Rajmund Starzyk (ur. 1950, Rzepiennik Marciszewski) pochodzi z rodziny chłopskiej. Ukończył Liceum Ogólnokształcące w Tuchowie i Wydział Leśny Wyższej Szkoły Rolniczej (obecnie Akademia Rolnicza) w Krakowie. Po ślubie zamieszkał w Zakopanem i podjął pracę w Tatrzańskim Parku Narodowym, początkowo w Straży Parku, potem jako leśniczy w Kuźnicach. W 1980 roku został przewodniczącym Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” Tatrzańskiego Parku Narodowego, w grudniu 1981 oskarżono go o kontynuowanie działalności związkowej i skazano w styczniu 1982 na karę grzywny. W 1997 roku otrzymał uprawnienia przewodnika tatrzańskiego I klasy. Od 2004 roku jest członkiem komisji egzaminującej przyszłych przewodników tatrzańskich. Mieszka w Zakopanem.
[00:00:07] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1950 r. w Rzepienniku Marciszewskim.
[00:00:18] Boh. pochodzi z rodziny chłopskiej, ukończył Liceum Ogólnokształcące w Tuchowie i Wydział Leśny Akademii Rolniczej w Krakowie. Poznana podczas studiów przyszła żona pochodziła z Zakopanego i po ślubie rodzina zamieszkała w Zakopanem – podjęcie pracy w Tatrzańskim Parku Narodowym.
[00:01:40] Wspomnienie nauczyciela historii pana Nipohorskiego, który mówił uczniom o zbrodni Katyńskiej i Wołyniu. Boh. rozpoczął studia w 1968 r. – zmiany na uczelni po wydarzeniach marcowych. Atmosfera wśród studentów. Sytuacja w Krakowie podczas wydarzeń na Wybrzeżu w 1970 r. – polewanie wodą demonstrantów. Zmiany po dojściu do władzy Edwarda Gierka – początki kryzysu w połowie lat 70.
[00:05:20] Nastroje w 1980 r. – zebranie członków CRZZ Leśników i Przemysłu Drzewnego z udziałem przedstawiciela z Warszawy, lista postulatów, wybór boh. na przewodniczącego związku. Powstanie NSZZ „Solidarność” w Tatrzańskim Parku Narodowym, wybór boh. na przewodniczącego Komisji Zakładowej. Postawa dyrektora parku Niedzielskiego, wstępowanie do Solidarności członków partii.
[00:10:42] Działalność związku do wprowadzenia stanu wojennego. Akcje strajkowe pracowników parku.
[00:12:45] Zaskoczenie po wprowadzeniu stanu wojennego – oddanie strzelby myśliwskiej na milicji. Forma protestu członków Solidarności – 17 grudnia w mieszkaniu boh. przeprowadzono rewizję. Po ukryciu dokumentów „Solidarności” u kolegi i wyrzuceniu amunicji boh. zgłosił się na milicję – rewizja w biurze związku na terenie parku. Powody aresztowania. Przesłuchanie w prokuraturze, postawione zarzuty. [+]
[00:20:44] Boh. został przewieziony do Nowego Sącza i spędził w areszcie trzy tygodnie – warunki w celi. Rozprawa 8 stycznia 1982 r. – świadkami oskarżenia byli koledzy z pracy i dyrektor Niedzielski – ich postawa przed sądem. Ksiądz Curzydło przywiózł na rozprawę pismo od kardynała Macharskiego. Mowa prokuratorska. Sędzia Wieczorek skazał boh. na grzywnę. Powrót do domu razem z dyrektorem, kolegami z pracy i żoną. Boh. nie został wyrzucony z pracy. Apelacja prokuratury. Podczas rozprawy w Sądzie Najwyższym obrońcą boh. był mecenas Andrzejewski – podwyższenie wymiaru kary. [+]
[00:28:47] Sytuacja podczas stanu wojennego. Działalność podziemnej „Solidarności” – podczas niezależnej manifestacji fotografowano uczestników.
[00:30:25] Zmiany w roku 1989, powstawanie Komitetów Obywatelskich i atmosfera przed wyborami. Powołanie Wojciecha Byrcyna na dyrektora Parku Narodowego. Boh. był na zjeździe Regionu Małopolskiego w Krakowie – kłótnie delegatów. Wspomnienie atmosfery tworzenia „Solidarności” i opinii Włodzimierza Cichockiego.
[00:34:12] Formy protestów w Tatrzańskim Parku Narodowym podczas stanu wojennego: napisy układane z kamieni przez turystów i napisy na skałach. Wywieszenie flagi podczas wizyty papieża Jana Pawła II w 1979 r.
[00:36:22] Boh. po studiach ukończył wrocławską Szkołę Oficerów Rezerwy, odchodząc do rezerwy dostał przydział mobilizacyjny do jednostki WOP w Kuźnicy – ćwiczenia w maju 1980. Po wyroku sądu boh. został zwolniony z rezerwy.
[00:38:34] Okoliczności zatrzymania paszportu boh. w 1986 r. – rozmowa z szefem SB Szczepańskim, który dużo wiedział o tatrzańskim parku.
[00:41:02] Boh. zajrzał do swoich akt w IPN i dowiedział się, że jego teczkę zniszczono w roku 1990. Rozważania na temat historii.
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.