie było, same kobiety.
[01:15:47] Bohaterka recytuje wiersz „Słońce września” Władysława Broniewskiego.
more...
less

Łapińska Iga

FREITAG Iga Łapińska

Instytut Pileckiego

Film