Zofia Kulińska (ur. 1931, Kielce) podczas niemieckiej okupacji uczęszczała do szkoły podstawowej. Starsze rodzeństwo – brat Wacław i siostra Dobrosława – uczyło się na tajnych kompletach. Brat został aresztowany i rozstrzelany w 1944 r. Zofia Kulińska ukończyła medycynę, zrobiła specjalizację z pulmunologii i do emerytury pracowała jako lekarka. Mieszka w Kielcach.
00:00:01 Autoprezentacja boh., emerytowanej lekarki i rodziców: Karoliny i Wincentego oraz brata Wacława.
00:00:30 Boh. miała 8 lat, gdy wybuchła wojna – pierwsze naloty na Kielce, wjazd do miasta niemieckich żołnierzy. Boh. widziała egzekucję uliczną koło kościoła św. Wojciecha. Rodzina mieszkała niedaleko szpitala św. Aleksandra, który stał się szpitalem dla Niemców. Ojciec wyjeżdżał rowerem po żywność na wieś. Boh. chodziła do szkoły podstawowej – poziom nauczania, „Stern” jako podręcznik do nauki czytania. Brat Wacław czytał rodzeństwu książki, a ojciec opowiadał o historii Polski. Lokatorzy domu czasem się spotykali, by czytać przepowiednie.
00:07:35 Starsze rodzeństwo Wacław i Dobrosława uczyło się na tajnych kompletach. Lekcje siostry odbywały się w mieszkaniu boh. Gdy pod dom podjechali własowcy, mama dała boh. skakankę, by wyszła na ulicę i uprzedziła nauczyciela. [+]
00:09:26 Młodzież wywożono na roboty do Niemiec – szkolnictwo zawodowe podczas okupacji. Organizacja tajnego nauczania.
00:10:41 Starszy brat Wacław pracował w tartaku, potem w fabryce marmurów braci Wyganowskich, gdzie wyrabiano m.in. przedmioty galanteryjne. Brat został złapany podczas łapanki, przed wywiezieniem uratowało go zaświadczenie z pracy oraz nie zagojona rana. Wacław należał do AK, jednym z jego kolegów był Andrzej Oleś.
00:15:15 Andrzej Oleś zawiadomił rodzinę o aresztowaniu brata. Brat miał jedno ubranie – mama czyszcząc je widziała, że w kieszeni jest złożony papier. Lekcje odbywały się tego dnia na ul. Bandurskiego (obecnie Ściegiennego). Żandarmi zatrzymali chłopaka idącego na zajęcia, który przyprowadził ich do domu – wezwanie gestapo, aresztowanie młodzieży i prof. Pogorzelskiego. Boh. była z mamą przed budynkiem aresztu. Wacław Kuliński podczas śledztwa przyznał się do posiadania wszystkich znalezionych papierów i rozstrzelano go w masowej egzekucji. Aresztowaną młodzież zwolniono. Starania rodziców o uwolnienie syna. We wtorki można było zanosić więźniom zmianę bielizny – mama poszła do więzienia i widziała odjeżdżającą ciężarówkę, za którą pobiegła na stadion. Boh. widziała nazwisko brata na liście rozstrzelanych. [+]
00:25:26 Po wojnie rodzice chodzili na ekshumacje. Mama była przy ekshumacji, podczas której znaleziono ciało Wojtka Szczepaniaka. [+]
00:27:16 Brat oddał bieliznę z więzienia i wśród rzeczy była chusteczka z dziurką przewiązaną nitkami – symboliczna wiadomość. Powojenne poszukiwania przez Czerwony Krzyż. Rodzice nie znaleźli ciała syna.
00:30:48 Po wojnie do domu przyszedł mężczyzna w mundurze 2 Korpusu, ale nie zastał nikogo z rodziny, a sąsiadce nie chciał powiedzieć, po co przyszedł. W obozie koncentracyjnym zginął wuj Jan Kuliński.
00:32:07 Dopiero w latach 90. rodzinę odnalazł kolega brata, który po wojnie zamieszkał w Warszawie. Należała do niego część pism, do których przyznał się podczas śledztwa Wacław Kuliński.
00:33:32 Podejrzenie, wsparte informacją z książki Jerzego Daniela, że brat mógł być rozstrzelany w Suchedniowie. Rodzice nie wiedzieli o ekshumacji w Suchedniowie.
00:36:15 Wiadomość o przebiegu śledztwa i katowaniu brata dotarła do rodziny przekazana przez innych więźniów i kogoś z obsługi więzienia.
więcej...
mniej
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Warszawie
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Pon. - Pt. 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Wt. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji
W Archiwum Instytutu Pileckiego gromadzimy i udostępniamy dokumenty w wersji cyfrowej. Zapisane są w nich losy obywateli polskich, którzy w XX wieku doświadczyli dwóch totalitaryzmów: niemieckiego i sowieckiego. Pozyskujemy kopie cyfrowe dokumentów, których oryginały znajdują się w zbiorach wielu instytucji polskich i zagranicznych, m.in.: Bundesarchiv, United Nations Archives, brytyjskich National Archives i polskich archiwów państwowych. Budujemy w ten sposób centrum wiedzy i ośrodek kompleksowych badań nad II wojną światową i podwójną okupacją w Polsce. Dla naukowców, dziennikarzy, ludzi kultury, rodzin ofiar i świadków zbrodni oraz wszystkich innych zainteresowanych historią.
Portal internetowy archiwum.instytutpileckiego.pl prezentuje pełny katalog naszych zbiorów. Pozwala się po nich poruszać z wykorzystaniem funkcji pełnotekstowego przeszukiwania dokumentów. Zawiera także opisy poszczególnych obiektów. Z treścią dokumentów zapoznać się można tylko w czytelniach Biblioteki Instytutu Pileckiego w Warszawie i w Berlinie, w których nasi pracownicy służą pomocą w przypadku pytań dotyczących zbiorów, pomagają użytkownikom w korzystaniu z naszych katalogów internetowych, umożliwiają wgląd do materiałów objętych ograniczeniami dostępności.
Niektóre dokumenty, np. te pochodzące z kolekcji Bundesarchiv czy Ośrodka Karta, są jednak objęte ograniczeniami dostępności, które wynikają z umów między Instytutem a tymi instytucjami. Po przybyciu do Biblioteki należy wówczas dopełnić formalności, podpisując stosowne oświadczenia, aby uzyskać dostęp do treści dokumentów na miejscu. Informacje dotyczące ograniczeń dostępu są zawarte w regulaminie Biblioteki. Przed wizytą zachęcamy do zapoznania się z zakresem i strukturą naszych zasobów archiwalnych, bibliotecznych i audiowizualnych, a także z regulaminem[hiperłącze] pobytu i korzystania ze zbiorów.
Wszystkich zainteresowanych skorzystaniem z naszych zbiorów zapraszamy do siedziby Instytutu Pileckiego przy ul. Stawki 2 w Warszawie. Biblioteka jest otwarta od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00–15.00. Przed wizytą należy się umówić. Można to zrobić, wysyłając e-mail na adres czytelnia@instytutpileckiego.pl lub dzwoniąc pod numer (+48) 22 182 24 75.
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie znajduje się przy Pariser Platz 4a. Jest otwarta od wtorku do piątku w godzinach 10.30–17.30. Wizytę można odbyć po wcześniejszym umówieniu się, wysyłając e-mail na adres bibliothek@pileckiinstitut.de lub dzwoniąc pod numer (+49) 30 275 78 955.
Prosimy zapoznać się z polityką prywatności. Korzystanie z serwisu internetowego oznacza akceptację jego warunków.