Łąpieś Jerzy
Jerzy Łąpieś (ur. 1939, Warszawa), regionalista i miłośnik warszawskiej Woli, autor strony „Moja Chłodna”. Był jedynakiem, wychowywał się w kamienicy przy ul. Chłodnej 20 na Woli, jego ojciec Jan pracował w łączności, współpracował także z podziemiem w czasie II wojny światowej. W czasie Powstania Warszawskiego ojciec zaginął, a Jerzy Łąpieś z mamą został wywieziony z Woli razem z ludnością cywilną. Trafili do wsi Wiskienica koło Łowicza, gdzie przyjęli ich miejscowi gospodarze. W styczniu 1945 r. wrócili do Warszawy, gdzie odnalazł ich ojciec. Po wojnie Jerzy Łąpieś chodził do nieistniejącej już szkoły im. Wojciecha Górskiego przy ul. Smolnej. Po jej ukończeniu uczył się w Technikum Łączności przy ul. Nowogrodzkiej, ale po zaledwie roku przeniósł się do Gdańska. Tam również nie zagrzał długo miejsca – w 1956 r. przyjechał do Warszawy, ponieważ zaraził się od marynarzy czarną ospą. Podczas zamieszek studenckich na Placu Konstytucji w 1956 r. został aresztowany i spędził miesiąc w komunistycznym więzieniu. Ukończył szkołę wieczorową i rozpoczął pracę w łączności, pracował m.in. na kontrakcie w ZSRR. W latach 90. prowadził własną firmę na Mokotowie. W młodości trenował boks, przyjaźnił się z wieloma słynnymi sportowcami, m.in. z Ireną Szewińską.
more...
less
[00:00:10] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1939 r. w Warszawie.
[00:00:38] Ojciec był kierowcą i listonoszem, matka pracowała w „Fotonie”, gdzie produkowano tapety i materiały światłoczułe. Podczas okupacji rodzina mieszkała w Warszawie, ale przeprowadzano się. Podczas wypędzania ludności cywilnej z Woli boh. z matką znalazła się w piwnicy domu przy ul. Wroniej. Niemcy wrzucali granaty przez okienka i odłamki zraniły dziewczynkę. Droga zadymioną ulicą do kościoła św. Wojciecha. Matka uciekła strażnikom i rodzina znalazła się we wsi koło Łowicza. Ojciec zaginął podczas powstania, ale potem odnalazł rodzinę. [+]
[00:08:26] Powrót z Wiskienicy do Warszawy – podróży na stopniach pociągu. Rodzina wróciła na Chłodną – wspomnienia ruin miasta. Wuj inżynier mieszkał na Tamce, jego teść Gąsowski [Gąsecki] miał fabrykę proszków od bólu głowy „z kogutkiem”. Wuj pomógł rodzinie, ale ojciec chciał remontować mieszkanie przy Chłodnej – dziura po pocisku w podłodze, ogrzewanie kozą. Spotkanie z szabrownikiem. Organizowanie życia po wojnie – noszenie wody do domu, porządkowanie terenu. Kobiety wynosiły pociski z kamienicy i zakopywały je. [+]
[00:15:05] Handel koło Hali Mirowskiej. Powroty mieszkańców ul. Chłodnej – spędzanie czasu przez chłopaków z „Dzikiego Zachodu” – szukanie i sprzedaż złomu. Koledze, który nie miał nóg zrobiono wózek, by mógł brać udział w eskapadach. Matka była analfabetką, ale chciała, by syn się uczył i zapisała go do prywatnej szkoły Górskiego na ul. Smolnej. Droga z Chłodnej na Smolną przez zniszczone miasto. [+]
[00:20:28] Po ukończeniu szkoły podstawowej boh. poszedł do Technikum Łączności przy ul. Nowogrodzkiej. Praca w biurze projektowym ZWUT – rozwój łączności. Boh. przez wiele lat prowadził zakład telekomunikacyjno-budowlany.
