Roman Zwiercan (ur. 1962, Gdańsk) wychował się w Gdyni, gdzie jego ojciec był zawodowym wojskowym, a matka nauczycielką. W latach 1977-1980 był uczniem Technikum Przetwórstwa Rybnego w Gdyni, Technikum Górniczego w Lubinie (1980-81) i Liceum Chłodniczego w Gdyni. 7 listopada 1981 nielegalnie przekroczył granicę Polski z Czechosłowacją, zatrzymany przez czechosłowacką służbę graniczną i przekazany stronie polskiej, 18 lutego 1982 skazany przez Wojskowy Sąd Garnizonowy w Krakowie na 2 lata pozbawienia wolności w zawieszeniu. W sierpniu 1982 podjął pracę w Zarządzie Portu Gdynia. 28 sierpnia 1982 ukrył się wraz z kolegą na statku „Norwid” i nielegalnie próbował przekroczyć granicę morską kraju. Zatrzymany przez WOP na redzie portu w Świnoujściu, aresztowany, 9 lutego 1983 skazany przez Sąd Marynarki Wojennej w Gdyni na 1,5 roku pozbawienia wolności, osadzony w ZK we Włocławku, AŚ w Gdańsku i ZK w Gdańsku-Przeróbce. 8 kwietnia 1984 został warunkowo zwolniony przez Sąd Marynarki Wojennej w Gdyni z odbywania reszty kary, poddany pod dozór kuratora sądowego. W latach 1984-1985 zatrudniony jako robotnik Zakładów Przemysłu Drzewnego w Gdyni. Od grudnia 1984 w Solidarności Walczącej, organizował druk i kolportaż m.in. podziemnych pism „Solidarność Walcząca Trójmiasto”, „Poza Układem”, „Gryps”, „Czas”, „SW Stoczni Gdańskiej”, kart okolicznościowych, kalendarzy i in. W lutym 1985 zatrudnił się jako spawacz w Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni. 28 lutego 1985 zorganizował 15-minutowy strajk, za co został zwolniony z pracy. 6 marca 1985 przeprowadził (wraz z Adamem Borowskim) protest na kominie stoczni. W 1985 pracował jako zaopatrzeniowiec w Remontowo-Budowlanej Spółdzielni Pracy w Sopocie. W dniach 6-10 października 1985 zorganizował i kierował grupą malującą hasła wzywające do bojkotu wyborów do Sejmu PRL oraz rozrzucającą ulotki w pociągach SKM. Po akcji i zatrzymaniach członków grupy ukrywał się, ścigany listem gończym. 31 października 1986 zgłosił się do Prokuratury Rejonowej w Gdańsku, w marcu 1987 śledztwo umorzono. W styczniu 1986 zorganizował (z Edwardem Frankiewiczem) w Stoczni im. Komuny Paryskiej grupy specjalne Solidarności Walczącej, które m.in. zadymiały zebrania partyjne. W lutym 1987 przygotował i zdetonował ładunek wybuchowy pod gmachem Komitetu Miejskiego PZPR w Gdyni. W marcu 1987 został aresztowany pod fałszywym zarzutem kradzieży samochodu i posiadania fałszywych dokumentów, osadzony w AŚ w Gdańsku, w październiku 1988 zwolniony. Od listopada 1988 kierownik Oddziału Trójmiasto Solidarności Walczącej, członek Komitetu Wykonawczego SW. W latach 1988-1990 współorganizator Wydawnictwa Petit. Od 1990 współwłaściciel prywatnego wydawnictwa. Od 2003 wiceprezes Fundacji Podaruj Dzieciom Nowe Życie, od 2010 wiceprezes Fundacji Pomorska Inicjatywa Historyczna. Odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności (2012). [na podstawie: Encyklopedia Solidarności, dostęp 24.10.2022]
more...
less
[00:00:10] Ur. w Gdańsku w sierpniu 1962 r, całe życie związany z Gdynią i Pomorzem. Rodzice skorzystali z awansu społecznego, pochodzili z małych miejscowości – mama spod Częstochowy, ojciec ze wsi na Rzeszowszczyźnie, w latach 50. szkoła przy kopalni pod Częstochową, został elektrykiem. Poznanie się rodziców. Mama po szkole podstawowej. Powołanie do jednostki wojsk lotniczych w Babich Dołach, kontrakt na żołnierza zawodowego. Przeprowadzka mamy, zamieszkanie w baraku wojskowym, trudne początki, potem własne małe mieszkanie.
