Kazimierz Korczyński (ur. 1946, Iłańsk, ZSRR) urodził w Krasnojarskim Kraju na Syberii, dokąd jego rodzice zostali deportowani w lutym 1940 roku z osady Wesołówka na Podolu. Podczas zesłania ojciec pracował w tartaku, potem w firmie transportowo-kartograficznej „Aerogeodezja”, która zajmowała się m.in. wykreślaniem map Ałtaju. W 1946 r. rodzina została repatriowana do Polski i zamieszkała w Jerzykowicach Małych na Dolnym Śląsku. Kazimierz Korczyński ukończył liceum w Kłodzku, potem Studium Nauczycielskie w Kielcach i rozpoczął pracę jako nauczyciel w szkole podstawowej w Piszkowicach koło Kłodzka. Po trzech latach został kierownikiem szkoły w Starym Wielisławiu, potem dyrektorem szkoły w Jeleniowie i Lewinie Kłodzkim. Ukończył historię na Uniwersytecie Jagiellońskim, w 1985 r. przeprowadził się do Nowego Sącza i pracował do emerytury jako dyrektor szkoły w Mystkowie. W 1991 r. wstąpił do Związku Sybiraków, od 1997 roku jest prezesem oddziału Związku Sybiraków w Nowym Sączu.
[00:00:10] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1946 r. w Iłańsku, gdzie rodzice przebywali na zesłaniu.
[00:00:40] Przedstawienie rodziców: Marii i Jana. Rodzice pochodzili z Podola, dziadek Paweł Korczyński kupił gospodarstwo w Tarasówce i tam urodził się ojciec boh. Matka pochodziła z Nastasowa. Paweł Korczyński wyjechał do Stanów Zjednoczonych tuż przed wybuchem I wojny i tam zmarł na hiszpankę w 1918 r. Ojciec miał czwórkę rodzeństwa – prowadzenie gospodarstwa po wyjeździe ojca. Zakup ok. 30 hektarów ziemi w gminie Nastasów – losy rodzeństwa. Rodzice pobrali się w 1928 r. i zamieszkali w nowym domu – powstanie osady Wesołówka, w której mieszkało wielu osadników wojskowych.
[00:09:45] Ojciec hodował konie i handlował nimi. Miał pasiekę i duży sad. Boh. odwiedził rodzinne strony w latach 70. – po osadzie Wesołówka nie było śladu. Boh. miał czwórkę rodzeństwa, najstarszy brat Józef urodził się w 1929 r. Rodzinę deportowano 10 lutego 1940 r.
[00:14:05] Boh. nie wie, czy jego przodkowie brali udział w I wojnie światowej. W 1939 r. ojciec, rezerwista artylerii, został zmobilizowany i brał udział w kampanii wrześniowej. Po wzięciu do niewoli przebywał w obozie jenieckim koło Kielc, z którego uciekł – trudności z przejściem przez granicę, głód podczas drogi na wschód. Ojciec wrócił do domu w grudniu 1939 r. Pierwsze mordy popełniane na Polakach przez Ukraińców.
[00:20:00] Stosunki z Ukraińcami przed wojną. Ojciec grał na skrzypcach i grywał na zabawach i weselach. Na zabawie w ukraińskim Nastasowie ojciec został napadnięty przez Ukraińców. Żydzi przed wojną trudnili się handlem. Warunki materialne rodziny, różnice w poziomie życia Polaków i Ukraińców. Sytuacja po wkroczeniu Armii Czerwonej w 1939 r.
[00:27:56] Wywózka mieszkańców Wesołówki – 10 lutego 1940 do domu weszli żołnierze, którzy zrobili rewizję. Rodzina miała pół godziny na spakowanie się. Ośmioletnia siostra Adela była u ciotki w Nastasowie i nie pozwolono jej zabrać. Rodzina wzięła ciepłe ubrania, pierzyny i jedzenie – wyjazd saniami na stację w Proszowej – ładowanie ludzi do wagonów. Warunki podczas podróży pociągiem, który nie zatrzymał się przez tydzień. Na postoju wyrzucono zwłoki dwójki dorosłych i dziecka, które urodziło się w wagonie. Wyżywienie zesłańców. Podróż do Krasnojarska trwała miesiąc. [+]
[00:36:31] Przeprawa przez zamarznięty Jenisiej – rodzina trafiła do Makłakowa, a ciotka Ewa Moroz z mężem i dziećmi do Jenisejska – losy Antoniego, brata ojca, który zdołał uciec podczas drogi na stację. W Makłakowie było przedsiębiorstwo leśne i ojciec podjął pracę w tartaku, matka pracowała przy wyrębie tajgi – dzienne normy pracy. Głód na zesłaniu – wysoka śmiertelność wśród zesłańców, puchlina głodowa. Rodzina mieszkała w baraku – warunki bytowe.