[koniec samodzielnej relacji – świadek odpowiada na pytania]
[00:23:40] Przedstawienie rodziców Ireny i Jana. Boh. nie pamięta getta. Na Chłodnej mieszkali bogaci Żydzi. W kamienicy przy Chłodnej 26 zamordowano w 1942 r. marszanda i antykwariusza Abe Gutnajera. Matka kolegi Soroki była dozorczynią w budynku i widziała przyjazd dwóch ciężarówek, z których wysiedli mężczyźni w cywilnych ubraniach. Dozorczyni słyszała strzały, potem widziała wynoszenie ciał do ciężarówki. W mieszkaniu zabito oprócz rodziny Gutnajerów lekarza Franciszka Raszeję, który przyszedł operować Gutnajera. Z mieszkania zabrano obraz pt. „Portret czytającego mężczyzny”. Boh. chciał upamiętnić postać doktora Raszei. [+]
[00:33:52] Boh. był ze stryjem Stanisławem na Kercelaku i zgubił się – wspomnienie sowieckiego bombardowania.
[00:37:10] Boh. badał historię rodziny swojej żony, Konarskich, którzy przeżyli rzeź Woli. Matka żony uciekając z domu przy ul. Wolskiej zabrała zdjęcia i ubrania dla córki Lusi. Kobiety znalazły się w kościele św. Wojciecha. Ojciec Wacław Konarski, stryj Jan i dwaj inni mężczyźni zostali ranni podczas egzekucji, ale przeżyli ją przykryci trupami. Wspomnienie egzekucji Wandy Lurie.
[00:45:00] Ojciec, listonosz i akowiec, zaniósł paczkę z bombą do niemieckiego biura. Wybuch poranił Niemca. Boh. podczas powstania był z matką. Niemcy po jednej z egzekucji powiesili zwłoki na balkonie budynku Sądu, potem kazali warszawiakom je oglądać – boh. zaniosła tam matka. Po wypędzeniu z Warszawy matka i boh. uciekli strażnikom, prawdopodobnie w okolicach Pruszkowa. Przyszła żona boh., mieszkająca przy ul. Wolskiej, także znalazła się wraz z rodziną w kościele św. Wojciecha.
[00:50:55] Boh. był z matką we wsi Wiskienica. Nie wiadomo, co działo się z ojcem podczas powstania. Po 1946 r. ojciec pracował na poczcie i jeździł w teren, woził listy i pieniądze. Podczas wyjazdu do Białegostoku samochód został zatrzymany przez partyzantów z podziemia antykomunistycznego, którzy zabrali pieniądze. Potem wywiązała się walka między ubekami, żołnierzami a partyzantami – ojciec pokazywał boh. okrwawiony samochód.
[00:54:12] Rodzina wróciła do Warszawy w pierwszych dniach po wyzwoleniu – podróż na stopniach wagonu. Podczas pobytu w Wiskienicach boh. bawił się na lodzie i nieomal utonął. Ruiny Woli – na Chłodnej zachowały się fasady domów, które potem zburzono. Kamienica przy Chłodnej należała do bogatych Żydów, rodzina mieszkała w podwórku u ciotki. Po powstaniu piętro kamienicy było zniszczone, mieszkańcy sami porządkowali teren – kobiety wynosiły i zakopywały pociski, część z nich odnaleziono dopiero podczas współczesnej rewitalizacji ulicy.
[00:58:12] Boh. jest obecnie ambasadorem „chłopaków z Dzikiego Zachodu”, na ogrodzeniach wokół drzew są tabliczki pamiątkowe. Pochodzenie nazwy „Dziki Zachód” i jego obszar. Boh. wraz z kolegami penetrował ruiny, potem sprzedawał znalezione rzeczy – podarunek dla pani Wójcikowej. Specyfika Woli, zainteresowanie UB dzielnicą. Treningi z Ireną Kirszenstein-Szewińską.
[01:05:14] Wspomnienie stryja Bolesława Łąpiesia. Tata Tasiemka był szefem gangu działającego na Kercelaku, jego zastępcą był Pantaleon Karpiński. Kolegą boh. był Włodek Karpiński, który miał w domu duże zbiory wydawnictw niezależnych.
