Benedykt Kuprianowicz (ur. 1936, Zabłudów) opowiada o swoim rodzinnym Podlasiu i zesłaniu jego rodziny na Syberię w 1941 roku. Wraz z matką i siostrą trafili do Nowosybirska, potem do Kargasoku, następnie w głąb tajgi do Poddzielnika i z powrotem do Kargasoku, Tomska i na końcu na teren Kazachstanu. Wspomina chorobę mamy i siostry, okradzenie przez Polaka, współtowarzysza niedoli, zimno i pluskwy. Opowiada o swoim spotkaniu z niedźwiedziem na Syberii, opisuje lokalne warunki życia. Syberię opisuje oczami małego chłopca i wspomina jako przygodę. Rodzinie udało się powrócić do kraju w 1946 roku, spotkać się z ojcem i rozpocząć nowe życie. Pan Benedykt ukończył studia medyczne.
[00:00:06] przedstawienie postaci
[00:00:27] Rodzice, ojciec służył w żandarmerii Piłsudskiego, w czasie wojny musiał się ukrywać, nie bywał w domu, NKWD pytało o niego. Przyjechała do pomocy babcia. Matka religijna, pomagała ludziom, angażowała się w kościelne uroczystości. Siostra boh.
[00:03:55] Życie przed wojną, wspomnienie psa owczarka, który ciągnął boh. na sankach.
[00:05:23] W 1941 r. żołnierze radzieccy przyszli z nakazem wywózki „daleko na wschód”. Młody żołnierz pomagał im się pakować, kożuszek boh. Droga na stację [w Żedni] w szoferce na kolanach żołnierza. [+]
[00:10:26] Podróż w wagonie bydlęcym przez dwie doby, zatrzymali się w Gniazdowie [Gniezdowo?], dojechali do Nowosybirska. Wysiadka na ładnym dworcu, przejazd ciężarówką.
[00:14:00] Koczowanie w Nowosybirsku dwa tygodnie, rozdzielanie Polaków. Boh. z rodziną pojechali do Kargosoka. W drodze matka chorowała, miała wysoką temperaturę, trafiła do ambulatorium, w tym czasie Polak ukradł jej biżuterię. Po tygodniu mama wróciła. Opieka pani Zosi
[00:18:28] W Kargasoku było kilka polskich rodzin. Matka odzyskała część precjozów, Polak się przyznał.
[00:20:45] Życie w Kargasoku, matka pracowała w lesie, zbierała gałęzie. Boh. spotkał niedźwiedzia, który szedł na dwóch łapach. Mieszkanie u rybaka, w ziemlance - pomieszczeniu wykopanym w ziemi z niskimi pryczami.
[00:23:20] Siostra zachorowała na zapalenie płuc. Zabrano rodzinę do Poddzielnika w tajdze, gdzie zamieszkali w dużym typowym domu myśliwskim, który mieścił z 5-6 rodzin
[00:24:36] Podróż na południe całą grupą, jechali lepszymi wagonami, były otwarte. Wiadomość o Katyniu. Boh. poszedł do szkoły.
[00:28:30] Najgorszy moment wyjazdu do Nowosybirska: choroba mamy, wysoka gorączka, żołnierz odmówił podania wody chorej, strach o życie matki. Droga po rzece Ob statkiem z Nowosybirska do Kargasoku, ok. 10 dni. Tam matka boh. trafiła do ambulatorium. Nieduży statek z przyczepą.
[00:41:49] Porwanie łódki przez prąd rzeki podczas zabawy w Poddzielniku, ktoś wskoczył do rzeki i uratował chłopców.
[00:47:50] Praca mamy w Tomsku, wynagrodzenie za pracę. Boh. w wieku 6 lat łowił ryby.
[00:49:20] Głód w Tomsku, pensje były niewystarczające. Zamieszkali w przyzakładowym domu dla pracowników, dostali jeden pokój. Praca matki w fabryce zapałek w Tomsku.
[00:54:23] Poddzielnik, duży, zaniedbany dom myśliwsko-rybacki. Walka z pluskwami, polewanie ścian wrzątkiem, okadzanie dymem. Po 2 tygodniach można było normalnie funkcjonować.
