Krystyna Kalecińska ( ur. 1931 r., Lwów) opowiada o swoim szczęśliwym dzieciństwie przed wojną. Przywołuje postać ojca, urzędnika, członka przedwojennego PPS, który jako oficer został zmobilizowany do wojska, a później uciekł do Rumunii. Boh. opowiada o represjach na rodzinie ze strony Ukraińców i rewizjach w mieszkaniu. Wspomina okupację niemiecką, a następnie radziecką we Lwowie oraz sytuację lwowskich Żydów. Przywołuje obawy matki przed wywózką na Sybir oraz jej wysiłki, żeby utrzymać siebie i córki. Pani Krystyna przedstawia zaangażowanie siostry w konspirację oraz ukrywanie przez matkę dwóch górali, aresztowanych przez Niemców w Krakowie, z których jeden – Jerzy Orłowicz – został później drugim mężem matki. Po wojnie pani Krystyna rozpoczęła pracę w radio. Jej mąż, Tadeusz Kaleciński, był członkiem Armii Krajowej.
[00:00:07] AUTOPREZENTACJA BOHATERKI
[00:00:35] RODZICE, opis rodziców. Przynależność ojca do PPS-u.
[00:01:24] DZIECIŃSTWO, bajkowe lata dzieciństwa boh. Tata zabierał ją na wyjazdy z wojewodą.
[00:07:26] DZIAŁANIA WOJENNE OJCA, walka z „kacapami”, tak na nich mówiono, gdyż nie byli wojskiem.
[00:09:38] OJCIEC WE LWOWIE, trafia tam po pierwszej wojnie światowej.
[00:10:40] WYBUCH DRUGIEJ WOJNY ŚWIATOWEJ, boh. ma 8 lat. Ojciec informuje matkę i córkę, że muszą uciekać.
[00:12:38] OPIS ROSJAN, nie mieli broni, przywieźli do Lwowa wszy.
[00:14:20] ZABICIE ŻOŁNIERZA POLSKIEGO, boh. widzi, jak zabijają polskiego żołnierza, po czym zabierają mu jego rzeczy.
[00:16:49] WSKAZÓWKI MAMY, matka nauczyła boh. i jej siostrę kłamać oraz uczyć się na piątkę.
[00:20:02] ZAJĘCIE WOJEWÓDZTWA, segregacja zawodowa. Wymyślanie innych zawodów, aby nie przyznawać się do pracy politycznej. Matka każe córkom mówić, że ojciec był kierowcą.
[00:23:20] OPUSZCZENIE DOMU, wywiezienie księży ze Lwowa, wprowadzenie się na ich miejsce rodziny boh. Po roku rodzina zostaje wyrzucona na drugą stronę Lwowa i tam mieszka do wybuchu wojny z Niemcami.
[00:25:06] POCZĄTEK WOJNY Z NIEMCAMI, opis żołnierzy niemieckich. Ukraińska policja wywozi Żydów.
[00:28:38] GODZINA POLICYJNA, o 6 zaczyna się godzina policyjna. Spóźnienie boh. wychodzącej od koleżanki i ryzyko zastrzelenia.
[00:29:05] UKRAIŃCY, chodzili w niemieckich mundurach, łapią kolegę boh. i strzelają do niego. Dozorca wciąga go do klatki, chłopak trafia do szpitala, przeżywa. [00:30:31] ROZSTRZELANIE UKRAIŃCÓW, kara śmierci z rąk Niemców, jak ci dowiadują się, że Ukraińcy chodzą w niemieckich mundurach.
[00:31:30] SĄSIADKA ŻYDÓWKA, wizyta gestapo szukającego Żydów. Obchód domów przez gestapo z dozorcą, który pokazuje, gdzie żyją Żydzi. Sąsiadka Żydówka z niepełnosprawną siostrą przychodzi po radę do matki boh. Matka mówi, że „nie może tu być, bo zabiją całą rodzinę”. Matka radzi, że powinna pozostać przy siostrze i kobieta dobrowolnie wsiada do samochodu gestapo. Gestapo wkłada wózek inwalidzki wraz z siostrą na samochód.
[00:35:37] ŻYDZI, opis wspaniałych umiejętności handlu wśród społeczeństwa żydowskiego. Opis żydowskiego lekarza, który wyleczył boh. psim tłuszczem oraz kawą.
