Mieczysława Pierzchalska-Hebdzyńska (ur. 1930, Rożki gm. Orońsko) pochodzi z rodziny rolniczej. Jej ojciec Stanisław Pierzchalski przed wojną był radnym w gminie Orońsko i członkiem Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem. W 1937 roku rozpoczęła edukację w szkole podstawowej w Kowali prowadzonej przez Franciszka Tarnasiewicza, w której ukończyła V klasę natomiast VI i VII klasę kończyła w Szkole Podstawowej nr 3 im. Jana Długosza w Radomiu w 1944 roku. Naukę kontynuowała na tajnych kompletach w majątku państwa Pikulskich w Rożkach. Po skończeniu gimnazjum i liceum im. Marii Konopnickiej w Radomiu studiowała Medycynę na Akademii Medycznej w Warszawie. Ukończyła studia z dyplomem specjalisty chorób dziecięcych pierwszego stopnia. Rozpoczęła pracę w powiatowej przychodni lekarskiej w Radomiu. W 1956 roku została kierowniczką przychodni dziecięcej przy ul. Kozienickiej. Następnie 1956 rozpoczęła pracę w Szpitalu Miejskim w Radomiu – dzisiejszy Radomski Szpital Specjalistycznym, i przeszła wszystkie szczeble pracy lekarskiej. Pod koniec lat 50. była organizatorką II oddziału dziecięcego, którego została ordynatorem i pracowała w nim do emerytury. Była przewodniczącą komisji adopcji dzieci w Radomiu, rzecznikiem dobra służby zdrowia przy komisji kontroli zawodowej w Kielcach. Na przełomie lat 50. i 60. była radną województwa kieleckiego, sekretarzem i przez trzy kadencje przewodniczącą radomskiego oddziału Ogólnopolskiego Towarzystwa Pediatrycznego. Ponadto prowadziła prywatną praktykę lekarską. Odznaczenia: Złoty Zasługi, Kawalerski Krzyż Zasługi, odznaczenie za zasługi dla województwa radomskiego, medal za szkolenie studentów Akademii Medycznej z Lublina oraz Bene Merenti Civitas Radomiensis – zasłużony dla miasta Radomia.
mehr...
weniger
[00:00:07] Autoprezentacja boh. urodzonej w 1930 r. w Rożkach.
[00:00:25] W 1937 boh. podjęła naukę w szkole powszechnej w Kowali, wychowawczynią była Leokadia Barańska, dyrektorem szkoły Franciszek Tarnasiewicz. Siódmą klasę ukończyła w 1945 r. Radomiu. Boh., z koleżanką uciekinierką z Brześcia, uczęszczała na tajne komplety w majątku państwa Pikulskich w Rożkach. Ojciec prowadził gospodarstwo rolne, przed wojną był radnym w gminie Orońsko, piłsudczykiem i członkiem BBWR. Portrety w szkolnej klasie.
[00:05:00] Wjazd Niemców do wsi w 1939 r. – rewizje i aresztowania. Atmosfera początków okupacji. Rodzice musieli odstawiać kontyngenty – sytuacja na wsi i w Radomiu – boh. jeżdżąc do szkoły w mieście była proszona o przywożenie żywności. Chodziła do Młodocina, gdzie była kolonia niemiecka i od Niemki Emmy kupowała produkty mleczne, które odsprzedawała w Radomiu. Mieszkająca przy ul. Traugutta Agnieszka Jarczyńska zaproponowała boh. stancję na zimę. Wspomnienie okupacyjnego chleba, uliczny handel bułkami.