[00:03:34] Awans społeczny mamy w Gdyni: ukończenie technikum, praca w szkole, studia, nauczycielka kontraktowa. Ojciec został chorążym – zakończona kariera z powodu działalności boh. – ultimatum w jednostce. Żal do boh. Zmiany standardów wykształcenia w wojsku.
[00:07:06] Ojciec w wojsku był meteorologiem, brak możliwości zrobienia kariery, choć był sekretarzem PZPR w oddziale. Mama była sekretarzem POP PZPR w swoim technikum zawodowym. Motywacje mamy.
[00:09:26] Wojsko radzieckie we wsi mamy – babcia: „działy się straszne rzeczy”. Siostra babci przeżyła KL Auschwitz, gdzie była królikiem doświadczalnym. Babcia na robotach przymusowych w Niemczech. Duma mamy: zapewniła boh. „pochodzenie inteligenckie”. Wysiłek mamy - studia w Szczecinie, wspólna nauka ichtiologii z boh. [+]
[00:13:14] Mieszkanie przy ul. Abrahama w centrum Gdyni. Wydarzenia grudniowe 1970 r. na ul. Władysława IV, gaz łzawiący w mieszkaniu, strach i przerażenie ośmiolatka. Transportery opancerzone, biegnące tłumy ludzi. [+]
[00:15:17] Ojciec pracował w sali nasłuchowej na Grabówku, potem przeniesienie na Babie Doły. Relacja ojca z wydarzeń grudniowych, komentarze wobec niego, gdy jechał umundurowany trolejbusem.
[00:17:45] Do protestujących na blokadzie przy moście w Gdyni „strzelało wojsko, nie milicja” – prawda skrzętnie ukrywana przez władze. „To było strzelanie, żeby zabić”. Nagranie z radiowozu: przestraszeni milicjanci, polecenie gen. Janczyszyna dla wojska. Wybielanie wojska w filmie Krauzego.
[00:21:47] Inscenizacja w 40 rocznicę. Fundacja Pomorska Inicjatywa Historyczna, wojsko odmówiło pomocy [++]. W czasach PRL władza nad wojskiem należała do I sekretarza PZPR. Nikt nie poniósł odpowiedzialności za „morderstwo z premedytacją” w grudniu 1970 r. Przebieg wydarzeń, wezwanie Kociołka, protestujący nie planowali walczyć z władzą, zostali zaskoczeni, „przyszli do pracy i zostali zamordowani”, byli ofiarami.
[00:29:10] Nakazy opuszczenia Wybrzeża dla przyjezdnych pracowników portu i stoczni, represje po Grudniu 1970, pozbawianie pracy.
[00:31:36] Wstrząs roku 1970, płacz boh., strach. Codzienne słuchanie przez ojca po kryjomu Wolnej Europy [+]. Zainteresowanie najnowszą historią, czytanie książek historycznych przez boh., „półka w księgarni” dla mamy.
[00:35:27] Lektura „W pustyni i w puszczy”. Niedzielne poranki w kinie [+], słaba sytuacja finansowa w rodzinie. Teść: praca na dwa etaty w MPK. „Czekolada to był rarytas”. Różne wspomnienia z dzieciństwa boh. i żony – jej ojciec w lepszej sytuacji finansowej (robotnik).
