Kazimierz Suliga (ur. 1924, Piotrkowice) w 1942 roku wstąpił do Armii Krajowej. W roku 1944 został ranny podczas akcji na dworcu kolejowym w Sędziszowie i był leczony w krakowskim szpitalu św. Łazarza. Po wyzwoleniu wrócił do domu w Piotrkowicach i nawiązał kontakt z oddziałem partyzantki antykomunistycznej, dowodzonym przez Jana Stempkowskiego ps. „Michał”. Po kilku akcjach i zranieniu Stempkowskiego wyjechał do Cieplic, gdzie podjął pracę na poczcie. Po kursie dla inwalidów wojennych w Lęborku wrócił w rodzinne strony i pracował w PGR jako księgowy. Kazimierz Suliga należy do Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej i jest prezesem koła w Wodzisławiu.
[00:00:10] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1924 r. w Piotrkowicach.
[00:00:22] W kwietniu 1942 boh., ps. „Żbik” wstąpił do Armii Krajowej – szkolenia wojskowe. Został łącznikiem komendanta podobwodu, potem należał do oddziału dywersji, którym najpierw dowodził Józef Maj ps. „Ballet”, potem Jan Stempkowski ps. „Michał”.
[00:03:16] Boh. brał udział w akcjach niszczenia rejestrów kontyngentów oraz maszyn rolniczych w okolicznych majątkach – karanie złodziei, donosicieli oraz szpiegów. W Skroniowie koło Jędrzejowa były niemieckie magazyny żywnościowe pilnowane przez Ukraińców – kradzież jedzenia i jego rozdysponowanie. Napad na stację kolejową w Sędziszowie – unieruchomienie urządzeń, rozkręcenie torów. Podczas akcji trzech partyzantów zostało rannych – boh. postrzelono w kolano – przewiezienie na operację do Krakowa.
[00:08:34] Zadania boh. jako łącznika, współpraca z pracownikami poczty w Jędrzejowie. Broń podczas akcji podejmowanych przez partyzantów.
[00:11:30] Boh. został zawieziony na leczenie do Krakowa we wrześniu [1944], a do domu wrócił w marcu [1945]. Pobyt w krakowskim szpitalu św. Łazarza, ordynatorem był dr Kubisty – pozostały personel. Bombardowanie miasta przed wkroczeniem wojsk radzieckich. Boh. opuścił szpital i w marcu [1945] wrócił do domu.
[00:15:42] Rekonwalescencja w domu. Dawny dowódca, Jan Stempkowski, stanął na czele oddziału partyzantki antykomunistycznej – nawiązanie kontaktu. Podczas zasadzki zorganizowanej przez UB dowódca został ranny, a boh. poproszono o dostarczenie materiałów opatrunkowych i lekarstw – wizyta w aptece, opieka nad Janem Stempkowskim, który leżał na plebanii w Piotrkowicach – decyzja o przewiezieniu go do Krakowa, gdzie przebywała jego matka, żona komendanta okręgu łódzkiego, płk Michała Stempkowskiego. Doktor Kania ze szpitala św. Łazarza zgodził się leczyć rannego. Jan Stempkowski po wojnie ukrywał się, ale został złapany przez UB i zginął w 1950 r. w kieleckim więzieniu. Po nieudanej akcji odbicia więźniów z więzienia w Pińczowie oddział został rozwiązany. [+]
[00:26:27] Boh. wyjechał do Cieplic i pracował na poczcie, UB się nim nie interesowało. Po dwóch latach boh. zamieszał w Częstochowie – wyjazd na kurs dla inwalidów wojennych do Lęborka. Po kursie boh. wrócił w rodzinne strony i pracował w PGR jako księgowy.
[00:29:58] W gminie Nawarzyce mieszkał rolnik Karol Gąsior, który dzięki współpracy z Niemcami został wójtem. Za złe traktowanie Polaków został skazany wraz z rodziną na karę śmierci, wyrok na rodzinie wykonano, ale Gąsiorowi udało się uciec – w rodzinne strony wrócił w latach 60. Córka, której nie zastrzelono, wyszła za akowca i po wojnie mieszkała w Sosnowcu.
[00:32:48] W 1944 r. we wsi pojawił inżynier, który zajmował się melioracją rzeki – kontakty z kobietą, która jeździła na handel do Łodzi, a jej mąż służył w niemieckiej żandarmerii. Nawiązanie kontaktu z podziemiem – wspólna gra w siatkówkę. Wsypa – przyjazd Niemców, którzy aresztowali siedmiu mężczyzn, których potem rozstrzelano. Okazało się, że inżynier był szpiegiem – wykonanie wyroku. Zabito też kobietę, z którą się kontaktował.
[00:37:55] Atak na stację kolejową – unieruchomienie urządzeń, rozkręcenie szyn, z torów zrzucono trzy parowozy, które Niemcy musieli potem podnosić dźwigiem. W akcji brała udział grupa partyzantów z Sędziszowa, w której byli kolejarze.
[00:41:30] W jędrzejowskim więzieniu przebywało pięciu akowców. W gestapo pracował członek podziemia, który obmyślił plan uwolnienia więźniów. 2 lutego 1944 więźniowie zostali odbici. Akcją dowodził Józef Maj „Ballet”, uczestniczyli m.in. Jan Stempkowski „Michał”, Jerzy Ostrowski „Elza”, Władysław Trątnowiecki „Sarna” i Jan Turek „Kokoto”.
[00:49:04] Alianckie zrzuty – boh. brał udział w przygotowaniach, ale pierwszy zrzut nie odbył się. Powiódł się drugi zrzut, ale boh. w nim nie uczestniczył. Organizacja pola zrzutowego. W zasobnikach była broń, amunicja, materiały wybuchowe, lekarstwa, pieniądze. Przygotowanie bunkrów na magazynowanie rzeczy, po wojnie część z nich dostała się w ręce UB.
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.