[00:10:52] Nauczyciele w radomskiej szkole. Powody podjęcia nauki na tajnych kompletach – boh. uczyła się razem z Basią Pikulską, jej ojciec [Jerzy Pikulski] był przed wojną posłem na Sejm, aresztowany przez Niemców zginął w obozie koncentracyjnym. Lekcje odbywały się w pokoju nad kurnikiem. Nauczycielkami były Żydówki z Warszawy, które ukrywały się w majątku i przeżyły wojnę. [+]
[00:13:16] W domu boh. kwaterowało trzech Niemców, w tym lekarz, jeden z oficerów pomagał jej w nauce niemieckiego. Udzielenie pomocy rannemu chłopcu przez niemieckiego lekarza. Próbowanie rosołu, którym matka poczęstowała chorego Niemca. [+]
[00:19:00] Wuj Jan Stanisławek, sołtys we wsi Polany k/Wierzbicy, kilka razy przyprowadzał Żydów, których ukrywano. Najdłużej byli uciekinierzy z Warszawy Waldowie, ojciec z synem, Jumek Wald był nastolatkiem. Zdarzało się, że w jednym pokoju kwaterowali Niemcy, a w drugim była rodzina i ukrywający się Żydzi. Boh. zawiozła Jumka zwanego Tadkiem do państwa Kotyńskich do Szydłowca – kontakty utrzymywane z Barbarą Kotyńską. Droga pociągiem do Szydłowca z Jumkiem – informacja o łapance, przejście przez most. Jumek w Szydłowcu doczekał do wyzwolenia. Ukrywanie Żydów organizował wuj Stanisławek. W lutym 1944 r. w Polanach zabito rodzinę Fijołków ukrywającą żydowskiego chłopaka. Niemcy zabronili pochówku zwłok. [+]
[00:26:40] Po wojnie do domu przychodzili partyzanci: Wilczyński, Jedliński i Władysław Frąk. Pewnego dnia chcieli zastrzelić sąsiada Piotrka Szkopka, który przypadkiem znalazł się koło domu. Jedliński i Wilczyński ujawnili się, a Frąk ukrywał się i został złapany. Matka boh. była procesie, podczas którego skazano go na karę śmierci.
[00:29:27] Obydwaj Waldowie po wyzwoleniu mieszkali w Łodzi i zaprosili rodziców, którzy nie mogli przyjechać – wyjazd z panią Sędzikowską, która miała sklep w Radomiu. Boh. nie spotkała Jumka/Tadka, który był w tym czasie w wojsku, ale nocowała w mieszkaniu pana Walda i jego młodej żony – powód nieprzespanej nocy. Spotkanie z Waldami w Warszawie. [+]
[00:33:55] Boh. dojeżdżała do szkoły w Radomiu pociągiem, pewnego dnia wracając ze szkoły została razem z pasażerami zatrzymanego w Rożkach pociągu zaprowadzona do szubienicy, gdzie wisiały zwłoki ofiar egzekucji – reakcja boh. Ofiary i powód egzekucji w Rożkach.
[00:36:50] Niemcy kwaterowali w domu boh. do sowieckiej ofensywy. Rodzina działała w ruchu oporu, boh. czasem woziła materiały do Radomia, pewnego dnia w mieszkaniu pani Zosi zastała Niemca. Boh. i Tadek Stanisławek razem jeździli rowerem do punktów kontaktowych – poczęstunek w domu w Wierzbicy. W okolicy działała Armia Krajowa i Bataliony Chłopskie.
[00:40:22] Sąsiedzi w Rożkach nie donosili na siebie, podczas okupacji nikt nie był represjonowany.
[00:42:00] Ucieczka Niemców, którzy kwaterowali w domu boh. Radziecki samolot przez przypadek ostrzelał kolumnę czerwonoarmistów, jedna z kul utkwiła w futrynie. Żołnierze nocowali w domu, trzej oficerowie spali w łóżku rodziców. Rozmowy z żołnierzami. Wśród Niemców kwaterujących wcześniej we wsi był Ubi, pochodzący z Nysy, znający język polski, który czasem odwiedzał rodzinę boh. Pomoc Ubiego podczas rekwizycji zwierząt przez Niemców. [+]
[00:48:06] Refleksje na temat poczynań rządu Hanny Suchockiej – odebranie dodatku za odznaczenie z czasów PRL. Boh. nie była członkiem partii, a odznaczenie otrzymała za zorganizowanie oddziału dziecięcego w radomskim szpitalu.