[00:39:24] Dorabianie kolegi 16-latka: sprzedawanie lodów na plaży, zarobki dwukrotnie wyższe niż mamy po studiach. [+]
[00:41:27] Niedostępne niezależne książki, zachwyt wspomnieniami powstańców warszawskich. Silne emocje podczas lektur (Kmicic). [+]
[00:44:04] Pod koniec lat 70. pierwsze informacje o KOR, wyjazd do Krakowa na spotkanie z Kuroniem. Poszukiwanie Kuronia w krakowskim biurze ewidencji, uczynna urzędniczka. [+]
[00:48:03] Poszukiwanie nowych autorytetów, odrzucenie ojca jako „przedstawiciela władzy”. Stopniowe dojrzewanie światopoglądu, bunt przeciw władzy. Ukazanie zakłamania władzy: relacje z Afganistanu w RWE. Pamięć babci o zbrodniach sowieckich.
[00:52:06] Powrót z Krakowa, stopniowe dojrzewanie do decyzji „walki z wrogiem” – Związkiem Radzieckim. Naiwność myślenia. W 1975 r. przeprowadzka rodziny do nowego mieszkania na Oksywiu, normy mieszkaniowe, urodziny brata. Widok z 11. piętra. Prywatna piekarnia.
[00:55:50] Pierwszy sygnał o strajkach – z piekarni w sobotę 16 sierpnia 1980 r. – gigantyczna kolejka po pieczywo. [+] Tłum pod stocznią, wywiezienie na wózku I sekretarza stoczni, demokracja robotnicza. Kilka dni pod bramą stoczni, roznoszenie ulotek po mieście, „warchoły ze stoczni”.
[01:00:57] Postulaty stoczniowców, postulat wolnych związków zawodowych powstał w Gdyni. [+] Ulotki w czasie strajku drukowano przez 10 dni w Gdyni. Pościg milicyjny za karetką z ulotkami.
[01:03:22] Rozpoczęcie „stałej” oficjalnej aktywności kolporterskiej. Atmosfera wsparcia społecznego, strajki komunikacji miejskiej. Specyfika strajku w Gdyni, skrupulatny dobór strajkujących. W stoczni gdyńskiej dyrekcja nie miała dostępu ani do radiowęzła, ani do drukarni.
[01:07:30] Ukrywający się w stoczni gdyńskiej ubek, relacja znaleziona przez Małgorzatę Sokołowską, córkę Wiesławy Kwiatkowskiej. Wpływ doświadczeń Grudnia 1970 na organizację strajku sierpniowego – Andrzej Kołodziej. Plan zorganizowania strajku w stoczni gdyńskiej: Borusewicz, Budkiewicz i Kołodziej. Kołodziej reprezentował Wolne Związki Zawodowe, rozdawał ulotki w pociągu. Budowanie pozycji Kołodzieja. Pamięć o represjach po Grudniu 1970, kiedy wszyscy członkowie komitetu strajkowego zostali aresztowani, pobici, a niektórzy zaczęli współpracę z UB. Postulaty w 1970 r: socjalne i ekonomiczne, nie polityczne.
[01:13:47] W Gdyni w grudniu 1970 działał pierwszy w historii Polski międzyzakładowy komitet protestacyjny. Losy aresztowanych robotników. Bezwzględny zakaz donoszenia. Nieposzanowanie prawa w PRL i wolnej Polsce. Po 1989 r. niektórzy stracili wsparcie. Ustawa o emeryturach byłych działaczy opozycji (dostawali „nie mniej niż kaci”). Renta Lili Badurskiej. Styl życia teściowej.