[00:44:23] W 1941 po amnestii połączono się z rodziną w Jenisejsku. Ojciec pracował w firmie transportowej „Aerogeodezja”, która zajmowała się m.in. wożeniem żywności do Norylska oraz badaniami Syberii i rysowaniem map. Ojciec zajmował się końmi i zatrudnił syna Józka. Po przeniesieniu firmy do Iłańska matka z młodszymi dziećmi została w Jenisejsku, a ojciec i Józek wyjechali – warunki podczas jazdy wozami konnymi zimą, jedzenie topionego masła. Problemy z wyżywieniem koni. Wiosną 1943 r. dojechano do Iłańska, gdzie była centrala firmy, której szefem był gen. Serdiuk. [+]
[00:51:12] W Iłańsku pracowników podzielono na grupy, każdej przewodził inżynier geodeta – czternastoletni brat Józek brał udział w wyprawach w góry Ałtaj, gdzie robiono pomiary i opracowywano mapy. Warunki w górach. Przygody brata – napadnięcie przez wilki. Konie dla firmy łapano w okolicach mongolskiej granicy. W firmie pracowali zesłańcy oraz więźniowie. [+]
[00:57:32] Ojciec działał w Związku Patriotów Polskich, w mieszkaniu odbywały się zebrania i urzędował sekretarz Związku, który przyjmował dokumenty na wyjazd do Polski. Ojciec złożył dokumenty dla pięcioosobowej rodziny, ale urodził się boh. i liczba osób się nie zgadzała – podczas oczekiwania na stacji dwutygodniowy boh. zamarzł – metody przywracania do życia. Wyjazd transportem w marcu – brak kontaktu z rodziną, która wcześniej wyjechała z Jenisejska. Droga do Polski – przeszmuglowanie boh. przez granicę. Nadzieje na powrót do domu. Transport repatriacyjny dojechał do Poznania i rodzina zatrzymała się w Kowalówce, gdzie w dawnym majątku miał powstać PGR. Przyrządzanie węgorzy łowionych w stawie.
[01:06:20] Ojciec poszukiwał członków rodziny: córki Adeli i krewnych repatriowanych z Syberii – informacja, że siostra i matka są w Jerzykowicach Małych. Wyjazd na Dolny Śląsk, gdzie ojciec zajął jeden z domów – w lipcu rodzina przeprowadziła się do Jerzykowic. Początki w gospodarstwie, przydział krowy i wołu. Jedynego konia we wsi miała rodzina Orwathów. Decyzja o hodowli bydła i trzody chlewnej – powiększanie gospodarstwa. W 1953 r. ojciec został zaproszony do Warszawy jako przodujący rolnik i odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi przez wicepremiera Ignara.
[01:13:24] Poszukiwania siostry Adeli – okoliczności wywiezienia jej po wojnie w głąb ZSRR. Adela znalazła się w Chabarowsku myśląc, że rodzice nie żyją. Pracowała w przedszkolu jako pomoc kuchenna i wyszła za mąż za Rosjanina. W latach 50. nawiązano kontakt i rodzice wszczęli starania o ściągnięcie Adeli do kraju. Spotkanie pod koniec lat 50. – na skrzypcach grał pan Cieślak, ojciec Violetty Villas. W 1959 r. Adela z rodziną przyjechała do Polski i zamieszkała koło Wałbrzycha. [+]
[01:19:14] Edukacja braci po wojnie – w klasie Józka różnica wieku między uczniami wynosiła 10 lat. Wykształcenie i ścieżki zawodowe braci. Boh. chodził do szkoły podstawowej w Lewinie Kłodzkim, potem do liceum w Kłodzku – wspomnienie egzaminu maturalnego. Boh. chciał zdawać do Wyższej Szkoły Teatralnej, ale z powodu choroby matki zrezygnował z zawodu aktora i wybrał Studium Nauczycielskie w Kielcach. Po ukończeniu szkoły dostał nakaz pracy do Buska, ale udało mu się zamienić Busk na Piszkowice koło Kłodzka. Po trzech latach został kierownikiem szkoły w Starym Wielisławiu. Po dwóch latach został dyrektorem szkoły w Jeleniowie, potem w Lewinie.
[01:31:40] Boh. ukończył historię na Uniwersytecie Jagiellońskim, w 1985 r. przeprowadził się do Nowego Sącza i pracował do emerytury jako dyrektor szkoły w Mystkowie. W 1991 r. wstąpił do Związku Sybiraków, w 1997 został prezesem oddziału Związku – wymieranie Sybiraków.
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.