[00:37:54] ŻYDÓWKA ZE SZKOLNEJ ŁAWKI, córka lekarza, z którą boh. chodziła do klasy. Ucieczka rodziny do Rosji i późniejszy wyjazd do Ameryki.
[00:39:08] LOSY WYWIEZIONYCH ŻYDÓW, wywózka do obozu pod Lwowem.
[00:39:45] LOSY RODZINY, spadające bomby i uratowanie się boh. z matką i siostrą.
[00:42:25] WSPOMNIENIE OJCA, czyszczenie przez niego naładowanej broni. Pistolet, który wystrzelił, wystraszył boh. i spowodował, że bała się potem broni.
[00:43:49] MATKA RATUJE DWÓCH GÓRALI, podczas „rewirki” matka schowała górali pod łózko. Górale uciekli z Krakowa do Lwowa.
[00:45:05] WYWÓZKA, opis zagonienia ludności do sali audiencyjnej i późniejsze wywózki na Sybir.
[00:45:43] POMOC LUDZIOM, matka z siostrą mieszkały w pobliżu sali, nosiły herbatę i jedzenie zgromadzonej ludności. Wywózka pierwszym transportem przyjaciółki matki boh. Małe dzieci przyjaciółki zamarzły podczas tej podróży.
[00:48:08] UKRYWANIE GÓRALI, matka przechwyciła czekających na wywózkę górali i ich ukrywała. Nieskuteczna umowa z przewodnikiem. Po wojnie ślub matki boh. z Jerzym Orłowiczem, jednym z ukrywanych górali.
[00:51:47] POSTAĆ JERZEGO ORŁOWICZA, był o 8 lat młodszy od mamy. Bezskutecznie szukał oddziału AK, do którego mógłby się przyłączyć. Wrócił do domu matki boh., sprowadził też swoja siostrę i matkę.
[00:54:32] SIOSTRA GÓRALA, pracowała w kasynie niemieckim, gdzie była gwałcona. Po powrocie do domu jej matka kazała córce moczyć nogi w wodzie, aby nie zaszła w ciążę. Pod koniec okupacji niemieckiej poznała hrabiego lwowskiego, swojego przyszłego męża.
[00:59:20] SIOSTRA W AK, postać siostry należącej do organizacji.
[01:01:56] DZIELNICOWY, postać dzielnicowego-Rosjanina, który udzielał pomocy rodzinie.
[01:05:00] HANDEL, boh. wraz z siostrą sprzedawały bułeczki upieczone przez matkę. Ukraiński dozorca oferuje dziewczynkom ukrycie się u niego w razie łapanki, gdy do niej dochodzi dziewczynki korzystają z zaproszenia.
[01:06:40] DALSZE LOSY, sprzedaż bułeczek przez starszą panią z teatru wielkiego, która pięknie śpiewała.
[01:07:48] PIERWSZY TRANSPORT REPATRIACYJNY, boh. wraz z matką i siostrą wyjeżdżają ze Lwowa pierwszym transportem repatriacyjnym do Polski, opis podróży.
[01:08:47] ZATRUCIE WODY PRZEZ NIEMCÓW w Strzelcach opolskich.
[01:09:26] GDAŃSK, matka boh. chciała jechać do Gdańska. Mieszkają przez miesiąc w wagonie.
[01:10:45] SIOSTRA W AK, siostra boh. nie mówiła o swojej działalności, gdyż bała się, że młodsza siostra mogłaby się wygadać. Opis łączniczki, która przejeżdża do siostry boh.
[01:15:38] GDAŃSK, UB zaleca szukać mieszkania na własną rękę.
[01:20:20] SZKOŁA, boh. i jej siostra idą do szkoły prowadzonej przez Kaszubki.
[01:21:35] MAMA OTWIERA SKLEPIK, sprzedaż zielonej kawy na bazarze.
[01:23:23] LOSY RODZINY, ojciec znajduje rodzinę przez Czerwony Krzyż. Emocjonalne spotkanie z ojcem, o którym kobiety myślały, że nie żyje. Matka myśląc, że mąż nie żyje, zaczęła spotykać się z góralem.
[01:31:08] OJCIEC NA ŁOŻU ŚMIERCI, umierając ojciec mówi boh., aby nie należała do żadnej partii.
[01:32:12] MĄŻ W AK, opis Tadeusza Kalecińskiego, męża boh. działającego w AK.
[01:33:55] CZAS PO WOJNIE, choroba boh., rozpoczęcie pracy w radio.
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.