Romuald Malinowski (ur. 1929, Warszawa), członek Armii Krajowej (ps. „Orzeł”) i powstaniec warszawski. Walczył na Śródmieściu Północnym w batalionie „Kiliński” (7. kompania motorowa "Iskra"). W czasie niemieckiej okupacji brał też udział w konspiracyjnych rozgrywkach piłki nożnej jako bramkarz drużyny juniorów „Promyka”. Po upadku Powstania Warszawskiego wzięty do niewoli, przebywał w Stalagu 344 Lamsdorf oraz Stalagu IX-C Bad Sulza. Po wyzwoleniu dołączył do 2. Korpusu Polskiego we Włoszech, a następnie wyjechał do Wielkiej Brytanii. Po otrzymaniu informacji o tym, że rodzice przeżyli wojnę, w 1947 r. wrócił do Warszawy. Po powrocie nadrabiał edukację w gimnazjum i liceum dla dorosłych. Zdał maturę i rozpoczął studia, jednak nie mógł ich pogodzić z pracą i zrezygnował po jednym semestrze. Początkowo pracował jako kierowca, był też pomocnikiem fotografa Adama Kaczkowskiego. Z czasem nauczył się od niego fotografii i zajął się fotoreportażem. Pracował w Foto Serwisie, zajmował się głównie fotografią przemysłową. Wskutek wypadku podczas delegacji przeszedł na rentę i wcześniejszą emeryturę. Na przełomie lat czterdziestych i pięćdziesiątych był siatkarzem AZS AWF oraz Spójni Warszawa.
mehr...
weniger
[00:00:07] Przed wojną boh. grał w piłkę nożną z kolegami z podwórka. W czasie okupacji kupiono piłkę i umawiano się na mecze w parku Żeromskiego. Trenowali tam zawodnicy klubu „Promyk”, których kapitanem był Olgierd Budrewicz – propozycja wstąpienia do juniorów „Promyka”. Działalność klubów piłkarskich – rozgrywki juniorów. Po zamknięciu parku przeniesiono się na Żoliborz, grywano też na Grochowie. Boh. został bramkarzem, ponieważ przeczytał książkę o skutecznym bramkarzu Hiszpanie. Wyjazd na mecz do Legionowa.
[00:08:52] Trenerem był Olgierd Burdewicz, w drużynie grali m.in. Roman Florek, Wiktor Natanson, kolega o przezwisku „Siasio”. Przebieg treningu. Kibicowanie na meczach seniorów w parku Żeromskiego. Boh. należał do Armii Krajowej, gdy przygotowywano się do powstania, piłka zeszła na drugi plan.
[00:12:50] Gdy wybuchło powstanie, boh dostał dwie butelki z benzyną, potem dostał rewolwer od starszych powstańców. Butelki były w torebkach papierowych, w których był także biały proszek – ostrożne obchodzenie się z butelkami. Skutki rzucania butelek w czołgi.
[00:15:30] W „Promyku” grali: Jerzyk, Cukanow. W czasie okupacji nie używano nazwisk, tylko pseudonimów. Po wojnie boh. uczył Olgierda Budrewicza jeździć samochodem. Jeździł z nim także na wywiady. Wspomnienie wyjazdu do Wytwórni Wódek Gatunkowych i reportażu w kopalni oraz stoczni. Boh. miał brać udział w połowach dalekomorskich, ale ostatecznie był tylko na Bałtyku – fotoreportaż.
[00:20:40] Pewnego dnia na mecz przyszło kilku niemieckich żandarmów. Boh. nie wie, dlaczego zamknięto park Żeromskiego. Wspomnienie obrony trudnego strzału i oklasków kibiców. Jako bramkarz boh. miał golf i własnoręcznie zrobione nakolanniki.
[00:23:55] Boh. nie miał sympatii, ale spacerował z kolegą za dziewczynami, które im się podobały.