[00:50:00] W domu kwaterowali trzej niemieccy oficerowie – wspólna Wigilia. Ojciec koleżanek był granatowym policjantem. Boh. była świadkiem prowadzenia grupy Żydów z getta do pracy – zastrzelenie człowieka, który upadł. Po wojnie znajoma z Rożek spotkała w Nysie Niemca Ubiego.
[00:56:07] Po ukończeniu radomskiego gimnazjum i liceum im. M. Konopnickiej szkoła wytypowała boh., która ukończyła kurs pierwszej pomocy i pomagała kolegom, na studia w Akademii Medycznej w Warszawie. Na kursie przygotowawczym mówiono o znajomościach w partii i boh. myślała, że nie dostanie się na studia – odszukanie nazwiska na liście przyjętych na Akademię Medyczną.
[01:01:30] Warszawa po wojnie. Życie studenckie – obiady i rozrywka. Boh. dorabiała oddając krew w Stacji Krwiodawstwa i prowadząc wykłady w Sanepidzie, miała też stypendium za dobrą naukę. Jedna z koleżanek z akademika należała do partii – oskarżenie boh. o uchylanie się od zebrań ZMP. Jeden z kolegów został wyrzucony ze studiów, gdy wydało się, że był przez rok w seminarium. Skutki donosu na kolegę, którego ojciec był granatowym policjantem. Zachowanie współlokatorów wobec kolegi Głuszka, który oskarżył dręczycieli o słuchanie Wolnej Europy. [+]. Po studiach Głuszek pracował w Kielcach – powody aresztowania.
[01:16:05] Po studiach boh. podjęła pracę w powiatowej przychodni lekarskiej w Radomiu, potem była kierowniczką przychodni dziecięcej przy ul. Kozienickiej. Po odbyciu stażu w szpitalu ordynator zaproponował boh. etat – praca do emerytury. Boh. zorganizowała II oddział dziecięcy – starania o wyposażenie, szkoła przy oddziale. Sytuacja służby zdrowia po wojnie.
[01:23:00] Na oddziale odbywały się szkolenia lekarzy. Boh. była przewodniczącą komisji adopcji dzieci TPD i radną województwa kieleckiego. Zaangażowanie społeczne i prywatna praktyka lekarska.
[01:26:05] Rozważania na temat współczesnego życia i sytuacji społeczno-politycznej. Odznaczenia, którymi uhonorowano boh.
[01:29:42] Po wojnie siostra boh. wyszła za poznanego podczas okupacji Niemca, osadnika z Młodocina – podczas procesu w Radomiu Kulitowie z Młodocina zeznawali na jego korzyść i zwolniono go z aresztu. Kilka lat po ślubie siostra wyjechała z mężem do NRD.
[01:32:12] W szkole średniej boh. należała do harcerstwa. Po ukończeniu pierwszej klasy uczniowie postanowili urządzić zabawę, koledzy z Krogulczy: Staszek Piszczek i Mietek Lesiak jechali do Rożek, by omówić szczegóły z boh. – powody aresztowania przez NKWD. Chłopcy trafili na posterunek w Radomiu – wizyta boh. na komendzie i jej zatrzymanie, praca w kuchni. Boh. została wypuszczona, a kolegów torturowano, by przyznali się do przynależności do bandy. [+]
[01:39:07] W Młodocinie mieszkali koloniści niemieccy, Niemki handlowały żywnością w Radomiu. Przyszły szwagier Johann Martin nie wyjechał po wojnie i został aresztowany, napisał z obozu w Krakowie do siostry boh. – rozprawa w Radomiu. Dom Martinów zajęli przesiedleńcy zza Buga i Johann mieszkał w domu boh. Odnalezienie rodziny – wyjazd siostry i szwagra do Niemiec. Przed wojną w Młodocinie koloniści niemieccy mieli kościół i szkołę, we wsi mieszkali także Polacy i Żydzi. Po wojnie domy Niemców zajęli przesiedleńcy ze wschodu. [+]
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Foksal 17, 00-372 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Foksal 17 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..