[01:22:48] Obawy ludzi przed przystępowaniem do strajku w 1980 r. w Gdyni. Inspirator: Kołodziej. Przemówienie, namawianie, by wspierać załogę w Gdańsku. Początkowa nieznajomość zasad demokracji, brak samodzielności działania i podejmowania decyzji. Potem „ludzie poczuli, że mogą”. [++]
[01:25:42] Wydarzenia z początku strajku, zakaz przemówienia dyrektora. Idea solidarności między zakładami. Kołodziej został liderem, przemowa, decyzja zatrzymania dyrekcji w zamknięciu, bez jedzenia. [+]
[01:28:55] Konflikt z rodzicami , „wy, komuchy”. 18 urodziny w sierpniu 1980. Wyprowadzka z domu, porzucenie szkoły dziennej, samodzielne życie. Przesiadywanie w siedzibie NSZZ „Solidarność” w Wrzeszczu. Euforia po zakończeniu strajku, aktywność ludzi, druk prasy i książek, nadzieja na nowe.
[01:33:38] Zaangażowanie ludzi z ROPCiO, KOR, „S” – naciski na władzę, ujawnianie się potomków „żołnierzy wyklętych”.
[01:37:40] Wyjazd do pracy na Śląsk, praca w kopalni w Bytomiu. Wizja organizowaniu działalności związkowej w kopalni. W gdańskiej siedzibie „S” entuzjazm, atmosfera ogólnej życzliwości”, radość z bycia razem. Rozczarowanie na Śląsku, po miesiącu „porażka”: brak zainteresowania górników działalnością związkową, walka o nadgodziny w kopalni.
[01:41:45] Kolejka do działu kadr w kopalni, niechęć górników do strajkowania. Powrót po miesiącu do Gdyni. Wspomnienia z pracy w kopalni. Szkoła dzienna: Zespół Szkół Chłodniczych, przeniesienie do zawodówki. Lektury książek historycznych, wstrząs po prawdzie katyńskiej, zbrodnia w Piaśnicy, zbrodnia w Lesie Szpęgawskim. Tuszowanie zbrodni hitlerowskich po 1989 r., skuteczna polityka historyczna Niemiec i Izraela.
[01:48:20] Rok 1981, boh. zaangażowany w środowisko opozycyjne, Wiesława Kwiatkowska domagała się ukarania winnych z Grudnia 1970, zbierała relacje świadków. Aresztowana po wprowadzeniu stanu wojennego, niszczenie materiałów. Informacja o złapaniu Kołodzieja w Czechosłowacji. Wycofanie się Kołodzieja i Borusewicza z działalności związkowej – w geście protestu wobec zachowania Lecha Wałęsy. Historia Kołodzieja. Wyczerpanie się euforii z 1980 r.
[01:52:36] Pomysł wyjazdu, by „strzelać do sowietów”. Przejście do Czechosłowacji, złapanie pod granicą niemiecką, przekazanie do Polski. Areszt wojskowy w Gliwicach, potem w Bielsku-Białej 12 grudnia 1981 r. Po kilku dniach zatrzymani dwaj działacze związkowi z kilkuletnimi wyrokami (4 i 7 lat, tryb doraźny wojskowy), wyrok Ewy Kubasiewicz. [+]
[01:55:29] Złość i wściekłość w stanie wojennym. Rygory, dyscyplina, organizacja więziennictwa w Czechosłowacji [++], przewożenie więźniów autobusami z oknami, w całkowitej ciszy. Polaków traktowano jako niebezpiecznych, zakuwano w specjalne pasy [++]. Sprzeczka z klawiszem, spoliczkowanie „za pyskowanie”.
[02:01:17] Areszt wojskowy w Polsce – pilnowali zwykli młodzi żołnierze z WSW, rozmowy, gra w karty. Traktowanie przez polskich klawiszy, „kompletne bezhołowie” [+]. Warunki sanitarne w starych więzieniach.
[02:04:35] Wprowadzenie stanu wojennego w areszcie: rewizja o 4 nad ranem, demonstracyjny kipisz, zwiększenie liczby klawiszy. Euforia z powodu śmierci Breżniewa, nadzieja na amnestię. Amnestie i abolicje co kilka lat 22 lipca.
[02:07:54] Rozprawa w Krakowie, przyjęcie w areszcie przy ul. Montelupich. Wojskowy sąd garnizonowy, przebieg rozprawy, ojciec na Sali. Wyrok 1,5 więzienia w zawieszeniu na 2 lata. Zwolnienie z aresztu, powrót z ojcem maluchem do Gdyni. Niechęć do ojca.
