Sowa Grzegorz
Grzegorz Sowa (ur. 1958, Częstochowa) – jego dziadkowie Józef i Franciszka Sowowie zostali zamordowani przez Niemców 1 września 1943 r. w Wierzchowisku k. Częstochowy za ukrywanie Żydów. Jego ojciec Eugeniusz, naoczny świadek tej tragedii, został zesłany na roboty przymusowe do Niemiec, po powrocie osiedlił się i pracował w Częstochowie. Grzegorz Sowa, podtrzymując pamięć o tej tragicznej historii, zgłosił kandydaturę swoich dziadków do projektu „Zawołani po imieniu”.
more...
less
[00:00:06] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1958 r. w Częstochowie, przedstawienie rodziców: Eugeniusza i Danieli z domu Cywińskiej.
[00:00:22] Boh. w dzieciństwie poznał historię swoich dziadków, którzy zostali rozstrzelani za ukrywanie Żydów podczas okupacji. Stopniowe odkrywanie rodzinnej historii – rozmowy z ojcem. Wpływ traumatycznych zdarzeń na ojca, jego charakter i relacje w rodzinie.
[00:07:25] Ocena czynu dziadków, ich patriotyzm, sposób walki z okupantem.
[00:10:17] Polacy pomagający Żydom – wpływ religii katolickiej. Boh. nie słyszał o innych przypadkach pomocy Żydom w okolicach Częstochowy, przed Zjazdem w Broku nie znał potomków innych rodzin ukrywających Żydów – efekty spotkania – rozmowy o postawach władz samorządowych, miejscowych szkół. Brak pomocy instytucjonalnej rodzinom ofiar, szkalowanie ich w pewnych okresach historycznych. [+]
[00:18:55] O historii dziadków niewiele rozmawiano w rodzinie – grób jako temat zastępczy.
[00:20:20] Boh. za późno zainteresował się historią dziadków i już nie dotarł do świadków. W PRL-u nie mówiono o bohaterstwie ludności cywilnej. Wspomnienie wuja Stanisława Sowy, który po wojnie pomagał osieroconym dzieciom. Efekty poszukiwania wiadomości o tragedii dziadków – publikacje Jana Pietrzykowskiego, nieliczne wzmianki w prasie. Badanie sprawy przez IPN.
[00:27:10] Duma z postawy dziadków i ich dzieci, które wiedziały o ukrywaniu Żydów i pomagały w tym. Okupacja we wspomnieniach ciotki Ireny. Ojciec pomagał dziadkowi zbudować kryjówkę, inne dzieci chodziły kupować żywność – szmugiel przez granicę.
[00:32:10] Starania o nagłośnienie historii dziadków – duma z przodków, przygotowania do napisania książki. Porównanie ze sprawą rodziny Ulmów.
[00:39:03] Rodzina nie ubiegała się o odszkodowanie – zainteresowanie tematem reparacji wojennych, kontakty z posłami.
[00:41:50] Opinia na temat zainteresowania sprawą przez Instytut Pileckiego oraz IPN. Miejsce śmierci dziadków w Wierzchowisku oraz ich grób zostały wpisane na listę Miejsc Pamięci Narodowej – pieniądze od gminy Mykanów na renowację nagrobka.
[00:46:07] Brak zainteresowania sprawą ze strony społeczności żydowskiej.
[00:47:07] Nikt z rodziny nie został uhonorowany za pomoc Żydom – odznaczenie ojca. Szukanie w internecie i archiwach wiadomości na temat dziadków.
[00:50:15] Zdanie na temat projektu „Zawołani po imieniu”.
more...
less