Dobrosława Pedrycz z d. Kulińska (ur. 1929, Kielce) podczas niemieckiej okupacji, do stycznia 1945 r., była uczennicą tajnych kompletów. Jej starszy brat Wacław Kuliński, ps. „Jacek”, w 1944 r. został aresztowany razem z innymi uczestnikami tajnych kompletów i po ciężkich przesłuchaniach rozstrzelany, najprawdopodobniej na kieleckim stadionie. Dobrosława Pedrycz przez 35 lat uczyła fizyki i matematyki w Zespole Szkół Budowlanych w Kielcach.
00:00:01 Autoprezentacja boh. mieszkającej w Kielcach.
00:00:14 Boh., emerytowana nauczycielka matematyki, pracowała w Zespole Szkół Budowlanych w Kielcach. Boh. opowiadała swoim uczniom o tajnym nauczaniu podczas niemieckiej okupacji.
00:01:30 Boh. chodziła podczas okupacji do szkoły handlowej, ale dzięki starszemu bratu Wacławowi zaczęła uczyć się na tajnych kompletach. Spotkania odbywały się w mieszkaniu rodziny przy ul. Domaszowskiej – bliskość niemieckiego szpitala. Młodzież przychodziła na lekcje bez książek. Boh. uczyła się na komplecie dyrektora Sikorskiego, matematyki uczyła pani Okulska. Lekcje odbywały się w różnych mieszkaniach – atmosfera podczas lekcji, zagrożenie ze strony Niemców. Lekcje w domu kolegi Niziurskiego.
00:07:50 Po wojnie młodzież, która razem się uczyła, utrzymywała ze sobą kontakt. Boh. uczyła się na tajnych kompletach do zakończenia wojny.
00:09:09 Boh. miała dziesięć lat, gdy wybuchła wojna – bombardowania Kielc. Później rodzina chroniła się w piwnicy sąsiadki pani Szplitowej.
00:09:57 Starszy brat miał związki z konspiracją, pod jego wpływem boh. podjęła naukę na tajnych kompletach – czytanie podziemnych gazetek. Nauka młodzieży jako przejaw patriotyzmu.
00:13:14 Stosunek do Niemców – boh. nie wzięła cukierków, którymi została poczęstowana na ulicy.
00:14:17 Brat wieczorami czytał rodzeństwu, pożyczanie książek. Ojciec jeździł na wieś po żywność – zboże mielono w żarnach u sąsiada. Jeden z sąsiadów miał radio i czasem można było posłuchać wiadomości.
00:16:52 Zaangażowanie nauczycieli, którzy nie byli wynagradzani za swoją pracę. Pewnego dnia brat poszedł na lekcje – mama czyszcząc mu ubranie widziała, że w kieszeni jest jakiś złożony papier. Zajęcia odbywały się tego dnia na ul. Ściegiennego – młodzież czekała na prof. Pogorzelskiego, który nadszedł z innej strony i wszedł do obserwowanego przez Niemców budynku. Aresztowanie przez gestapo grupy młodzieży i brata Wacława, w którego zeszycie znaleziono ulotki. Dziewczyny zostały zwolnione, a Wacka i jego kolegę Kalinowskiego poddano brutalnemu śledztwu. Profesor Pogorzelski został wywieziony do obozu koncentracyjnego, z którego nie wrócił. Mama dowiedziała się, że syn będzie przewożony i 6 lipca 1944 była koło więzienia, potem biegła za samochodem i była na miejscu egzekucji już po rozstrzelaniu więźniów. Po wojnie mama chodziła na ekshumacje szukając ciała syna, ale nie odnalazła go. Rodzina do dziś nie wie, gdzie zginął Wacław Kuliński. [+]
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.