[02:14:00] Łamanie młodych ludzi w więzieniu – wysokie wyroki za pospolite przestępstwa [+]. Informacje o pacyfikacji kopalni „Wujek”. Droga samochodem z ojcem w milczeniu.
[02:19:12] Przejazd z ojcem przez Polskę. Alienacja władzy, poczucie braku perspektyw na zmianę. Zastrzelenie sierżanta MO Zdzisława Karosa – poruszenie boh. [+]. Ciężka atmosfera w domu. Nakaz pracy. Odwiedzanie kościoła Św. Brygidy, ciągłe starcia z ZOMO, zadymy. Odnowienie znajomości, rozpoczęcie drukowania nalepek na zapałki z twarzą Wałęsy [++].
[02:26:30] Niezgoda boh. na marazm, zastraszanie i brak aktywności. „S” podziemna odradzała akcje protestacyjne, „pacyfikowanie społecznych nastrojów przez kierownictwo związkowe”.
[02:28:21] Poznanie kolegi, plan wyjazdu na wojnę w Afganistanie. Rozpoczęcie pracy w porcie jako sztauer, przy rozładunku. Wejście na statek dalekomorski płynący na Daleki Wschód, kryjówka w ładowni (słupy opon).
[02:32:42] Zaprowiantowanie na drogę. Kontrola WOP. Wypłynięcie z 4-dniowym opóźnieniem, spękane usta z pragnienia. Decyzja o ujawnieniu się, plan ucieczki, nadzieja na postój w porcie w Aarhus w Danii. Aresztowanie w Świnoujściu. Rozliczanie zarobków marynarzy na morzu. [+]
[02:41:00] Areszty w Świnoujściu, Szczecinie, kolega wyjawił cały plan podczas przesłuchania. [+] Art. 304 – „dezercja z zamiarem zdrady kraju” – wyrok minimum 5 lat więzienia [sierpień 1982 r.]. Przejazd do aresztu śledczego w Wejcherowie, potem do Gdańska na Kurkową – styczeń 1983. Zawieszenie stanu wojennego w tym czasie, zmiana zarzutu oskarżenia.
[02:44:40] Rozprawa w sądzie – wyrok i odwieszenie poprzedniego wyroku (w sumie 3,5 roku więzienia), kolega dostał warunkowo 1 rok. Duża szansa na warunkowe zwolnienie w połowie kary.
[02:46:56] Areszt przy ul. Kurkowej przez ok. rok. Trudność z zakwalifikowaniem wyroku (polityczny, wojskowy?). Brak kategorii więźnia politycznego w prawie polskim. Przewiezienie na krótko do więzienia dla nieletnich w Mielęcinie pod Włocławkiem, powrót do Gdańska.
[02:52:24] Więźniowie polityczni w areszcie przy Kurkowej, atmosfera buntu. Pobity Antoni Grabarczyk w celi. „Więzienie przyjaźniejsze niż areszt”. Przewiezienie do więzienia na Przeróbce [Zakład Karny w Gdańsku-Przeróbce], warunkowe zwolnienie w lutym 1984. Obowiązek podjęcia pracy, odnawianie kontaktów podziemnych. Praca w zakładach drzewnych. Liceum ogólnokształcące dla pracujących.
[02:56:16] We wrześniu 1985 r. akcje w czasie wyborów [parlamentarnych], 7-osobowa grupa opozycyjna, druk i kolportaż ulotek, spotkania w duszpasterstwie ludzi pracy, wykłady u ks. Jastaka (m.in. Lech Kaczyński wykładał prawo pracy) [+]. Lektury, świadomość procesów społecznych i historycznych.
