Henryk Anusiewicz (ur. 1925, Sokołów Podlaski) po wybuchu wojny zajmował się szmuglem – woził do Warszawy mięso ze wsi. W 1943 r. został złapany i wywieziony na roboty do Niemiec. Po wyzwoleniu przez Amerykanów trafił do Anglii, gdzie dołączył do 2 Korpusu, w którym służył jako kierowca. Do Polski wrócił w 1947 roku.
[00:00:06] Autoprezentacja boh., ur. 1925 w Sokołowie Podlaskim.
[00:02:35] W momencie wybuchu wojny boh. należał do Ligi Obrony Kraju. Jej członkowie mieli dyżury w pokoju w restauracji. Wymordowanie Sokołowa, w dzień targowy, zabicie ok. tysiąca ludzi. Na stacji stał pociąg z bombami. Bomby nie trafiły w stację kolejową ani pociągi.
[00:04:38] Wejście Niemców do Sokołowa w 1939 r., następnie Rosjan, od razu zabrakło chleba, ponowne wkroczenie Niemców. Po wymordowaniu Sokołowa, kiedy Niemcy byli w Węgrowie, boh. z ciotką i jej dziećmi wyjechał na wieś.
[00:05:45] Ze wsi boh. wrócił na piechotę do domu. Na rogatkach widział po raz pierwszy Niemców. Pierwsze zetknięcie z Rosjanami – ustawili czołg przy pomniku ks. Brzóski, komuniści żydowscy zrobili bramę triumfalną na wjazd sowietów. Rosjanie mieli karabiny na sznurkach, wyglądali jak partyzanci. Wieniec z pomnika ks. Brzóski odlany z brązu został przetopiony przez Niemców na amunicję.
[00:07:55] W Sokołowie Niemiec prowadził warsztat, naprawiał samochody i maszyny rolnicze. Boh. pracował tam do 1943 roku. Pracowali sami Polacy, Niemiec się nie wtrącał.
[00:09:01] Szmuglowanie wędlin do sklepu spożywczego w Warszawie na ul. Długiej 31.
[00:09:49] Złapany w łapance i osadzony w punkcie zbornym na Pradze na ul. Podskarbińskiej. Wywieziony do Eriskirch nad jeziorem Bodeńskim w Niemczech.
[00:10:42] Praca w niemieckim gospodarstwie rolnym przy wytłaczaniu soku.
[00:12:48] Dobre traktowanie w pracy, Polacy i jeden Francuz jedli wspólnie z pracującymi jeńcami serbskimi, wkrótce zostali rozdzieleni. Swobodne poruszanie, można było pójść do sąsiedniej wioski napić się piwa.
[00:13:53] Lądowanie aliantów w Normandii – przewiezienie robotników do Francji do kopania rowów przeciwczołgowych, pracowali aż do oswobodzenia przez Amerykanów.
[00:14:55] Niemcy uciekli w nocy. Wkroczenie Amerykanów - przyjacielscy, od razu dali konserwy do jedzenia.
[00:15:45] Mobilizacja robotników przymusowych do wojska, lądowanie we Włoszech [prawdopodobnie Taranto na południu Włoch], skąd zostali przewiezieni w okolice Rimini.
[00:21:02] Służba w zaopatrzeniu 2-3 kilometry od linii frontu, strach przed snajperami. Boh. był kierowcą oraz gońcem motocyklowym.
[00:22:33] Okropieństwa wojny - pomyłki bombardowań.
[00:25:42] Ofensywa na Bolonię, dostarczanie amunicji dla atakujących żołnierzy polskich i amerykańskich. Zdobycie Bolonii, opinia boh. na temat współczesnych obchodów.
[00:28:53] Wejście do Bolonii - powitanie przez Włochów kwiatami i winem, na najwyższej wieży powiewała biało-czerwona flaga.
[00:31:17] Spotkanie gen. Andersa podczas defilady, zdjęcie zrobione z daleka. Stosunek żołnierzy do gen. Andersa.