[00:25:40] Boh. miał buty na korkach kupione na bazarze Różyckiego, czapkę z daszkiem i rękawice. Powitanie drużyn na boisku, sędziowanie w czasie meczu. Obrona rzutów karnych. Umiejętności kolegi „Siasia”. Skład siedmioosobowej drużyny – na meczach wyjazdowych grało jedenastu zawodników. Drużyna „Promyka” rywalizowała z Akademickim Klubem Sportowym – mecze z drużynami podwórkowymi. Znajomy szewc zszywał piłkę.
[00:34:26] Będąc w wojsku boh. organizował mecze z Włochami, którzy byli lepszymi piłkarzami niż Polacy. Wspomnienie służby w jednostce czołgów. Boh. grywał też w piłkę podczas pobytu w Anglii.
[00:38:22] Po powrocie do Polski grał w siatkówkę w klubie „Spójnia” Warszawa. Wspomnienie trenera Strycharzewskiego i jego podejścia do gry, żona trenera przynosiła napoje dla męża i graczy. Specyfika piłek do siatkówki. Przez pewien czas treningi odbywały się wieczorami w hali AWF. Boh. jako dziecko złamał rękę, co po latach nie ułatwiało mu gry w siatkówkę. Trenerem studentów AZS był Kraus, który nie był tak sympatyczny jak Strycharzewski.
[00:47:50] W czasie okupacji boh. uczył się na tajnych kompletach, lekcje odbywały się w mieszkaniach. Nie lubiano lekcji łaciny z „Pingwinem” i wymyślano różne historie, by je przerwać. Boh. ukończył szkołę samochodową przy ul. Hożej. Studiował na Wydziale Maszyn Ciężkich Politechniki Warszawskiej – powody przerwania studiów.
[00:52:40] Fotografik Adam Kaczkowski miał samochód i boh. był jego kierowcą, a także pomagał w sesjach zdjęciowych. Potem sam robił zdjęcia.
[00:55:15] Sąsiad Adam Kaczkowski widział boh. naprawiającego samochód i poprosił o pomoc przy swoim aucie. Kaczkowski był fotografikiem, specjalistą od zdjęć teatralnych – fotografie afiszowe wykonywane w czasie prób generalnych. Boh. zajmował się światłami i jeździł z Kaczkowskim, np. do teatru w Olsztynie, pracował także w ciemni. Technika wykonywania dużych powiększeń. Boh. urządził własną ciemnię i dorabiał wywołując zdjęcia z zakładów fotograficznych.
[01:02:20] Boh. dowiedział się, że przy wydawnictwach handlu zagranicznego jest fotoserwis, który poszukuje fotoreportera. Przyjaciel z konspiracji Wiesław Rydygier pracował w Komitecie Centralnym PZPR i załatwił mu pracę. Boh. lubił wyjazdy w teren i często wyjeżdżał, by fotografować zakłady pracy – wysokość diety dziennikarskiej.
[01:08:12] W czasie pracy boh. miał wypadek samochodowy, dostał rentę inwalidzką, a potem przeszedł na wcześniejszą emeryturę.
[01:10:45] Fotoreportaże w stoczni, kopalni, rzeźni. Boh. miał brać udział w połowie dalekomorskim, ale tu pojechał kolega Janusz Czarnecki, który był w partii. Wspomnienie fotografowania w FSO, które chciało wydać katalog. Wyjazd do lasu na zbiory runa leśnego. Specyfika pracy dla wydawnictw handlu zagranicznego, porównanie z CAF. Wyjazd w delegację do Czechosłowacji.
[01:17:50] Odwrót armii niemieckiej w 1944 – żołnierze na furmankach, pociągi ze sprzętem wojskowym jadące na zachód. Kolega Roman Winnicki mieszkał niedaleko Dworca Gdańskiego – obserwacja ruchu pociągów z okien domu. [+]
[01:20:40] Boh. przebywał w punkcie koncentracyjnym, ale powstanie odwołano i wrócił do domu. Idąc do powstania miał dwie butelki z benzyną – walki na ulicy Wolskiej, wycofanie się na Stare Miasto. Boh. przeszedł kanałami z Placu Krasińskich na ul. Warecką, potem znalazł się na Poczcie Głównej. 7 kompania motorowa „Iskra” została przydzielona rtm. Roycewiczowi „Leliwie”.
