Roman Potocki (ur. 1955, Luboń) – jego rodzice, pracownicy poznańskich zakładów przemysłowych, brali udział w wydarzeniach Poznańskiego Czerwca 1956, przez co rodzina była zmuszona do przeprowadzki do Bydgoszczy. Roman Potocki ukończył Technikum Mechaniczno-Elektryczne, a potem Wydział Techniczny bydgoskiej Akademii Techniczno-Rolniczej im. J. J. Śniadeckich. Po studiach był pracownikiem naukowym uczelni, potem odszedł do pracy w przemyśle. Mieszka w Bydgoszczy.
[00:00:10] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1955 r. w Luboniu.
[00:00:24] Ojciec był konstruktorem, matka krawcową. Rodzice brali udział w Wydarzeniach Poznańskich, w 1956 r. rodzina przeprowadziła się do Bydgoszczy. Obydwaj dziadkowie brali udział w Powstaniu Wielkopolskim. Gdy wybuchła wojna, ojciec miał 9 lat, jego siostra 12, dziadek Roman Potocki, dróżnik kolejowy, został wysłany do obozu pracy w Peenemünde – na jeden dzień przyjechał na urlop do domu, ale nie mógł uciec, babcię zabrano na roboty do Niemiec. Dziadek ze strony matki, Stanisław Maćkowski, był kolejarzem, babcia prowadziła dom. Dziadkowie przeżyli wojnę.
[00:06:46] W Luboniu budowano drogę koło fabryki, do pracy przychodzili Żydzi z obozu koncentracyjnego w Żabikowie, widziała ich babcia boh. – wygląd więźniów żydowskich. Polacy starali się pomagać – na drogę wylewano resztki jedzenia, które Żydzi podnosili. Dwunastoletni chłopiec oddalił się z kolumny i w ubikacji wyrył napis „Mamo, czy cię kiedyś zobaczę”. Chłopiec mógł być ukrywany, ale boh. nie zna jego dalszych losów. Babcia pokazała domy, których mieszkańcy pomagali przechodzącym Żydom. W obozie w Żabikowie zginął kuzyn babci. Powody pomocy Żydom. [+]
[00:15:02] Żydzi byli więźniami obozu w Żabikowie, babcia z nimi nie rozmawiała. Za pomoc Żydom groziła śmierć, ale niektórzy sąsiedzi, np. Mateccy, pomagali więźniom. Niektórzy sąsiedzi byli autochtonami.
[00:21:00] Gdy Niemcy szukali w ogrodzie rzeczy zakopanych przez dziadka, sąsiad Krauze wskazał jakieś miejsce, ale tam też niczego nie znaleziono. Po wojnie Krauze prowadził sklep mięsny w Luboniu. Podczas okupacji dziadek prawdopodobnie był maszynistą pociągu, nie działał w konspiracji. Po wojnie pracował na kolei.
[00:23:55] Dziadek Potocki nie chciał opowiadać o pobycie w obozie, ale opowiadał o udziale w wojnie polsko-bolszewickiej. Dziadek był radiotelegrafistą. Siła opowieści babci o pomocy Żydom. Dziadek, weteran Powstania Wielkopolskiego i wojny 1920 roku miał list od Piłsudskiego, ale mimo to nie mógł dostać pracy. Traktowanie byłych powstańców w II RP oraz w PRL. Opinia dziadka Potockiego na temat Piłsudskiego.
[00:32:20] Po zakończeniu wojny dziadek Maćkowiak pracował jako maszynista, niedługo przed emeryturą okazało się, że był daltonistą, co nie przeszkadzało mu w pracy. Dziadek Potocki był dróżnikiem na kolei, babcia handlowała na targowisku i zarabiała więcej niż mąż.
[00:33:40] W 1956 r. rodzina mieszkała w Luboniu. Matka pracowała w Zakładach Naprawy Taboru Kolejowego, ojciec w Zakładach im. Stalina (obecnie Cegielskiego). W wydarzeniach poznańskich brał również udział wuj Włodzimierz Maćkowski, uczeń szkoły zawodowej, który został ranny – „wilczy bilet” ze szkoły. Ojciec nie mówił o swoim udziale w wydarzeniach poznańskich, matka była świadkiem linczu ubeka na dworcu w Poznaniu. Była w grupie osób, które zareagowały na śmierć Romka Strzałkowskiego. Boh. zadławił się ością, ale karetki były zajęte wydarzeniami w mieście i życie uratował mu dziadek. W latach 60. boh. był w Poznaniu z dr Olejniczakiem, który pokazywał mu ślady po kulach. Matka była w tłumie, który wszedł do kościoła św. Wojciecha – wspólna modlitwa, obawy, że kościół zostanie ostrzelany przez czołg.