[00:32:42] W 1946 roku ewakuacja 2. Korpusu Polskiego do Anglii jako części armii angielskiej. Powrót boh. do Polski w maju 1947.
[00:36:43] Wezwanie do Urzędu Bezpieczeństwa trzy dni po powrocie do kraju, aresztowanie i wypuszczenie po interwencji ojca.
[00:38:00] Nauka i kariera po wojnie - studia na Politechnice, praca w Ministerstwie Budownictwa.
[00:41:30] „Przykre lądowanie w Gdańsku”. Możliwość pozostania na pokładzie i powrotu do Anglii, nikt się nie zgłosił. Przy nabrzeżu stały pociągi towarowe pilnowane przez żołnierzy polskich z pepeszami. Przewóz wagonami do obozu [„Narwik” w Gdańsku], procedury rejestracyjne i wręczanie biletu na przejazd do wybranego miasta.
więcej...
mniej
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Warszawie
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Pon. - Pt. 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Wt. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji
W Archiwum Instytutu Pileckiego gromadzimy i udostępniamy dokumenty w wersji cyfrowej. Zapisane są w nich losy obywateli polskich, którzy w XX wieku doświadczyli dwóch totalitaryzmów: niemieckiego i sowieckiego. Pozyskujemy kopie cyfrowe dokumentów, których oryginały znajdują się w zbiorach wielu instytucji polskich i zagranicznych, m.in.: Bundesarchiv, United Nations Archives, brytyjskich National Archives i polskich archiwów państwowych. Budujemy w ten sposób centrum wiedzy i ośrodek kompleksowych badań nad II wojną światową i podwójną okupacją w Polsce. Dla naukowców, dziennikarzy, ludzi kultury, rodzin ofiar i świadków zbrodni oraz wszystkich innych zainteresowanych historią.
Portal internetowy archiwum.instytutpileckiego.pl prezentuje pełny katalog naszych zbiorów. Pozwala się po nich poruszać z wykorzystaniem funkcji pełnotekstowego przeszukiwania dokumentów. Zawiera także opisy poszczególnych obiektów. Z treścią dokumentów zapoznać się można tylko w czytelniach Biblioteki Instytutu Pileckiego w Warszawie i w Berlinie, w których nasi pracownicy służą pomocą w przypadku pytań dotyczących zbiorów, pomagają użytkownikom w korzystaniu z naszych katalogów internetowych, umożliwiają wgląd do materiałów objętych ograniczeniami dostępności.
Niektóre dokumenty, np. te pochodzące z kolekcji Bundesarchiv czy Ośrodka Karta, są jednak objęte ograniczeniami dostępności, które wynikają z umów między Instytutem a tymi instytucjami. Po przybyciu do Biblioteki należy wówczas dopełnić formalności, podpisując stosowne oświadczenia, aby uzyskać dostęp do treści dokumentów na miejscu. Informacje dotyczące ograniczeń dostępu są zawarte w regulaminie Biblioteki. Przed wizytą zachęcamy do zapoznania się z zakresem i strukturą naszych zasobów archiwalnych, bibliotecznych i audiowizualnych, a także z regulaminem[hiperłącze] pobytu i korzystania ze zbiorów.
Wszystkich zainteresowanych skorzystaniem z naszych zbiorów zapraszamy do siedziby Instytutu Pileckiego przy ul. Stawki 2 w Warszawie. Biblioteka jest otwarta od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00–15.00. Przed wizytą należy się umówić. Można to zrobić, wysyłając e-mail na adres czytelnia@instytutpileckiego.pl lub dzwoniąc pod numer (+48) 22 182 24 75.
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie znajduje się przy Pariser Platz 4a. Jest otwarta od wtorku do piątku w godzinach 10.30–17.30. Wizytę można odbyć po wcześniejszym umówieniu się, wysyłając e-mail na adres bibliothek@pileckiinstitut.de lub dzwoniąc pod numer (+49) 30 275 78 955.
Prosimy zapoznać się z polityką prywatności. Korzystanie z serwisu internetowego oznacza akceptację jego warunków.