[01:29:19] Kapitulacja powstania. Boh. miał niemieckie spodnie i kurtkę. Powstańców obserwowali niemieccy żandarmi – zmiana postawy, gdy powstańcy rzucali broń. Jeńców prowadzono ul. Wolską do Ożarowa, tu przebywali kilka dnia na terenie fabryki kabli. Potem wsadzono ich do wagonów towarowych – w rogu wydłubano dziurę do załatwiania potrzeb naturalnych.
[01:35:13] Przyjazd do obozu w Lamsdorfie – warunki w barakach, poranne apele. Boh. trafił z grupą młodocianych jeńców do komando roboczego w obozie Hitlerjugend i pracował w lesie przy wycince drzew. Jeńcy w nocy spali, a członków Hitlerjugend budzono na ćwiczenia. Obserwacja przelatujących alianckich bombowców – naloty dywanowe. [+]
[01:43:20] Odgłosy zbliżającego się frontu. Gdy prowadzono kolumnę jeńców, wachman nie zgodził się na propozycję esesmanów, by chłopaków rozstrzelać – ucieczka jeńców. Chłopcy kierowali się w kierunku frontu. W lesie widziano niemieckich żołnierzy, którzy przebierali się w cywilne ubrania. Spotkanie z Amerykanami, wśród których niektórzy byli polskiego pochodzenia i znali język polski. Skutki otrzymania jedzenia od amerykańskich żołnierzy.
[01:49:55] Boh. trafił do obozu wojskowego i dostał amerykański mundur. Potem był w Polskim Korpusie Przysposobienia i Rozmieszczenia. Kolega Knoll, który znał niemiecki i francuski, zorganizował wyjazd do Włoch do 2 Korpusu.
[01:54:00] Boh. dostał się do 6 Pułku Pancernego „Dzieci Lwowskich”. Służba w szwadronie szkolnym, który stacjonował w Montecassiano koło Maceraty – musztra. Potem rozdzielano do różnych jednostek i boh., zainteresowany czołgami, wybrał broń pancerną. Boh. zaprzyjaźnił się z kapralem Czerwińskim, kierowcą czołgu, który pozwolił mu prowadzić czołg. Po szkoleniu trafił do załogi czołgu „Majcher”. Ćwiczenia na poligonie – zdobycie uprawnień celowniczego. Zdawanie broni Anglikom – boh. odprowadził „Majchra”, któremu obcięto lufę i zabezpieczono włazy.
[02:02:02] Boh. dowiedział się, że rodzina żyje i zapisał się na wyjazd do Polski. Ostrzeżenia ze strony kolegów, którzy byli w Rosji. Wyjazd do kraju – rejs statkiem, który w czasie wojny woził ropę dla łodzi podwodnych. W miejsce zbiorników na ropę wstawiono piętrowe prycze, statek zabierał ok. 2 tysiące ludzi. Choroba morska w czasie rejsu – sprzątanie statku. Powitanie w Gdańsku przez orkiestrę wojskową. Boh. przyjechał na Dworzec Zachodni, miał walizkę i worek – przejazd rikszą na Żoliborz, zapłata za kurs. Spotkanie z matką. [+]
[02:09:20] Boh. poszedł do szkoły – nauka w trybie przyspieszonym. Po maturze dostał się na studia, ale po pierwszym semestrze zrezygnował, ponieważ nie radził sobie z matematyką. W szkole boh. poznał przyszłą żonę, ożenił się mając 21 lat.
[02:11:50] Boh. widział samoloty lecące bombardować Drezno. Przejazd przez Warszawę po przyjeździe w 1947 r.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..