Karol Zawadzki (ur. 1929, Ropieje) przed wybuchem wojny ukończył cztery klasy szkoły powszechnej w Hermanowiczach. Podczas okupacji kontynuował naukę w szkole w Mołodecznie. W 1945 roku rodzina została repatriowana i zamieszkała we wsi Stara Różanka koło Kętrzyna. Karol Zawadzki w 1953 roku ukończył Wydział Farmacji na Uniwersytecie Łódzkim i pracował w Powiatowej Stacji Sanitarnej w Kętrzynie. W latach 1958-60 służył w 3. Składnicy Sanitarnej w Gołdapi. Po próbach zwerbowania przez kontrwywiad PRL był szykanowany przez Służbę Bezpieczeństwa. Należał do Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego. Przez dwanaście lat orzekał w kolegium do spraw wykroczeń. Mieszka w Warszawie.
[00:00:06] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1929 r. we wsi Ropieje w Puszczy Nalibockiej.
[00:00:38] Ojciec pracował jako agronom w Hoduciszkach i tam boh. podjął naukę w pierwszej klasie, po roku przeniesiono się do Hermanowicz – do wybuchu wojny boh. ukończył cztery klasy.
[00:02:10] W chwili wybuchu wojny boh. miał 10 lat, ojciec dostał rower i pistolet i wyjeżdżał na patrole – pożary w okolicy. Kopanie okopów przez uczniów. Po wkroczeniu sowietów ojciec, uczestnik wojny 1920 r., podjął próbę ucieczki – czerwone flagi wywieszone w Hermanowiczach przez Żydów. W miasteczku znalazło się wielu Żydów z centralnej Polski, których sowieci zatrudniali do różnych prac – przeprawa przez rzekę. Boh. chodził do białoruskiej szkoły. Komsomolec Fromin uczył dzieci rosyjskich piosenek. [+]
[00:07:20] Sytuacja rodziny podczas sowieckiej okupacji – rady komunisty, któremu ojciec kiedyś pomógł nocą na drodze. Przeprowadzka do Mołodeczna, gdzie boh. poszedł do rosyjskiej szkoły – dyscyplina w placówce, kary za psikusy. Ojciec był urzędnikiem w kwarantannie – kontrola dostaw do Związku Radzieckiego. Wybuch wojny w 1941 r. – skutki nalotu na Mołodeczno. [+]
[00:16:35] Podczas niemieckiej okupacji rodzina mieszkała w Ropiejach, boh. chodził do białoruskiej szkoły, którą ukończył w 1943 r. Potem pracował przy wyrębie lasu. Wiele osób zmarło podczas epidemii tyfusu – zdobycie szczepionki przez ojca. Okoliczności ocalenia podczas pacyfikacji. Grabieże dokonywane przez radziecką i żydowską partyzantkę – zabranie ostatniej krowy. Wyjazd do wsi Magieńce, gdzie stacjonowali partyzanci, i odzyskanie krowy. Powody ucieczki i ukrywania się w lesie. Sytuacja przed zbliżającym się frontem.
[00:26:20] Sytuacja po przejściu frontu – boh. pojechał do Lidy, by zapisać się do szkoły – niemiecki nalot na miasto. Koło domu stały działa przeciwlotnicze obsługiwane przez żołnierki. Powody powrotu do domu.
[00:29:42] W 1942 r. Niemcy likwidowali getto w Wiszniewie. Kilkunastu Żydów, pracowników stacji kolejowej, wypuszczono i przyszli do domu boh., który odprowadził ich do lasu, gdzie dołączyli do partyzantów. Rozważania na temat Żydów na Wileńszczyźnie. Zabójstwa dokonywane podczas okupacji.
[00:38:40] Repatriacja do Polski – wszy w wagonach. Ojciec pracował w komisji repatriacyjnej, by ułatwić wyjazd rodzinie. Problem z wywiezieniem pasieki. W transporcie repatriacyjnym byli akowcy, których Rosjanie zatrzymali, niektórzy znaleźli się potem w Polsce. [+]
[00:43:43] Boh. jadąc pociągiem z Lidy do Mołodeczna był świadkiem kradzieży butów dokonanej przez radzieckiego żołnierza.
[00:44:45] Rodzina dostała gospodarstwo we wsi Stara Różanka koło Kętrzyna. Po studiach farmaceutycznych w Łodzi boh. starał się o pracę w Olsztynie, ale dostał nakaz pracy w Zielonej Górze. Po odwołaniu zatrudniono go w Powiatowej Stacji Sanitarnej w Kętrzynie. Służbę wojskową odbywał w Gołdapi, z powodu znajomości języków proponowano mu służbę w kontrwywiadzie – konsekwencje odmowy.
[00:50:32] Sytuacja w pracy po powrocie z wojska. Podczas studiów boh. był członkiem komisji dyscyplinarnej, ale nie brał udziału w posiedzeniach.
[00:52:10] W konsekwencji prób zwerbowania boh. do służby w kontrwywiadzie jego nazwisko znalazło się na liście Wildsteina – zawartość teczki w IPN. Trudności z wyjazdem do NRD w 1961 r. Kontakty z gen. Fonkowiczem, awanse w wojsku. Pracując w Kętrzynie boh. był inwigilowany.
