Alodia Witaszek-Napierała z d. Witaszek (ur. 1938, Poznań) – córka dr Franciszka Witaszka, szefa Związku Odwetu Okręgu Poznańskiego, straconego przez Niemców 8 stycznia 1943 roku w Poznaniu. Po zabraniu matki do obozu w Oświęcimiu Alodia Witaszek wraz z młodszą siostrą Darią zostały poddane badaniom antropologicznym i zakwalifikowano je do przymusowej germanizacji. Dziewczynki przebywały w obozie dla dzieci przy ul. Przemysłowej w Łodzi, potem w ośrodku dla dzieci przeznaczonych do germanizacji w Kaliszu, a następnie w ośrodku Lebensbornu w Połczynie Zdroju. Alodia – Alice Wittke, została adoptowana przez Wilhelma i Luise Dahl z miejscowości Stendal i nazywała się Alice Luise Dahl. Po długich poszukiwaniach, dzięki staraniom matki i prawnika Romana Hrabara, Alicja Witaszek wróciła w listopadzie 1947 roku do Polski. Rodzina początkowo mieszkała w Ostrowie Wielkopolskim, potem w Poznaniu – tu Alicja Witaszek ukończyła biologię na Uniwersytecie Poznańskim, potem wykładała biochemię w Medycznej Szkole Pomaturalnej. Mieszka w Bydgoszczy.
mehr...
weniger
[00:00:10] Autoprezentacja boh. urodzonej w 1938 r. w Poznaniu.
[00:00:25] Przedstawienie rodziców: Haliny i Franciszka Witaszków. Przed wojną ojciec, bakteriolog i mikrobiolog, pracował na Uniwersytecie Poznańskim. Podczas okupacji był lekarzem. W 1941 r. działał w Związku Odwetu wyodrębnionym z ZWZ. Grupa miała tajne laboratoria na terenie miasta – produkcja szczepionek i materiałów wybuchowych.
[00:05:42] 24 kwietnia 1942 r. na skutek denuncjacji aresztowano członków grupy, w tym ojca i matkę. Ojca z towarzyszami osadzono w Forcie VII, matkę po jakimś czasie wypuszczono. Po odmowie współpracy 8 stycznia 1943 r. ojciec i towarzysze zostali zamordowani – głowy w formalinie. W listopadzie 1945 r. cztery głowy pochowano na poznańskim cmentarzu.
[00:10:45] W dwa tygodnie po egzekucji ojca aresztowano matkę i babcię, które trafiły do obozu koncentracyjnego w Auschwitz. Babcie zmarła po dwóch miesiącach. Matka znała język niemiecki i zatrudniono ją w obozowym szpitalu. Jej zadaniem było spisywanie chorych i wysyłanie do rodzin zawiadomień o ich śmierci. Warunki w obozie. Gdy zbliżał się front, Niemcy wyprowadzili więźniów, w tym kolumnę kobiet, w „marszu śmierci” do Ravensbrück – tu matka doczekała do wyzwolenia w kwietniu 1945 r.
[00:20:03] Po aresztowaniu matki w domu pozostała piątka dzieci, które potem trafiły do krewnych – siostry Mariola i Iwona wyjechały do Kielc, siostra Daria i boh. zostały w Poznaniu, brat wyjechał do Ostrowa Wielkopolskiego. Krewni zrobili zdjęcia boh. i siostry, potem za pomocą fotografii szukano dziewczynek. Po badaniach antropologicznych dzieci zostały przeznaczone do germanizacji i zabrane przez Niemców – pobyt w obozie przejściowym. 9 września 1943 r. dzieci wywieziono do obozu przy ul. Przemysłowej w Łodzi. – powstanie obozu na terenie łódzkiego getta. [+]
[00:28:12] Boh. trafiła w obozie do grupy młodszych dzieci – warunki w baraku. Boh. spała na pryczy z siostrą Darią. Zachowanie strażników i kapo wobec dzieci. Starsze dzieci musiały pracować, m.in. w pralni i kuchni – resztki z kuchni dla esesmanów. Dzieci zjadały robaki z zupy i tłuczone kości. [+]
[00:36:22] Chłopcy reperowali mundury i płaszcze, które przywożono z frontu – karcer za złamanie igły. Prace przy budowie drogi. Dzieci musiały rozmawiać po niemiecku – poranne apele, mycie pod pompą bez względu na porę roku – duża śmiertelność wśród dzieci, samobójstwa starszych więźniów. [+]
