Wacław Opacki (ur. 1924, Wólka Bachańska k. Kozienic) dzieciństwo i okres okupacji spędził w domu rodzinnym. Ukończył Gimnazjum Gospodarstwa Wiejskiego w Zwoleniu, tam też w 1946 roku wstąpił do Związku Harcerstwa Polskiego do drużyny prowadzonej przez hm. Zdzisława Kuleszę. Egzamin maturalny zdał w szkole rolniczej w Lublinie. Następnie studiował na Wydziale Rolnym Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej, gdzie zdobył tytuł inżyniera. Z nakazu pracy otrzymał pracę w Wydziale Rolnictwa i Leśnictwa Prezydium Urzędu Wojewódzkiego w Kielcach. W 1956 roku przeniósł się do Radomia. Podjął pracę w Wydziale Rolnictwa i Leśnictwa, a następnie w Wojewódzkim Ośrodku Postępu Rolniczego, gdzie pracował do emerytury. Jest czynnym instruktorem ZHP, udziela się w społecznie i kulturalnie. Wydał trzy książki wspomnieniowe: „Obrazki mojej młodości”, „Pieśnią okraszone” oraz „Tamte dni”.
[00:00:08] Ur. 14 czerwca 1924 r. w Wólce Bachańskiej na Mazowszu 3 siostry i 4 braci. Bracia umarli, boh. najmłodszy, rozpieszczany beniaminek. Dostatnie życie w rodzinie, nierówności społeczne w innych domach, powszechna bieda na wsi. Śpiewał z mamą „Kiedy ranne wstają zorze”.
[00:04:20] We wsi szkoła trzyklasowa w domu gospodarza Dziuby, kierownik Szoc przyjeżdżał na kasztance z Borku. Na początku i na końcu lekcji modlitwa, pisanie stalówką, atrament z kałamarza. [+]
[00:06:40] Po 3 klasie większość dzieci kończyła naukę. Dalsza edukacja w szkole w Zawadzie [Starej] z kolegą Stasiem Majchrem, dalsza nauka w Gniewoszowie – dojeżdżał na rowerze. Po wojnie nauka w Gimnazjum Gospodarstwa Wiejskiego w Zwoleniu, rozpoczęcie działalności w harcerstwie, druh Kulesza – wychowanie w prawdzie, obowiązkowe robienie dobrych uczynków.
[00:09:44] Atmosfera przed wybuchem wojny: przygotowania, braki w zaopatrzeniu (sól, nafta). 1 września 1939 młócenie żyta, boh. poganiał konie w kieracie – niemieckie samoloty krążące nad głową w kierunku Dęblina, wybuchy - powracające wciąż wspomnienie.
[00:13:00] Wojsko polskie uciekało w popłochu przez wieś, ułan na podwórku. Tworzenie się ugrupowań partyzanckich. Widok niemieckich żołnierzy na motorach. W czasie okupacji częste napady rabunkowe band podszywających się pod partyzantów. Okradzenie rodziny z całego majątku i zapasów żywności. „Każda noc była strachem”. [+]
[00:18:33] Mniejszy był strach przed Niemcami. Łapanki, rozstrzelania. Kolczykowanie świń. Szwagier aresztowany w Radomiu za przełożenie kolczyka. [+]
[00:20:25] Ucieczka wysiedleńców znad Wisły przed ruszeniem frontu w 1944 r. Rodzina Pachniów koło opactwa spod Dęblina: kolega Antoś. W gospodarstwie boh. schroniło się 10 rodzin – spali na słomie na podłodze. [+]
[00:24:06] Wypędzenie ludzi ze wsi przez Niemców, ucieczka w nieznane. Wysiedlenie rodziny do krewnych ze wsi Krasna pod Pionkami, mama została w domu ze zwierzętami, spała pod snopkami żyta w stodole. Odgłosy zbombardowania obory sąsiada. Powrót do domu, powitanie mamy.
[00:28:41] We wsi boh. nie było zniszczeń wojennych. Skład 24 min talerzowych pod stodołą boh. – niewybuchy, sąsiad Antoni z 15 pp w Dęblinie wyniósł je do dołu w rzece. Minerzy z Dęblina.
[00:32:14] Życie po wojnie. Młócenie zboża cepami we wsi zimą, u boh. była młockarnia. Lampy naftowe – jedyne oświetlenie po wojnie. Zimą przychodziły do domu kobiety prządki. [+]
[00:37:18] Sąsiad Bachanek przychodził do taty, wspominali I wojnę światową, kiedy wojska carskie spaliły całą wieś. Rodzina mieszkała w ziemiance. Piosenka. Przyjemne wspomnienia z dzieciństwa. [+]
[00:39:35] Najstarsza siostra [Maria] mieszkała w Gródku, przyjeżdżała z mężem do rodziny. Choroba szwagra, „nie szkoda mi umierać”.
[00:42:12] Elektryfikacja wsi. Gimnazjum Gospodarstwa Wiejskiego w Zwoleniu. Harcerstwo, komendant dh Kulesza, żołnierz AK i Szarych Szeregów, powstaniec warszawski, komendant hufca w Zwoleniu. Studia na Wydziale Rolnym UMCS, nakaz pracy z prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej. Przeniesienie do Radomia – wydział Rolnictwa i Leśnictwa, potem do Wojewódzkiego Ośrodka Postępu Technicznego – do emerytury.
[00:45:05] Pisanie wspomnień na emeryturze. Druhna Zofia Walkiewicz – nauczycielka pisania. Filmy wspomnieniowe. Śmierć żony i obu synów. Sposób na pogodną starość: chór „Jedynka”, krąg ZHP, spotkania czwartkowe.
[00:49:06] Przyjazd do Zwolenia po wojnie, szkoła nie została zniszczona. Dyżury w szkole - poranne oporządzanie zwierząt. Zbiórki harcerskie. Nocne spotkanie pod pomnikiem wymordowanych mieszkańców Zwolenia – przyrzeczenie harcerskie według przedwojennego rytuału, prześladowanie dh Kuleszy przez UB. Boh. został zastępcą Kuleszy.
[00:54:50] Praca wychowawcza w harcerstwie w czasach realnego socjalizmu. Prezentacja boh.: ur. 14 czerwca 1924 r. we wsi Wólka Bachańska, ojciec Antoni, mama Ludwika. Bandyta z sąsiedniej wsi rozstrzelany przez partyzantów za nękanie ludności.
[00:58:58] Żydzi z Gniewoszowa przekazali zaufanym Polakom na przechowanie swoje cenne rzeczy, np. materiały na ubrania. Przed wojną: szklarz z Gniewoszowa nosił szkło na plecach. Żyd Zelcman/Salzman, żona Ruhla kupowali owoce z sadu boh. – w czasie zbiorów mieszkali w budzie w sadzie. Ryba po żydowsku.
[01:05:17] Dziedzic w drodze na stację w Bąkowcu urwał koło w bryczce, pomoc rodziców boh., podarowanie skarpet.
[01:08:35] Rekrutacja na studia w Lublinie. Niechęć do działaczy ZPM, „czerwone krawaty”. Możliwość zdobycia tytułu magistra zależała od przynależności partyjnej. Dziewczyny z medycyny w akademiku przy ul. Leszczyńskiego. Zadowolenie z życia. Skończony Wydział Rolniczy, produkcja roślinna.
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.