[00:58:50] Boh. służył w 3 Składnicy Sanitarnej w Gołdapi – kontrola w batalionie. Kontrola NIK w kętrzyńskiej Stacji Sanitarnej. Spotkanie na balu z pułkownikiem SB Borkowskim – namawianie do współpracy. Zajęcia żony ordynatora szpitala. Propozycja wyjazdu na ryby do rezerwatu przyrody.
[01:07:50] Za radą ojca boh. zapisał się do ZSL. Spotkanie z Marszałkiem Sejmu Stanisławem Gucwą – podjęcie pracy w kolegium. Wspomnienie kilku spraw, w tym wykroczenia popełnionego przez milicjanta oraz sprawy wycięcia dębów.
[01:15:40] Boh. był członkiem Klubu Oficerów Rezerwy – tematyka wykładów w ramach klubu, spotkanie z konstruktorem rakiet Korolowem. Zdarzenie podczas kryzysu kubańskiego.
[01:20:13] Wyjazd do Szczecina w 1946 r. na zlot młodzieży „Trzymamy straż nad Odrą” – udział harcerzy w manifestacji antyrządowej. Okoliczności rejsu po Zalewie Szczecińskim. Po powrocie do Kętrzyna boh. uczestniczył w pochodzie z okazji 3 Maja – reakcja bezpieki. Powstanie czerwonego harcerstwa, w którym działał Jacek Kuroń. Zgubienie się boh. i brata wśród ruin Szczecina. [+]
[01:31:05] Po repatriacji ojciec pracował jako agronom w Kętrzynie – jego aresztowania. Powody wizyty ojca w Łodzi. Nadzór UB nad studentami. Brat, inżynier w Starachowickich Zakładach Samochodowych, przywiózł silnik motocykla – zainteresowanie milicji. Konsekwencje słuchania Wolnej Europy – porada milicjanta.
więcej...
mniej
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Warszawie
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Pon. - Pt. 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Wt. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji
W Archiwum Instytutu Pileckiego gromadzimy i udostępniamy dokumenty w wersji cyfrowej. Zapisane są w nich losy obywateli polskich, którzy w XX wieku doświadczyli dwóch totalitaryzmów: niemieckiego i sowieckiego. Pozyskujemy kopie cyfrowe dokumentów, których oryginały znajdują się w zbiorach wielu instytucji polskich i zagranicznych, m.in.: Bundesarchiv, United Nations Archives, brytyjskich National Archives i polskich archiwów państwowych. Budujemy w ten sposób centrum wiedzy i ośrodek kompleksowych badań nad II wojną światową i podwójną okupacją w Polsce. Dla naukowców, dziennikarzy, ludzi kultury, rodzin ofiar i świadków zbrodni oraz wszystkich innych zainteresowanych historią.
Portal internetowy archiwum.instytutpileckiego.pl prezentuje pełny katalog naszych zbiorów. Pozwala się po nich poruszać z wykorzystaniem funkcji pełnotekstowego przeszukiwania dokumentów. Zawiera także opisy poszczególnych obiektów. Z treścią dokumentów zapoznać się można tylko w czytelniach Biblioteki Instytutu Pileckiego w Warszawie i w Berlinie, w których nasi pracownicy służą pomocą w przypadku pytań dotyczących zbiorów, pomagają użytkownikom w korzystaniu z naszych katalogów internetowych, umożliwiają wgląd do materiałów objętych ograniczeniami dostępności.
Niektóre dokumenty, np. te pochodzące z kolekcji Bundesarchiv czy Ośrodka Karta, są jednak objęte ograniczeniami dostępności, które wynikają z umów między Instytutem a tymi instytucjami. Po przybyciu do Biblioteki należy wówczas dopełnić formalności, podpisując stosowne oświadczenia, aby uzyskać dostęp do treści dokumentów na miejscu. Informacje dotyczące ograniczeń dostępu są zawarte w regulaminie Biblioteki. Przed wizytą zachęcamy do zapoznania się z zakresem i strukturą naszych zasobów archiwalnych, bibliotecznych i audiowizualnych, a także z regulaminem[hiperłącze] pobytu i korzystania ze zbiorów.
Wszystkich zainteresowanych skorzystaniem z naszych zbiorów zapraszamy do siedziby Instytutu Pileckiego przy ul. Stawki 2 w Warszawie. Biblioteka jest otwarta od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00–15.00. Przed wizytą należy się umówić. Można to zrobić, wysyłając e-mail na adres czytelnia@instytutpileckiego.pl lub dzwoniąc pod numer (+48) 22 182 24 75.
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie znajduje się przy Pariser Platz 4a. Jest otwarta od wtorku do piątku w godzinach 10.30–17.30. Wizytę można odbyć po wcześniejszym umówieniu się, wysyłając e-mail na adres bibliothek@pileckiinstitut.de lub dzwoniąc pod numer (+49) 30 275 78 955.
Prosimy zapoznać się z polityką prywatności. Korzystanie z serwisu internetowego oznacza akceptację jego warunków.