[02:59:23] Nieprzestrzeganie prawa pracy i przepisów BHP w zakładach drzewnych, utworzenie związku zawodowego („neozwiązek”), boh. został wiceprzewodniczącym. Pracownicze postulaty: zupa regeneracyjna, napoje, odzież ochronna. Wyrzucenie dyscyplinarne z pracy. Brak reakcji inspektora pracy. Spięcie z Wiesławą Kwiatkowską. [+]
[03:03:24] Zatrudnienie w stoczni, wydział szkoleniowy K-1, trzymiesięczny kurs spawaczy. Zapowiedź 15-minutowego strajku ostrzegawczego w całej Polsce – w proteście przeciwko podwyżkom. Przesunięcie podwyżek z 1 marca „na później”, wezwanie Wałęsy do odwołania strajku, niedowierzanie boh.
[03:06:44] Decyzja o strajku ostrzegawczym na wydziałach K1, K2, K5, zatrzymanie boh. przez straż przemysłową, wyrzucenie z pracy. Ubecy w samochodzie. Zjedzenie kartki z notesu telefonicznego.
[03:09:50] Reakcja TKZ (Tajna Komisja Zakładowa) na wyrzucenie z pracy. Ustalenie z kolegą Ryszardem Toczkiem (ze szpitala) – decyzja o strajku głodowym „do końca, w stylu żołnierzy IRA”, na kominie elektrociepłowni zakładowej.
[03:15:11] Przebieg głodówki na pierwszym podeście komina. [+] Napis „Głodówka. Żądamy pracy”, wywieszenie flag, zbiegowisko pod kominem. Przyjazd karetki pogotowia, wejście kolejno majstra, kierownika, dyrektora Skowrona. Żądanie gwarancji dyrektora naczelnego stoczni. Tłum ok. 5 tys. stoczniowców.
[03:20:20] Przyjście do gabinetu dyrektora, ubecy. Przywrócenie do pracy, protokół z wydarzenia. Zakucie w kajdanki, komisariat portowy przy ul. Chrzanowskiego w Gdyni. „Uczciwy ubek”, zaskoczenie boh., spisanie protokołu [+].
[03:24:25] Przewiezienie do aresztu milicyjnego przy ul. Starowiejskiej. Odmowa badania psychologicznego. Przewiezienie do Gdańska, szpital psychiatryczny we Wrzeszczu. Odmowa przebywania w szpitalu. [+]
[03:30:20] Przyjazd Joanny i Andrzeja Gwiazdów, hasło do głodówki w psychiatryku. Rozpoczęcie głodówki – wypuszczenie do domu w Wielki Piątek. Pobicie do krwi pod komisariatem milicji, połamanie nogi [+]. Zawiezienie taksówką na pogotowie [+], 3 miesiące w gipsie, lekarz ortopeda Okoniewski. Niewykrycie sprawcy pobicia. Skutki pobicia odczuwalne do dziś.
[03:40:05] Odmowa przywrócenia do pracy w stoczni, „porzucenie pracy”. Działanie UB w stoczni w sprawie boh. – prowokacja. Nagłaśnianie sprawy boh., niewiarygodność Gwiazdów w RWE.
[03:43:50] Poproszenie Wałęsy o nagłośnienie, spotkanie w domu. Odmowa Wałęsy, opinia boh. o nim. [+]
[03:46:40] Spółdzielnie pracy wysokościowej założone przez opozycjonistów: Świetlik, Spółdzielnia Pracy Gdańsk, Robotnicza Spółdzielnia Pracy w Żukowie. Bardzo dobre zarobki. Dokumentacja kosztorysowa [+].
[03:50:29] Agenci UB w zarządach wszystkich spółdzielni pracy. Intratna praca jako wentyl bezpieczeństwa. Fenomen festiwalu w Jarocinie. Zarobki w spółdzielni 20-krotnie wyższe niż w stoczni – sposób na spacyfikowanie opozycjonistów. Działalność Donalda Tuska.
[03:54:00] Rozpoczęcie pracy w spółdzielni opozycjonistów, kilku tajnych współpracowników SB w zarządzie.
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.