[00:39:55] Powody wyjazdu rodziny do Bydgoszczy – praca ojca i mieszkanie. Ojciec zapisał się do partii. Boh. interesował się historią – powody wzywania rodziców do szkoły. Teściowa była w AK, ale boh. dowiedział się o tym po jej śmierci. Atmosfera zastraszenia, boh. po latach dowiedział się, którzy sąsiedzi byli konfidentami.
[00:44:25] Boh. spędzał wakacje u dziadków w Luboniu i Nowinkach, gdzie słuchał opowieści z czasów okupacji. Reakcja na opowieść babci o pomaganiu Żydom. Boh. miał problemy w szkole z powodu odpowiedzi na lekcjach oraz nazwiska. Traktowanie boh. przez dyrektorkę szkoły podstawowej nr 30, panią Popow – incydent z pomidorem. Boh. miał być przeniesiony do szkoły specjalnej, ale w jego obronie stanęły cztery nauczycielki, w tym polonistka Dolecka i nauczycielka matematyki Perełka.
[00:54:22] Boh. studiował na Wydziale Mechanicznym Akademii Rolniczo-Technicznej. Po ukończeniu studiów był pracownikiem naukowym uczelni, ale z powodu rodziny w Stanach Zjednoczonych odsuwano go od prac badawczych – przejście do pracy w przemyśle. Boh. do niedawna miał dzienniczek z podstawówki z uwagami nauczycieli.
[00:56:48] Boh. sięgał po książki w języku angielskim i tam znalazł informacje o Katyniu. Jednym z jego znajomych z lat dzieciństwa był mężczyzna chory psychicznie, który poprosił o sklejenie legitymacji – okazało się, że był to pułkownik 2 Korpusu, który walczył pod Monte Cassino. Pozyskiwanie informacji od kuzyna ojca, który służył w KBW. Odkrywanie historii księdza Streicha, który został zastrzelony w lubońskim kościele.
[01:00:58] Metody nauki języka angielskiego, wyjazdy za granicę. Rozważania na temat nauki języka rosyjskiego.
[01:03:48] Historia księdza Stanisława Streicha – boh. jako dziecko zainteresował się „ogródkiem” przy kościele. Od babci dowiedział się, że ksiądz został zastrzelony podczas mszy dla dzieci. Zamachowca, komunistę Wawrzyńca Nowaka, złapali mieszkańcy, potem zabrała go policja. Dziadek Maćkowski opowiadał, że zabójca księdza został skazany na karę śmierci, ale wyroku nie wykonano. Podczas wojny Nowak trafił do ZSRR, potem mieszkał w Poznaniu i pracował w Komitecie Wojewódzkim PZPR, gdzie dziadek go widział. Inne źródła mówią, że wyrok na Nowaku wykonano przed wojną. Boh. zgłosił się jako świadek pośredni podczas procesu beatyfikacyjnego księdza Streicha. [+]
[01:14:52] Kuzyn babci, major SS, będąc w Poznaniu spotkał na ulicy dziadka Stanisława Maćkowskiego – losy kuzyna, prawdopodobnie brytyjskiego szpiega.
[01:19:00] Boh. działał w „Solidarności”, był jednym z jego założycieli na Wydziale Mechanicznym bydgoskiej uczelni – przeszukania biurka w pracy. Boh. zaprzestał działalności w czasie stanu wojennego – reakcja po jego ogłoszeniu, wpływ teścia, oficera LWP. Przepowiednie dziadka Maćkowskiego.
[01:24:30] Boh. był wokalistą i grał na harmonijce w zespole hardrockowym. Rozważania na temat polskiej muzyki rockowej. Wspomnienie węgierskiego zespołu „Omega” i „Deep Purple” – spotkanie z Ritchie Blackmorem i Johnem Lordem.
[01:30:25] Boh. był w Poznaniu podczas drugiej pielgrzymki papieża Jana Pawła II – przyjazdy wiernych. Rola religii w latach 80.
[01:33:52] 13 grudnia 1981 r. boh. przypiął biegówki i pojechał na uczelnię – puste ulice i czołg. Wiadomość o wprowadzeniu stanu wojennego. Żona z dziećmi była w akademiku – akcja ZOMO. Podczas pobytu w sanatorium w Janowie boh. widział przejazd kolumny czołgów. Udział w mszach za Ojczyznę – szachowanie zomowców dokumentem potwierdzającym gruźlicę.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..