[00:58:42] Wspólne życie, walka z pluskwami, wspólne marzenia o powrocie do Polski, wróżenie. [+]
[01:02:28] Wyjazd do Tomska – tam sytuacja Polaków była korzystna, siostra chodziła tam do szkoły.
[01:14:13] Gruzja, matka pochodziła z rodziny rzeźniczej, została szefową kuchni w stołówce w kołchozie. Boh. poszedł do szkoły.
[01:26:33] Powrót do Polski w marcu 1946. Ogromna radość. Białystok - tam się zgłosili z zameldowali. Dom i zabudowania spalone, poszukiwania nowego lokum.
[01:30:20] Euforia, kiedy dowiedzieli się, że Polska jest już wyzwolona. Pakowanie rzeczy. Podróż powrotna, opis powracających do Polski ludzi.
[01:33:00] Wizyta u fryzjera.
[01:35:15] Podczas wywózki ojcu dało się zbiec, przeżył wojnę. Spotkanie z ojcem w domu wujka, emocje.
[01:49:35] Chłopięce wrażenia z pobytu na Syberii: łowienia ryb w Tomsku, początek wojny
[01:54:40] Zabłudów, opis miasteczka
więcej...
mniej
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Warszawie
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Pon. - Pt. 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Wt. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji
W Archiwum Instytutu Pileckiego gromadzimy i udostępniamy dokumenty w wersji cyfrowej. Zapisane są w nich losy obywateli polskich, którzy w XX wieku doświadczyli dwóch totalitaryzmów: niemieckiego i sowieckiego. Pozyskujemy kopie cyfrowe dokumentów, których oryginały znajdują się w zbiorach wielu instytucji polskich i zagranicznych, m.in.: Bundesarchiv, United Nations Archives, brytyjskich National Archives i polskich archiwów państwowych. Budujemy w ten sposób centrum wiedzy i ośrodek kompleksowych badań nad II wojną światową i podwójną okupacją w Polsce. Dla naukowców, dziennikarzy, ludzi kultury, rodzin ofiar i świadków zbrodni oraz wszystkich innych zainteresowanych historią.
Portal internetowy archiwum.instytutpileckiego.pl prezentuje pełny katalog naszych zbiorów. Pozwala się po nich poruszać z wykorzystaniem funkcji pełnotekstowego przeszukiwania dokumentów. Zawiera także opisy poszczególnych obiektów. Z treścią dokumentów zapoznać się można tylko w czytelniach Biblioteki Instytutu Pileckiego w Warszawie i w Berlinie, w których nasi pracownicy służą pomocą w przypadku pytań dotyczących zbiorów, pomagają użytkownikom w korzystaniu z naszych katalogów internetowych, umożliwiają wgląd do materiałów objętych ograniczeniami dostępności.
Niektóre dokumenty, np. te pochodzące z kolekcji Bundesarchiv czy Ośrodka Karta, są jednak objęte ograniczeniami dostępności, które wynikają z umów między Instytutem a tymi instytucjami. Po przybyciu do Biblioteki należy wówczas dopełnić formalności, podpisując stosowne oświadczenia, aby uzyskać dostęp do treści dokumentów na miejscu. Informacje dotyczące ograniczeń dostępu są zawarte w regulaminie Biblioteki. Przed wizytą zachęcamy do zapoznania się z zakresem i strukturą naszych zasobów archiwalnych, bibliotecznych i audiowizualnych, a także z regulaminem[hiperłącze] pobytu i korzystania ze zbiorów.
Wszystkich zainteresowanych skorzystaniem z naszych zbiorów zapraszamy do siedziby Instytutu Pileckiego przy ul. Stawki 2 w Warszawie. Biblioteka jest otwarta od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00–15.00. Przed wizytą należy się umówić. Można to zrobić, wysyłając e-mail na adres czytelnia@instytutpileckiego.pl lub dzwoniąc pod numer (+48) 22 182 24 75.
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie znajduje się przy Pariser Platz 4a. Jest otwarta od wtorku do piątku w godzinach 10.30–17.30. Wizytę można odbyć po wcześniejszym umówieniu się, wysyłając e-mail na adres bibliothek@pileckiinstitut.de lub dzwoniąc pod numer (+49) 30 275 78 955.
Prosimy zapoznać się z polityką prywatności. Korzystanie z serwisu internetowego oznacza akceptację jego warunków.