[00:42:35] Po kilku tygodniach boh. i siostra, przeznaczone do germanizacji, zostały zabrane do Kalisza, gdzie przebywały w klasztorze opuszczonym przez zakonnice – zachowanie esesmanek. Nadanie dzieciom nowych imion i nazwisk – boh. stała się Alice Wittke, a jej siostra Daria – Dorą Wittke. Boh. zachorowała i trafiła do szpitala – zabieg tracheotomii, rozmowy po polsku. Jedna z odwiedzających kobiet domyśliła się, że boh. jest córką doktora Witaszka – przyjazd wuja Zygmunta z Ostrowa Wielkopolskiego, który potwierdził jej tożsamość. Trudności w kontakcie z dziećmi – w styczniu 1944 r. wuj chciał wykraść dziewczynki, ale wywieziono je z Kalisza. Współcześnie boh. dowiedziała się, w jaki sposób wykradano dzieci z ośrodka. [+]
[00:52:42] Boh. i siostra trafiły do Lebensbornu w Połczynie Zdroju – zasady funkcjonowania ośrodków. Warunki w Połczynie, nauka niemieckiego, zachowanie personelu w ośrodku. [+]
[01:01:41] W kwietniu 1944 r. przyjechała Mutti – dziecko zostało jej przydzielone. Kobieta nie wiedziała, że boh. jest polskim dzieckiem – powody, dla których nie mogła zabrać siostry Darii. Wyjazd do miasteczka Stendal koło Magdeburga, gdzie boh. ochrzczono w kościele protestanckim. Po adopcji boh. nazywała się Alice Luise Dahl. We wrześniu boh. poszła do szkoły podstawowej, jej koleżanki nie podejrzewały, że nie jest Niemką. Atmosfera w domu. Wspomnienie bombardowań alianckich – ludzie ukrywali się w piwnicach zakładając garnki na głowy. Do Stendalu wjechali żołnierze alianccy, potem Rosjanie, którzy byli tam do 1989 r. Boh. była w Niemczech do końca 1947 r. [+]
[01:10:13] Po wyzwoleniu obozu w Ravensbrück matka w maju 1945 r. wróciła do Poznania. Dom rodziny był zajęty, matka dowiedziała się o śmierci męża i wywiezieniu dwóch córek. Matka wyjechała do Ostrowa Wielkopolskiego i tam zamieszkała z trójką dzieci – poszukiwanie córek przez Czerwony Krzyż. Na proces norymberski wyjechał polski prawnik Roman Hrabar, który szukał polskich dzieci w Niemczech. Matka poprosiła go o pomoc – odnalezienie dokumentów z Kalisza i odnalezienie dziewczynek – w październiku 1947 r. Mutti dostała list ze zdjęciem boh. i siostry oraz dowiedziała się, że przybrana córka jest „ukradzionym” dzieckiem. Ostatnie zdjęcie z przybranymi rodzicami. W listopadzie 1947 r. rodzice odwieźli boh. do Berlina. Brak wspomnień z życia w Polsce przed zniemczeniem. [+]
[01:20:52] W pociągu jechały dzieci, które miały trafić do domu dziecka w Warszawie, tylko boh. jechała do rodziny. Boh. wysiadła w Poznaniu i tam zajęła się nią siostra z Czerwonego Krzyża, która odwiozła ją do Ostrowa Wielkopolskiego – spotkanie z matką i rodzeństwem. Powrót siostry Darii. Boh. i siostra nie znały polskiego – nauka w szkole i korepetycje z języka. Zachowanie szkolnych koleżanek. Normalne życie po powrocie rodziny do Poznania. [+]
[01:28:12] Kontakty z rodziną w Niemczech – list od Mutti. Matka korespondowała z Mutti przez 20. lat. W 1957 r. boh. odwiedziła niemieckich rodziców. Boh. i siostra chciały uciec do Niemiec – sytuacja matki, która została z piątką dzieci. Reakcja na wiadomość, że boh. musi wyjechać do Polski. Pomoc Mutti w przypomnieniu imion rodzeństwa. W 1969 r. obie matki spotkały się – relacje między nimi. Boh. nie rozmawiała z niemieckimi koleżankami o wojnie i sytuacji politycznej.
[01:37:42] Boh. wyjechała z siostrą do Kalisza, esesmanki powiedziały im, że są sierotami i uczyły je języka niemieckiego. Wspomnienie świąt Bożego Narodzenia. Boh. zachorowała na dyfteryt i znalazła się w szpitalu, gdzie jej pochodzenie odkryła jedna z kobiet – wuj Zygmunt [Muszyński] odnalazł siostrzenice, ale nie mógł ich odwiedzać. Próba wykradzenie dziewczynek nie powiodła się, bo dzieci wywieziono. Zasada tworzenia nowych imion i nazwisk. Temat trucia Niemców przez grupę dr Witaszka.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..