Anusiewicz Henryk

Świadkowie Epoki

IP/DF/SE/0982

27 października 2019, Warszawa

12:48:00

Henryk Anusiewicz (ur. 1925, Sokołów Podlaski) po wybuchu wojny zajmował się szmuglem – woził do Warszawy mięso ze wsi. W 1943 r. został złapany i wywieziony na roboty do Niemiec. Po wyzwoleniu przez Amerykanów trafił do Anglii, gdzie dołączył do 2 Korpusu, w którym służył jako kierowca. Do Polski wrócił w 1947 roku.

[00:00:06] Autoprezentacja boh., ur. 1925 w Sokołowie Podlaskim.
[00:02:35] W momencie wybuchu wojny boh. należał do Ligi Obrony Kraju. Jej członkowie mieli dyżury w pokoju w restauracji. Wymordowanie Sokołowa, w dzień targowy, zabicie ok. tysiąca ludzi. Na stacji stał pociąg z bombami. Bomby nie trafiły w stację kolejową ani pociągi.
[00:04:38] Wejście Niemców do Sokołowa w 1939 r., następnie Rosjan, od razu zabrakło chleba, ponowne wkroczenie Niemców. Po wymordowaniu Sokołowa, kiedy Niemcy byli w Węgrowie, boh. z ciotką i jej dziećmi wyjechał na wieś.
[00:05:45] Ze wsi boh. wrócił na piechotę do domu. Na rogatkach widział po raz pierwszy Niemców. Pierwsze zetknięcie z Rosjanami – ustawili czołg przy pomniku ks. Brzóski, komuniści żydowscy zrobili bramę triumfalną na wjazd sowietów. Rosjanie mieli karabiny na sznurkach, wyglądali jak partyzanci. Wieniec z pomnika ks. Brzóski odlany z brązu został przetopiony przez Niemców na amunicję.
[00:07:55] W Sokołowie Niemiec prowadził warsztat, naprawiał samochody i maszyny rolnicze. Boh. pracował tam do 1943 roku. Pracowali sami Polacy, Niemiec się nie wtrącał.
[00:09:01] Szmuglowanie wędlin do sklepu spożywczego w Warszawie na ul. Długiej 31.
[00:09:49] Złapany w łapance i osadzony w punkcie zbornym na Pradze na ul. Podskarbińskiej. Wywieziony do Eriskirch nad jeziorem Bodeńskim w Niemczech.
[00:10:42] Praca w niemieckim gospodarstwie rolnym przy wytłaczaniu soku.
[00:12:48] Dobre traktowanie w pracy, Polacy i jeden Francuz jedli wspólnie z pracującymi jeńcami serbskimi, wkrótce zostali rozdzieleni. Swobodne poruszanie, można było pójść do sąsiedniej wioski napić się piwa.
[00:13:53] Lądowanie aliantów w Normandii – przewiezienie robotników do Francji do kopania rowów przeciwczołgowych, pracowali aż do oswobodzenia przez Amerykanów.
[00:14:55] Niemcy uciekli w nocy. Wkroczenie Amerykanów - przyjacielscy, od razu dali konserwy do jedzenia.
[00:15:45] Mobilizacja robotników przymusowych do wojska, lądowanie we Włoszech [prawdopodobnie Taranto na południu Włoch], skąd zostali przewiezieni w okolice Rimini.
[00:21:02] Służba w zaopatrzeniu 2-3 kilometry od linii frontu, strach przed snajperami. Boh. był kierowcą oraz gońcem motocyklowym.
[00:22:33] Okropieństwa wojny - pomyłki bombardowań.
[00:25:42] Ofensywa na Bolonię, dostarczanie amunicji dla atakujących żołnierzy polskich i amerykańskich. Zdobycie Bolonii, opinia boh. na temat współczesnych obchodów.
[00:28:53] Wejście do Bolonii - powitanie przez Włochów kwiatami i winem, na najwyższej wieży powiewała biało-czerwona flaga.
[00:31:17] Spotkanie gen. Andersa podczas defilady, zdjęcie zrobione z daleka. Stosunek żołnierzy do gen. Andersa.
[00:32:42] W 1946 roku ewakuacja 2. Korpusu Polskiego do Anglii jako części armii angielskiej. Powrót boh. do Polski w maju 1947.
[00:36:43] Wezwanie do Urzędu Bezpieczeństwa trzy dni po powrocie do kraju, aresztowanie i wypuszczenie po interwencji ojca.
[00:38:00] Nauka i kariera po wojnie - studia na Politechnice, praca w Ministerstwie Budownictwa.
[00:41:30] „Przykre lądowanie w Gdańsku”. Możliwość pozostania na pokładzie i powrotu do Anglii, nikt się nie zgłosił. Przy nabrzeżu stały pociągi towarowe pilnowane przez żołnierzy polskich z pepeszami. Przewóz wagonami do obozu [„Narwik” w Gdańsku], procedury rejestracyjne i wręczanie biletu na przejazd do wybranego miasta.
więcej...
mniej

Łapińska Iga

FREITAG Iga Łapińska

Film