[01:10:28] Boh. był na praktyce w warsztacie pana Dałka. Pewnego dnia chłopaki z Czerniakowa (ich szefem był „generał Buba-Huk”) przywieźli kasę pancerną, której nie mogli otworzyć. Dałek otworzył kasę, w której były numizmaty – aresztowania wśród szastających pieniędzmi członków grupy. Tabliczka ku czci „generała”. [+]
[01:19:38] W dniu śmierci Stalina boh. był w szkole – uczniów zebrano na apelu, niektórzy płakali. Boh. chodził do prywatnej szkoły Górskiego – mundurki uczniów. Sytuacja w domu.
[01:23:21] W 1956 r. boh., uczeń szkoły w Gdańsku, wrócił do Warszawy z powodu choroby zakaźnej przywiezionej przez marynarzy. Podczas zamieszek na Placu Konstytucji ormowcy wyciągali młodych ludzi z tramwajów i bili ich. Boh. został aresztowany i przewieziony na Rakowiecką, gdzie trzymano go przez dwa tygodnie. Potem przewieziono go do więzienia w Gęsiówce, gdzie siedział miesiąc. Wuj komunista wstawiał się za nim u Gomułki i boh. zwolniono, ale osiemnaste urodziny spędził w więzieniu. [+]
[01:27:00] Powody wyjazdu do szkoły w Gdańsku – po kilku miesiącach boh. wrócił do Warszawy i został aresztowany. Boh. boksował w młodzikach CWKS, w 1953 r. w Hali Gwardii odbywały się Mistrzostwa Europy w Boksie – oglądanie zawodów z okna hali. Wspomnienie pojedynku bokserskiego z Rutkiewiczem, który znokautował boh. – losy kolegi. Boh. znał kilku zapaśników, którzy występowali przed wojną w Cyrku Staniewskich. Po wojnie jeden z nich, Wacław Okulicz, odwiedzał na Legii zapaśnika Lucjana Sosnowskiego, którego podejrzewano o to, że tężyznę podtrzymuje pijąc byczą krew. Starcie Okulicza z tajniakami.
[01:36:28] Prace przy odbudowie stolicy – opinia na temat wyburzeń na ul. Chłodnej. Jedno z mieszkań przy ul. Chłodnej 20 zajmował mężczyzna współpracujący z UB, który po alkoholu urządzał awantury – próba pozbycia się żony.
[01:41:45] Po wyjściu z więzienia boh. nie wrócił do szkoły w Gdańsku, ale podjął pracę w Pruszkowie. Zasadnicza służba wojskowa w łączności. Boh. prowadził zakład telekomunikacyjno-budowlany i miał kłopoty z Urzędem Skarbowym. Po wykonaniu prac dla firmy Universal został oszukany. Przekręty w biznesie – spotkanie z założycielem kasy oszczędności, w którego biurze pieniądze leżały w wannie.
[01:49:30] Wspomnienie Ireny Szewińskiej. Boh. był Leningradzie z jej mężem Januszem i widział dom, w którym się urodziła.
[01:51:33] Boh. wybrał się na spacer do swojej dawnej dzielnicy i kupił obraz Antoniego Uniechowskiego, z tyłu pod ceratą było zdjęcie – odkrycie zaszyfrowanych nazwisk, powiązania z Judenratem. Po wojnie boh. szukał wraz z kolegami pamiętników Adama Czerniakowa, prezesa Judenratu, który mieszkał przez jakiś czas w kamienicy przy ul. Chłodnej 20. [+]
[02:00:15] Boh. zajmuje się upamiętnianiem historii swojej dzielnicy – zamiłowanie do staroci. Boh. był w posiadaniu orła z Zamku Królewskiego. Znajomy współpracował przy odbudowie Zamku i brał stamtąd różne rzeczy, których odlane kopie sprzedawał. Gdy zaczął fałszować monety, aresztowano go i pobito. Po powrocie z aresztu wyrzucił wiele rzeczy na złom i tam boh. znalazł orła, którego oddał do Muzeum Woli.
[02:06:00] Japończycy podarowali Warszawie Dzwon Pokoju, który ukradziono i prawdopodobnie przetopiono.
[02:08:05] Boh. uczył się w technikum, które mieściło się w Poczcie Gdańskiej. Pracował w biurze projektowym ZWUT, jako pracownik Energomontażu brał udział w budowie rurociągu na Syberii, potem prowadził własną firmę.
more...
less